Επιτυχημένοι επιχειρηματίες ετών… 16

Σε ηλικία μόλις 16 ετών, ο Fraser Doherty ζήτησε από τον πατέρα του δύο χάρες. Η πρώτη ήταν να δανειστεί ένα κουστούμι του μπαμπά, που του ήταν και δύο νούμερα μεγαλύτερο. Η δεύτερη ήταν να τον πάει με το αυτοκίνητο στην πρώτη μεγάλη επιχειρηματική του συνάντηση στο Waitrose, το βρετανικό σουπερμάρκετ, ώστε να πουλήσει τις μαρμελάδες χωρίς ζάχαρη που φτιάχνει.

Ο αγοραστής του Waitrose ξαφνιάστηκε που τον προσέγγισε κάποιος τόσο νέος σε ηλικία. Είπε στον κ. Doherty: «Δεν έχει έρθει ποτέ παιδί εδώ».

Δύο χρόνια αργότερα, οι μαρμελάδες που έφτιαχνε με τη βοήθεια της γιαγιάς του στην κουζίνα τους στην Γλασκόβη βρέθηκαν στα ράφια του σουπερμάρκετ με την ονομασία SuperJam. Σήμερα, είναι προμηθευτής όλων των μεγάλων βρετανικών σουπερμάρκετ, αλλά επίσης εξάγει στην Αυστραλία και τη Ρωσία. Τον προηγούμενο μήνα, πήγε τη γιαγιά του στο παλάτι του Μπάκιγχαμ για να τον καμαρώσει που θα έπαιρνε την τιμητική διάκριση ΜΒΕ.  

Πιο σοφός τώρα που έχουν περάσει τα χρόνια – αισίως έκλεισε τα 25 – πιστεύει πως ήταν πολύ καλό για τον ίδιο ότι ξεκίνησε τόσο νωρίς. «Βεβαίως η παιδική εργασία δεν είναι καλή, αλλά εάν πραγματικά το απολαμβάνεις, τότε πρέπει να το κάνεις» δήλωσε. Σπεύδει να επισημαίνει πως τα εφηβικά του χρόνια ήταν «διασκεδαστικά». Δεν τα πέρασε πάνω από μία κατσαρόλα με φρούτα που βράζουν 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα. Μπορεί κάποιοι φίλοι του να πέρασαν κάποιο διάστημα μετά το σχολείο να γυρίζουν τον κόσμο με ένα σακίδιο στην πλάτη, αλλά εκείνος υποστηρίζει πως είχε τη δυνατότητα να γνωρίσει τον κόσμο μέσα από τη δουλειά του, καθώς πάντα έβαζε μερικές επιπλέον μέρες για τουρισμό στα επαγγελματικά του ταξίδια. Αυτό σημαίνει ότι ο κ. Doherty, ο οποίος αναφέρει ότι δεν έχει «τρομερό άγχος», δεν θα ξεσπάσει αργότερα την εφηβική του επανάσταση.

Ένας από τους μεγαλύτερους φόβους του ήταν πως οι συνομήλικοί του μπορεί να γελούσαν μαζί του. «Τελικά όμως, ήταν πολύ cool, ειδικότερα εάν τους πλήρωνα για να πουλούν τη μαρμελάδα στις αγορές». Η εμπειρία ήταν ανεκτίμητη καθώς συνειδητοποίησε πως πάρα πολύ άνθρωποι «κρατούν πίσω τη ζωή τους επειδή ανησυχούν τι θα σκεφτεί ο κόσμος».

Ο κ. Doherty είναι ένας από τους πολλούς νέους ανθρώπους που βίωσαν επιχειρηματική επιτυχία στα εφηβικά τους χρόνια. Η Sara Johnson, επίκουρη καθηγήτρια στο Tufts University, η οποία μελετά νέους επιχειρηματίες, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι περισσότεροι από όσους ξεκίνησαν κάποια επιχείρηση κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, είχαν πιθανότατα μία επιχειρηματική δράση και στο σχολείο. Ορισμένοι ερευνητές εντόπισαν κάποια σχέση ανάμεσα στην αντικοινωνική και επαναστατική εφηβική συμπεριφορά, και στην επιχειρηματικότητα. H Dr. Johnson πιστεύει πως όσοι ξεκινούν επιχειρήσεις τα εφηβικά τους χρόνια πιθανότατα έχουν επιχειρηματίες ή γονείς που ενθαρρύνουν την αυτονομία των παιδιών.  

Για τον Mark Zuckerberg, το δισεκατομμυριούχο που ίδρυσε το Facebook στα 19 του χρόνια, η έλλειψη ευθύνης είναι ο παράγοντας που μπορεί να δώσει ώθηση στους νέους να αναλάβουν ρίσκα. «Οι νέοι άνθρωποι έχουν πιο απλή ζωή» δήλωσε κάποτε και συμπλήρωσε: «Μπορεί να μην έχεις αυτοκίνητο. Μπορεί να μην έχεις οικογένεια. Μπορεί το μόνο σου περιουσιακό στοιχείο να είναι ένα στρώμα. Η απλότητα στη ζωή σου επιτρέπει να επικεντρωθείς σε αυτό που είναι σημαντικό».

Την ίδια άποψη έχει και ο κ. Doherty. «Είναι η περίοδος που δεν έχεις στεγαστικό δάνειο και παιδιά. Ακόμη κι αν συμβεί το χειρότερο στην επιχείρησή του, το πολύ πολύ να αναγκαστείς να μετακομίσεις στους γονείς σου». Αποκαλύπτει ότι καθημερινά δέχεται τέσσερα με πέντε email από μαθητές του σχολείου που θέλουν να πουλήσουν προϊόντα που δημιούργησαν, αλλά φοβούνται να το πουν στους γονείς τους.  

Ο Peter Thiel, ο επενδυτής σε θέματα τεχνολογίας, πριν δύο χρόνια δημιούργησε μία υποτροφία που δίνει σε πολλά υποσχόμενους νέους κάτω των 20 ετών, 100.000 δολάρια προκειμένου να αφήσουν τις σπουδές και να επικεντρωθούν στα δικά τους project. Όπως είναι λογικό, η πρωτοβουλία αυτή – που ο ίδιος χαρακτηρίζει ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας – δεν βρίσκει πολλούς υποστηρικτές στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Αυτό που αρχικά καθοδήγησε τον κ. Doherty ήταν ένα μίγμα πάθους και φόβου. «Ο στόχος δεν ήταν τα χρήματα. Μου άρεσε πάρα πολύ να φτιάχνω μαρμελάδα. Έβλεπα τους μεγάλους να πηγαίνουν σε δουλειές που δεν αγαπούν και σκέφτηκα ότι θα πρέπει να υπάρχει ένας καλύτερος τρόπος. Ήθελα να σηκώνομαι κάθε μέρα και να κάνω κάτι που μου αρέσει».

Πιστεύει πως ο τρόπος που το νεαρό της ηλικίας του είχε υπέρ και κατά. Από τη μία πλευρά, με έναν έφηβο στο τιμόνι, η εταιρεία του σίγουρα είχε μία αξιοσημείωτη διαφορά για να διακρίνεται από τις άλλες. Από την άλλη όμως, δεν είχε χρήματα να τον στηρίζουν. Δεν υπήρχε κάποια οικογενειακή επένδυση από τον πατέρα του που ήταν λέκτορας πανεπιστημίου ή τη μητέρα του που δούλευε στο ίδιο ίδρυμα.

Ο ίδιος πιστεύει πως ο κόσμος του έδωσε μία ευκαιρία επειδή ήταν ανοιχτός και ειλικρινής. «Ρωτούσα τα σουπερμάρκετ τι θα έκαναν εάν ήταν στη θέση μου και μου έλεγαν. Εάν δεν προσποιείσαι ότι ξέρεις πράγματα που δεν γνωρίζεις, ο κόσμος είναι αρκετά γενναιόδωρος».

Ο 22χρονος Mark Bao έχει καταγωγή από την Κίνα, αλλά μεγάλωσε στη Βοστώνη και τώρα είναι ένας επιτυχημένος επιχειρηματίας στον κλάδο της τεχνολογίας. Στα 14 του, ήταν ένας από τους ιδρυτές  της Debateware, ενός λογισμικού προγράμματος για ομάδες που διαγωνίζονται στο debate, στο σχολείο ή το πανεπιστήμιο. Εξηγεί πως ποτέ δεν υπήρξε σαφής διάκριση, αλλά πάντα άκουγε τη φράση «είσαι μόνο ένα παιδί». Κι αυτό σήμαινε πως έπρεπε να αποδείξει ότι ήταν αρκετά άξιος για να του μιλήσουν. Περιγράφει τον εαυτό του ως «περήφανο σπασίκλα… τρελό με τα computer». Πιστεύει ότι οι ικανότητές του στο να γράφει κώδικα ήταν εκείνες που τον βοήθησαν να ολοκληρώσει με επιτυχία τις διαπραγματεύσεις με επενδυτές. Αναφέρει ότι από την επιχειρηματική πλευρά «πήγαινα όπου φυσούσε ο άνεμος». Από την τεχνική πλευρά όμως «είμασταν ασυνήθιστα καλή σε αυτό που κάναμε».

Πιστεύει πως το να είσαι έφηβος επιχειρηματίας στον τομέα της τεχνολογίας δεν είναι τόσο παράξενο όσο είναι σε άλλους κλάδους. Τον προηγούμενο χρόνο, ο Nick D’ Aloisio βρέθηκε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων επειδή πούλησε το Summly, την εφαρμογή του που δημιουργεί περιλήψεις κειμένων, στη Yahoo έναντι 30 εκατ. δολ. Ήταν μόλις 17 ετών. Μόλις δύο χρόνια αργότερα, πήρε χρηματοδότηση από venture capital του Χονγκ Κονγκ από τον δισεκατομμυριούχο Li Ka-shing.

Η Juliette Brindak που ίδρυσε το Miss O & Friends - ένα κοινωνικό δίκτυο για κοπέλες στην εφηβεία - σε ηλικία μόλις 16 ετών, πιστεύει ότι είναι ακόμη πιο δύσκολο για τις νέες κοπέλες. Θυμάται πως όσο ζούσε στη Νέα Υόρκη, τη σύστηναν ως «η νέα γυναίκα επιχειρηματίας» ενώ, στους άνδρες αναφέρονταν στους άνδρες συναδέλφους της με το όνομά τους. Τα στελέχη που έδειχναν τη μεγαλύτερη συμπάθεια ήταν εκείνα που είχαν νέες κόρες. «Εκείνοι καταλάβαιναν το site» εξηγεί.

Η επιχείρηση μεγάλωσε. Πλέον δεν είναι το παιδικό χόμπι που είχε να ζωγραφίζει την αδελφή της και τις φίλες της. Αυτές οι ζωγραφιές σχημάτισαν τους χαρακτήρες και το branding του site κοινωνικής δικτύωσης. «Δεν είχα ιδέα τι θα μπορούσε να γίνει μέχρι που η Procter & Gamble επένδυσε 15 εκατ. δολ.».

Κατά καιρούς ήταν δύσκολη η σχέση της με τους γονείς της. Ίδρυσε το Miss O & Friends μαζί με τον πατέρα της που είναι γραφίστας και τη μητέρα της που δουλεύει στο marketing. Στη διάρκεια αυτής της διαδρομής πολλές πόρτες έκλεισαν. «Κι αυτό μπορεί να είναι πολύ δύσκολο για έναν οργισμένο, κυκλοθυμικό έφηβος» θυμάται. Αυτό που βοήθησε ήταν πως ξεκαθάρισαν με σαφήνεια τους ρόλους. Οι γονείς ήταν επίσης σε ετοιμότητα να τη συμβουλεύσο8υν σε θέματα διαπραγματεύσεων ή το πως συμπεριφερόμαστε σε ένα meeting. Η ίδια όμως, εξομολογείται ότι το να μαθαίνει τόσα πολλά πράγματα, όπως για παράδειγμα τους μισθούς των γονιών της, την έκανε πολλές φορές να νιώθει άβολα. «Τα περισσότερα παιδιά δεν τα ξέρουν αυτά τα πράγματα» αστειεύεται.

Αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της εφηβείας της σε αυτό το project. Δεν εκτιμά όμως, ότι θα καθορίσει την υπόλοιπη ζωή της. «Ποιος ξέρει τι μπορεί να γίνει σε 10 χρόνια; Σημασία έχει αυτό που με νοιάζει την κάθε στιγμή».

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation