Το σουηδικό πείραμα: αρνητικά επιτόκια Riksbank

Σπάζοντας το ταμπού των επιτοκίων υπό το μηδέν, η σουηδική Riksbank επιχειρεί να ενθαρρύνει τις εμπορικές τράπεζες να δανείσουν χρήμα στην αγορά. Οι άλλες κεντρικές τράπεζες παρακολουθούν το πείραμα αγωνιωδώς.

Δημοσιεύθηκε: 28 Αυγούστου 2009 - 16:43

Andrew Ward (Στοκχόλμη) David Oakley (Λονδίνο)

Το σουηδικό πείραμα: αρνητικά επιτόκια Riksbank

Για παγκόσμια πρώτη ήταν μια ανακοίνωση που πήρε ελάχιστη δημοσιότητα. Όμως η σουηδική Riksbank έλαβε την απόφαση τον περασμένο μήνα να μπει σε αχαρτογράφητη περιοχή και να εισαγάγει αρνητικά επιτόκια για τις καταθέσεις των τραπεζών.

Ακόμη και στο βαθύτερο σημείο της ιαπωνικής οικονομικής κρίσης, η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας απέφυγε να εισαγάγει ένα τέτοιο μέτρο, που έχει στόχο να ενθαρρύνει τις τράπεζες να αυξήσουν τον δανεισμό.

Ωστόσο, καθώς συζητούν για τις στρατηγικές εξόδου από τα πρωτοφανή μέτρα των τελευταίων δύο ετών, οι κεντρικοί τραπεζίτες παρακολουθούν στενά το σουηδικό πείραμα.

Ο κ. Mervyn King, διοικητής της Bank of England, έχει αφήσει να εννοηθεί ότι μπορεί να ακολουθήσει το σουηδικό παράδειγμα, αφού ο κίνδυνος της αποκαλούμενης παγίδας ρευστότητας, όπου το ρευστό μένει κολλημένο στο τραπεζικό σύστημα και δεν διοχετεύεται στην ευρύτερη οικονομία, είναι όλο και μεγαλύτερος φόβος για τη Βρετανία.

Αυτή η συγκράτηση είναι ό,τι ακριβώς συνέβη στην Ιαπωνία στις αρχές της δεκαετίας, όταν η Bank of Japan εφάρμοσε ποσοτική χαλάρωση το διάστημα 2001 - 2006. Οι ιαπωνικές τράπεζες αρνούνταν να δανείσουν, παρά τα μέτρα στήριξης της κεντρικής τράπεζας, γιατί φοβούνταν για την κατάσταση της οικονομίας.

Εάν αυτό εξακολουθήσει να συμβαίνει και σε άλλες οικονομίες, οι κεντρικοί τραπεζίτες ίσως δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να ακολουθήσουν το σουηδικό παράδειγμα.

Στην Ευρώπη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θεωρείται λιγότερο πιθανό να εισαγάγει αρνητικά επιτόκια. Κι αυτό γιατί η ΕΚΤ έχει κρατήσει τα επιτόκια ψηλότερα από άλλες κεντρικές τράπεζες και χρησιμοποιεί μηχανισμούς στην αγορά χρήματος για να τονώσει τη ρευστότητα.

Αλλά έχει ανάλογο πρόβλημα με την Τράπεζα της Αγγλίας στην αποτίμηση της επιτυχίας της πολιτικής της. Όπως και στη Βρετανία, τα αποθέματα των εμπορικών τραπεζών στην ΕΚΤ έχουν εκτιναχτεί στα ύψη τους τελευταίους μήνες.

Η σουηδική απόφαση να εισαχθούν αρνητικά επιτόκια καταθέσεων στη Riksbank σημαίνει ότι οι εμπορικές τράπεζες πρέπει να πληρώσουν για το προνόμιο να φυλάξουν τα κεφάλαιά τους στην κεντρική τράπεζα.

Το νέο επιτόκιο μείον 0,25% υποχρεώνει τις τράπεζες να δίνουν τόκο 0,25% στη Riksbank. Κατά κανόνα οι τράπεζες λαμβάνουν τόκο γι' αυτές τις καταθέσεις.

Πιστεύεται ότι είναι η πρώτη φορά που εισάγονται αρνητικά επιτόκια. Οι κεντρικές τράπεζες συνήθως αποφεύγουν τέτοια δραστική πολιτική, γιατί ουσιαστικά αποτελεί "φόρο" ή "πρόστιμο" για τις εμπορικές τράπεζες και πλήττει τους ισολογισμούς τους.

Η Riksbank ελπίζει όμως ότι, χρεώνοντας τις τράπεζες αντί να τις πληρώνει για να αφήνουν τα χρήματά τους, θα τις ενθαρρύνει να αυξήσουν τον δανεισμό προς τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις, τονώνοντας την οικονομία. Ελπίζει επίσης ότι μπορεί να τις ωθεί να διοχετεύουν τα κεφάλαιά τους σε άλλα ενεργητικά, όπως σε κρατικά ομόλογα ή και σε υψηλής αξιολόγησης εταιρικά ομόλογα.

© The Financial Times Limited 2009. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation