Οι επιθέσεις Τραμπ κατά της Fed και ο πραγματικός κίνδυνος

Οι προσπάθειες του Ντόναλντ Τραμπ να κάνει την Federal Reserve να μειώσει τα επιτόκια είναι αδυσώπητες. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει ήδη απειλήσει τον πρόεδρο της Fed Τζέι Πάουελ. Αυτόν τον μήνα όρισε τον σύμμαχό του, Στήβεν Μιράν, για μια κενή θέση στο διοικητικό συμβούλιο. Τη Δευτέρα το βράδυ, ακολούθησε μια πιο επιθετική προσέγγιση.

Με μη αποδεδειγμένους ισχυρισμούς για απάτη στα στεγαστικά δάνεια να αιωρούνται πάνω από την διοικήτρια Λίσα Κουκ, ο Τραμπ είδε την ευκαιρία και την απέλυσε «με άμεση ισχύ», επικαλούμενος την εξουσία του να την απομακρύνει εάν «υπάρχει λόγος».

Η Κουκ υποστηρίζει πως «δεν υπάρχει κανένας λόγος σύμφωνα με το νόμο» που να δικαιολογεί την απόλυσή της. Αναμένεται να ακολουθήσει δικαστική διαμάχη.  

Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα, η υπόθεση πως η Fed θα ορίσει τα επιτόκια βάσει των δικών της οικονομικών κρίσεων έχει δεχθεί σοβαρό πλήγμα από την αποφασιστικότητα του Τραμπ να την υπονομεύσει.

Ο πρόεδρος πρόσφατα ζήτησε οι στόχοι πολιτικής (σ.σ. στα επιτόκια) να πέσουν στο 1%, πολύ χαμηλότερα από το σημερινό 4,25%-4,5%. Μπορεί να νομίζει πως αυτό θα τονώσει τους ψηφοφόρους και θα μειώσει τα κόστη δανεισμού. Αλλά με το να υπονομεύει την αξιοπιστία της κεντρικής τράπεζας δημιουργεί κίνδυνο να επιδεινώσει την οικονομική κατάσταση.

Η κίνηση του προέδρου κατά της Κουκ –της πρώτης μαύρης που υπηρετεί στο συμβούλιο των διοικητών της Fed- είναι πρωτοφανής. Ακόμα και αν βρεθεί ένοχη για παραποίηση στοιχείων ενυπόθηκων δανείων, δεν είναι σαφές αν τα δικαστήρια θα κρίνουν πως αυτό είναι αρκετό για να απολυθεί. Αλλά, αν κρίνουν πως αρκεί, αυτό θα μπορούσε να εξαλείψει οποιαδήποτε ιδέα πως η Fed είναι ανεξάρτητη.

Η Κουκ υποστηρίζει τη διατήρηση των επιτοκίων προκειμένου να αναλυθούν οι επιπτώσεις της δασμολογικής πολιτικής Τραμπ στην αύξηση των τιμών. Ο πρόεδρος θα μπορούσε να την αντικαταστήσει με κάποιον άλλον πιο ευέλικτο διοικητή, και να χρησιμοποιήσει τους insiders του για να υπονομεύσει άλλους υπεύθυνους καθορισμού των επιτοκίων.

Με περισσότερους μετριοπαθείς υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τα επιτόκια θα μπορούσαν να πέσουν ταχύτερα από ό,τι είναι απαραίτητο, αυξάνοντας τις πληθωριστικές πιέσεις. Στο Jackson Hole την περασμένη εβδομάδα, ο Πάουελ άνοιξε ήδη την πόρτα για μειώσεις επιτοκίων από τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, με τις αυξανόμενες ενδείξεις τις τελευταίες εβδομάδες ότι οι δασμοί στις εισαγωγές αυξάνουν τις εγχώριες πιέσεις στις τιμές, η μείωση των επιτοκίων δεν είναι σίγουρη. Αυτό μπορεί, εν μέρει, να εξηγήσει τις δραστικές ενέργειες του Τραμπ τη Δευτέρα.

Όπως και να έχει, στο μεταξύ, οι επενδυτές προεξοφλούν όλο και περισσότερο την πιθανότητα να υποκύψει η Fed. Μετά την ανακοίνωση του Τραμπ σχετικά με την Κουκ, οι αποδόσεις των 30ετών ομολόγων — οι οποίες παρέμειναν σε δυσάρεστα υψηλά επίπεδα κατά τη δεύτερη θητεία του προέδρου — σημείωσαν άνοδο. Το δολάριο επίσης αποδυναμώθηκε περαιτέρω.

Αυτές οι κινήσεις της αγοράς είναι τελικά αντιπαραγωγικές για τον πρόεδρο. Οι υψηλότερες αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων ωθούν προς τα πάνω τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων και το κόστος του δημόσιου δανεισμού. Ένα αδύναμο δολάριο αυξάνει τις πιέσεις στις τιμές των εισαγωγών.

Εάν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις αναμένουν ότι ο πρόεδρος θα υπονομεύει αμείλικτα τη Fed για να μειώσει τα επιτόκια, οι προσδοκίες τους για τον πληθωρισμό ενδέχεται να αυξηθούν. Αυτό αυξάνει τις πιθανότητες να παγιωθούν οι αυξήσεις των τιμών που σχετίζονται με τους δασμούς.

Τούτου λεχθέντος, ορισμένοι αναλυτές εκφράζουν την ανησυχία τους ότι οι επενδυτές δεν λαμβάνουν αρκετά σοβαρά υπόψη τις συσσωρευμένες απειλές του Τραμπ για την ανεξαρτησία της Fed. Αν και οι αποδόσεις των ομολόγων σημείωσαν άνοδο την Τρίτη, υποχώρησαν κάπως κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Είναι αλήθεια ότι οι προσπάθειες του προέδρου να ασκήσει την επιρροή του στην Fed εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εμπόδια. Η απομάκρυνση και η αντικατάσταση της Κουκ αντιμετωπίζει νομικές διαμάχες. Με 12 άτομα στην επιτροπή καθορισμού επιτοκίων της κεντρικής τράπεζας, υπάρχουν πράγματι και άλλες  περαιτέρω διαδικασίες ελέγχου.

Αλλά οι επενδυτές έχουν επίσης δείξει σημάδια εφησυχασμού. Η ανεξαρτησία της Fed έχει αποδυναμωθεί δραματικά στη δεύτερη θητεία του Τραμπ και η κατεύθυνση υπό την προεδρία του είναι ξεκάθαρη. Η κίνηση κατά της Κουκ δείχνει πως η διοίκησή του δεν θα αφήσει τίποτα όρθιο στην προσπάθειά της να κόψει το κόστος της πίστης.

Ο Τραμπ θα πρέπει να θυμάται πως εξελέγη, εν μέρει, λόγω ενός κύματος λαϊκής δυσαρέσκειας για τον πληθωρισμό –ακριβώς αυτό που κινδυνεύει να εξαπολύσει με τον αυστηρότερο έλεγχο της Fed. Τελικά, μια πιο σοβαρή αναστάτωση της αγοράς ίσως είναι αυτό που χρειάζεται για να αναγκαστεί ο Τραμπ να κάνει πίσω και να μην προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά στην κεντρική τράπεζα και την αμερικανική οικονομία γενικότερα.

© The Financial Times Limited 2025. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation