Αν μοιάζει με πάπια και ακούγεται σαν πάπια, τότε πιθανότατα είναι πάπια. Αυτή είναι η άγαρμπη λογική που στηρίζει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την τεχνητή νοημοσύνη: Το τεστ Τούρινγκ που απαντά στο ερώτημα κατά πόσο «σκέφτονται οι μηχανές;»
Η μεγαλοφυΐα του Άλαν Τούρινγκ – ήταν αποκρυπτογράφος στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο – ήταν να αναγνωρίσει πως ενώ είναι σχεδόν ανέφικτο να επαληθευτεί η αντίληψη των μηχανών, είναι απολύτως μετρήσιμη η ψευδαίσθηση της αντίληψης. Πρότεινε ότι εάν η μηχανή μπορούσε να «συζητήσει» με ένα άτομο τόσο πειστικά ώστε εκείνο να νομίζει ότι συνδιαλέγεται με ένα υπαρκτό πρόσωπο, τότε μπορεί να πει κανείς ότι η μηχανή σκέφτεται.
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών, ένα super-computer που πήρε τη μορφή ενός εφήβου από την Ουκρανία, πέρασε το τεστ τεχνητής νοημοσύνης του Τούριγκ. Σε μια δοκιμή, που έγινε από το Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ, το ένα τρίτο των συμμετεχόντων στο πείραμα πίστεψε ότι συνομιλούσε με τον «Eugene Goostman» ένα 13χρονο αγόρι από την Ουκρανία και όχι με ένα προηγμένο λογισμικό πρόγραμμα.
Οι διοργανωτές του πειράματος υποστηρίζουν ότι αυτή η τεχνολογία μπορεί να θέσει της βάσεις για ένα νέο απειλητικό είδος κυβερνοεγκλήματος, όπου οι άνθρωποι θα ξεγελιούνται από έξυπνες μηχανές και θα τους δίνουν προσωπικά δεδομένα. Ορισμένοι, βλέπουν το αποτέλεσμα αυτής της δοκιμασίας – ορόσημο με δυσπιστία.
Οργανώθηκε από μία ακαδημαϊκή κοινότητα που διψά για δημοσιότητα και το αποτέλεσμα κοινοποιήθηκε με ένα δελτίου τύπου και όχι με δημοσίευση κάποιας επιστημονικής έρευνας, όπως έκαναν μέχρι πρότινος άλλες ακαδημαϊκές ομάδες. Επίσης, οι κριτές της διαδικασίας μπορεί να ήταν υπερβολικά γενναιόδωροι με τα όποια λάθη στη γλώσσα, καθώς νόμιζαν ότι συνδιαλέγονταν με ένα παιδί που δεν μιλούσε εκείνη την ώρα στη μητρική του γλώσσα. Εν κατακλείδι, γιατί μία συζήτηση με έναν έφηβο – πραγματικό ή εικονικό – να θεωρείται κατάλληλη δοκιμασία για την απόδειξη της αντίληψης;
Πέρα από τον σκεπτικισμό για τη συγκεκριμένη δοκιμασία, γεγονός είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη ανακάμπτει. Στόχος είναι να δημιουργηθεί μία μηχανή που να σκέφτεται όπως ο άνθρωπος και η Google ηγείται στην προσπάθεια των επιχειρήσεων που θέλουν να δουν αυτή την υπόσχεση να υλοποιείται. Ο Λάρι Πέιτζ, ο διευθύνων σύμβουλος της Google, υπερασπίστηκε την πρόσφατη εξαγορά της DeepMind, μίας βρετανικής start up εταιρείας που ασχολείται με τη «βαθιά μάθηση», κατά την οποία οι μηχανές μιμούνται τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Η βαθιά μάθηση (deep learning) ως έννοια υπάρχει εδώ και δεκαετίες, αλλά μόλις πρόσφατα οι μηχανές πλησίασαν στην επεξεργαστική ισχύ του εγκεφάλου.
Κατά τους τελευταίους 18 μήνες, η Google εξαγόρασε περίπου 10 εταιρίες ρομποτικής. Πλέον της ανήκει το Cheetah, το ρομπότ που τρέχει γρηγορότερα στον κόσμο. Στο δυναμικό της ανήκει ο Ray Kurzweil, ο μελλοντολόγος που προβλέπει την άμεση άφιξη της τεχνολογικής μοναδικότητας, το σημείο όπου η τεχνητή νοημοσύνη θα ξεπεράσει την ανθρώπινη ευφυΐα.
Το Δεκέμβριο, το Facebook δημιούργησε ένα νέο εργαστήριο τεχνητής νοημοσύνης και στρατολόγησε ορισμένους από τους πλέον διάσημους επιστήμονες της πληροφορικής, όπως τον Yann LeCun. Η κινεζική μηχανή αναζήτησης Baidu μόλις προσέλαβε τον Andrew Ng, τον μέχρι πρότινος επικεφαλής του τμήματος τεχνητής νοημοσύνης της Google, για να αναλάβει το εργαστήριο μάθησης στη Silicon Valley. Πριν δύο χρόνια, ο κ. Ng δίδαξε το Google Brain, ένα νευρολογικό δίκτυο 16.000 υπολογιστών, να εντοπίζει μία γάτα (αφού του είχε προβάλει χιλιάδες εικόνες από γάτες). Το επίτευγμά του έγινε πρωτοσέλιδο παντού επειδή – εν αντιθέσει με τα συστήματα των αλγόριθμων που κυριαρχούν σήμερα στην πληροφορική – το Google Brain δεν είχε ποτέ κανόνες για να αναγνωρίζει τα αιλουροειδή. Η Google πρωτοπορεί τώρα με τα οχήματα που δεν χρειάζονται οδηγό - ένα ακόμη σημείο ορόσημο για την τεχνητή νοημοσύνη.
Η περίοδος αυτή είναι άκρως ενδιαφέρουσα. Μετά από δεκαετίες απραξίας, οι οραματιστές της τεχνολογίας, εξοπλισμένοι με απεριόριστα κεφάλαια, χωρίς περιορισμούς από φοβισμένους μετόχους και κυβερνήσεις, μπορούν να δαπανήσουν ό,τι χρειάζεται για να μιμηθούν την ανθρώπινη νοημοσύνη.
Η επικράτηση αυτών των επιχειρήσεων δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη. Ξεχάστε το κλισέ που λέει ότι θα μας καταλάβουν τα ρομπότ. Αντ’ αυτού σκεφτείτε τι μπορεί να συμβεί όταν οι άνθρωποι με τον…περιορισμένο σκληρό δίσκο βρεθούν στο περιθώριο ενός μέλλοντος όπου θα κυριαρχούν τα data. Μία αυτόνομη οικονομία που στηρίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη πραγματοποιεί τα πρώτα της βήματα: Τα ειδησεογραφικά aggregator συνδέονται με αυτόνομα συστήματα χρηματοοικονομικού trading, με αποτέλεσμα να γίνεται συναλλαγή μετοχών μεταξύ μηχανών. Παραφράζοντας το σχόλιο ενός παρατηρητή, εάν οι μηχανές συνομιλούν απευθείας με μηχανές, τότε τι θα χρειαζόμαστε τους ανθρώπους;
Αυτήν ακριβώς την αντίδραση είχε προβλέψει ο Τούρινγκ, λέγοντας πως οι επικριτές θα υποστήριζαν ότι μία σκεπτόμενη μηχανή δεν μπορεί να είναι «ευγενική, επινοητική, όμορφη, φιλική, να παρουσιάζει πρωτοβουλίες, να έχει αίσθηση του χιούμορ, να ξεχωρίζει το καλό από το κακό, να κάνει λάθη, να ερωτεύεται….»
Και ποιος ξέρει… μπορεί ακόμη και ο Eugene να συμφωνούσε μαζί τους.
© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation