Η ήττα Ολάντ δεν είναι λευκή επιταγή στη Δεξιά

Παραδοσιακά, οι γαλλικές δημοτικές εκλογές δίνουν στους ψηφοφόρους μια ευκαιρία να εκτονωθούν ενάντια στην κυβέρνηση στον πρώτο γύρο, για να ακολουθήσει συνήθως η διόρθωση στον επόμενο. Αυτή τη φορά έγινε διαφορετικά: η κυβέρνηση των Σοσιαλιστών έχασε ιστορικά εδάφη σε δεκάδες περιπτώσεις, καθώς ο δεύτερος γύρος πολλαπλασίασε τη βόμβα του πρώτου.

Ποτέ άλλοτε, από τη γέννηση της Πέμπτης Δημοκρατίας το 1958, δεν έχει προκληθεί σε δημοτικές εκλογές τέτοιο "Bérézina", η γαλλική έκφραση της ήττας από το όνομα του λευκορωσικού ποταμού όπου κατατροπώθηκε μεγάλο κομμάτι του στρατού του Ναπολέοντα το 1812.

Το αποτέλεσμα είναι προϊόν της αποτυχημένης ηγεσίας του προέδρου Ολάντ. Ο ακροαριστερός πολιτικός Jean-Luc Mélenchon διακωμώδησε εξαντλητικά την εικόνα του με το κράνος πάνω στο μοτοποδήλατο, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Οι ψηφοφόροι οπωσδήποτε συμμερίζονται την άποψή του.

Η επανειλημμένη υπόσχεση του Ολάντ να κατεβάσει την ανεργία ως τα τέλη του 2013 του έκανε μεγάλη ζημιά. Ανάμεσα στους δύο γύρους της ψηφοφορίας, παρεμβλήθηκε η ανακοίνωση ότι η ανεργία έχει αυξηθεί ακόμη παραπάνω, κατά 30.000 επιπλέον τον Φεβρουάριο.

Θα ήταν σφάλμα, όμως, να θεωρήσουμε την ψήφο της Κυριακής λευκή επιταγή για την παραδοσιακή Δεξιά. Εμφανίστηκε το χαμηλότερο ποσοστό συμμετοχής στην Ιστορία. Οι δεξιοί ψηφοφόροι δεν γέμισαν τα παραβάν. Η εκλογική τους νίκη οφειλόταν κατά κύριο λόγο στην άρνηση των ψηφοφόρων του Φρ. Ολάντ να ψηφίσουν. Η έλλειψη πολιτικών εναλλακτικών που να εμπνέουν από την κεντροδεξιά, οι εναλλαγές ανάμεσα στους ανταγωνιστές ηγέτες και το αμφισβητήσιμο οικονομικό παρελθόν του πρώην προέδρου Νικολά Σαρκοζί δεν υπήρξαν πρόβλημα. Θα έχουν μεγάλη σημασία στη συνέχεια.

Ούτε το Εθνικό Μέτωπο ξέφυγε από την πολιτική του απομόνωση. Κέρδισε μόλις δώδεκα πόλεις (από 900 δήμους με πληθυσμό 10.000 και πάνω). Τα παραδοσιακά κόμματα ενθαρρύνθηκαν να αποφύγουν τις συμφωνίες με την άκρα Δεξιά από τις δημοσκοπήσεις, καταδεικνύοντας την άρνηση της πλειοψηφίας να σκεφτεί το ΕΜ ως δημοκρατικό κόμμα. Ωστόσο, στις επερχόμενες ευρωεκλογές, τα όρια μπορεί να διαρραγούν καθώς πολλοί ψηφοφόροι θα θεωρήσουν (εσφαλμένα) ότι δεν υπάρχουν επεκτάσεις.

Οι επιλογές Ολάντ δεν είναι ελκυστικές. Τα αποτελέσματα των εκλογών και των δημοσκοπήσεων έδειξαν ότι υπάρχει απαίτηση, και μεταξύ πολλών Σοσιαλιστών ψηφοφόρων, για αλλαγή πρωθυπουργού και υπουργικού συμβουλίου. Όμως, μετά τον χθεσινό ανασχηματισμό, η νέα του κυβέρνηση -αν και ηγείται μια πολύ δημοφιλής και ισχυρή προσωπικότητα όπως ο Manuel Valls, πρώην υπουργός Εσωτερικών της Δεξιάς- θα δεχτεί πλήγμα αν δεν έχουν καλή εμφάνιση οι Σοσιαλιστές στις ευρωεκλογές.

Ούτε θα είναι εύκολη η συγκατοίκηση ανάμεσα σε αυτόν τον πρωθυπουργό με τις προεδρικές βλέψεις, και σε έναν πολιτικά αδύναμο, αλλά θεσμικά πανίσχυρο πρόεδρο. Αυτός ο συνδυασμός μπορεί να δουλέψει μόνο αν προωθήσουν μια κοινή οικονομική και κοινωνική στρατηγική. Αν αυτή η στρατηγική αποτελέσει απλώς την επέκταση του τρέχοντος μίγματος χαμηλής ανάπτυξης με υψηλή φορολόγηση νοικοκυριών, περικοπές δαπανών και άλλα μέτρα προσφοράς, η δύσθυμη ψυχολογία στη χώρα δύσκολα θα βελτιωθεί.

Αν μιμηθεί την απαξίωση της κυβέρνησης του Ιταλού Matteo Renzi για το σύμφωνο σταθερότητας της Ε.Ε., η Γαλλία θα μπορούσε να ξεφύγει από το πολιτικό και κοινωνικό αδιέξοδο.

Αυτό δύσκολα θα συμβεί επειδή οι ηγέτες της χώρας φοβούνται πάρα πολύ την αντίδραση σε μια τέτοια θέση. Όμως ίσως οι Γάλλοι υποτιμούν τα περιθώριά τους.

Στο κάτω-κάτω, χθες το spread ανάμεσα στα γαλλικά Treasuries και τα γερμανικά Bunds μειώθηκε και πάλι, παρά την αβεβαιότητα που φέρνουν τα εκλογικά αποτελέσματα και η αποκάλυψη του χειρότερου ελλείμματος 2013. Και πάλι, με τις μεταρρυθμίσεις του Ιανουαρίου υπέρ της προσφοράς στην οικονομία, ο Φρ. Ολάντ θα είναι λογικό να φοβάται μήπως προκαλέσει περισσότερη αστάθεια, αλλάζοντας πάλι τακτική.

Σε ακόμη μεγαλύτερο βάθος, δεν είναι Renzi, ούτε στις ροπές ούτε στον χαρακτήρα - αλλά ο κ. Valls ίσως είναι.

Ο Ολάντ θα συνεχίσει σαν καλός στρατιώτης, προσπαθώντας να ηγηθεί της χώρας ενώ έχει το χαμηλότερο επίπεδο κοινωνικής αποδοχής από τη δεκαετία του 1950, με την ελπίδα ότι οι εξελίξεις θα αποδειχθούν υπέρ του. Στο μεσοδιάστημα, όπως ο Ν. Σαρκοζί και λίγο παραπάνω, θα χάνει όλες τις εκλογές από τώρα μέχρι το τέλος της θητείας του, ενώ παράλληλα θα προσπαθεί να αποφύγει την απόλυτη ήττα του προκατόχου του.

Αλλά σε τι κατάσταση θα βρίσκεται η χώρα το 2017;

*Ο αρθρογράφος είναι συγγραφέας του «La Fin du Rêve Européen».

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation