Η Ιρλανδία δείχνει το δρόμο για την Ευρώπη

Ο κόσμος παρακολουθούσε καθηλωμένος όταν η Σκοτία ψήφιζε για το μέλλον της. Τώρα που το θέμα όμως, έχει διευθετηθεί, η προσοχή θα έπρεπε να στραφεί στον κέλτικο γείτονα της Σκοτίας, την Ιρλανδία.

Την προηγούμενη εβδομάδα αποκαλύφθηκε ότι η Ιρλανδία πέτυχε εκπληκτική ανάπτυξη το δεύτερο τρίμηνο. Με ρυθμό ανάπτυξης 7,7% σε ετήσια βάση, η Ιρλανδία ξαναθυμάται την αρχή της δεκαετίας του 2000. Ήταν η πρώτη χώρα που βγήκε από το μηχανισμό στήριξης της ΕΕ και τώρα προβλέπεται ότι θα συνεχίσει να αναπτύσσεται σθεναρά. Χώρες όπως η Γαλλία και η Ιταλία, που μένουν στάσιμες και εξακολουθούν να διαφωνούν για τις μεταρρυθμίσεις, θα πρέπει να εξετάσουν πως ακριβώς τα κατάφεραν οι Ιρλανδοί.

Κατά κάποιο τρόπο η Ιρλανδία ήταν πιο τυχερή. Οι δύο βασικοί της εμπορικοί εταίροι, οι ΗΠΑ και η Βρετανία, αναπτύσσονται δυναμικά. Οι χαμηλές αποδόσεις των ομολόγων οφείλονται περισσότερο στην αποφασιστική δράση του Μάριο Ντράγκι, του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, από ότι σε οιαδήποτε απόφαση έλαβε το Δουβλίνο.  

Δεν ήταν όμως, μόνο η τύχη των Ιρλανδών. Επί επτά χρόνια, η κυβέρνηση της χώρας και ο λαός που υπέφερε πολλά, πήραν σκληρές αποφάσεις. Το κόστος του φουσκωμένου δημοσίου τομέα μειώθηκε με δραστικές περικοπές στους μισθούς και με τη μείωση του αριθμού των εργαζομένων. Οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα μειώθηκαν περισσότερο από 2% ετησίως κατά τα τελευταία 4 χρόνια, ανακτώντας την ανταγωνιστικότητα της χώρας. Το πιο σημαντικό όμως, ήταν ότι η κυβέρνηση αναγνώρισε το μεγάλο κίνδυνο που δημιουργούσε η συντριβή του τραπεζικού τομέα και πήρε μέτρα για την στήριξή του. Μέσω της «bad bank» ανάγκασε τις τράπεζες να ομολογήσουν τις ζημίες τους. Επέβαλε την ανταλλαγή τοξικών τίτλων με ασφαλέστερα κρατικά ομόλογα κι έτσι άνοιξε το δρόμο για να αρχίσει και πάλι ο δανεισμός.

Δεν πρέπει όμως, να εκλάβουμε αυτές τις πρώτες ενδείξεις ελπίδας για επιστροφή της χώρας στις ανέμελες ημέρες της εύκολης ανάπτυξης. Τα προβλήματα της Ιρλανδίας δεν έχουν τελειώσει. Το δημόσιο χρέος ανέρχεται στο 120% του ΑΕΠ και για πολλούς παραμένει σε επικίνδυνα επίπεδα. Το χρέος του ιδιωτικού τομέα είναι ακόμη χειρότερο. Παρά τη δουλειά που έγινε από την bad bank, περισσότερο από το 10% των τραπεζικών δανείων χαρακτηρίζονται μη εξυπηρετούμενα. Η Ιρλανδία καλείται ακόμη να διορθώσει τις ανισορροπίες στην αγορά κατοικιών, όπου οι άδειες «περιουσίες των φαντασμάτων» συνυπάρχουν με σημαντική έλλειψη ακινήτων στο Δουβλίνο.

Τα κατάλοιπα από την πολυετή αλόγιστη επέκταση άφησαν την Ιρλανδία με μία μόνο επιλογή: Να αναζητήσει ανάπτυξη με άλλους τρόπους χωρίς να ξεκινήσει και πάλι το πάρτι. Πριν την κρίση, η ατομική κατανάλωση έτρεχε με ετήσιο ρυθμό 6%, ενώ τώρα έχει ελάχιστο ρόλο στην ώθηση της οικονομίας. Οι συνεχείς μειώσεις μισθών και το διψήφιο ποσοστό ανεργίας έχουν κλονίσει τον Ιρλανδό καταναλωτή που αρνείται να δαπανήσει.

Αντιθέτως, η Ιρλανδία πρέπει να στηριχθεί στις εξαγωγές και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Ο περιορισμός των μισθών έχει ανακτήσει την ανταγωνιστικότητα. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το ότι πρόκειται για μία ευέλικτη αγορά εργασίας αγγλόφωνων, έπεισε πολλές πολυεθνικές όπως την Pfizer να στραφούν στην Ιρλανδία. Ως αποτέλεσμα, η χώρα παρουσιάζει ένα υγιές πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και ανάπτυξη επενδύσεων 15% ετησίως.

Η ευρωπαϊκή οικονομία αντιθέτως παραμένει σε δύσκολη κατάσταση. Για τα κράτη της ευρωζώνης που ακόμη παλεύουν, είναι δελεαστικό να εναποθέτουν τις ελπίδες τους στην υιοθέτηση αποτελεσματικής δράσης σε επίπεδο ΕΕ. Οι πρόσφατες προσπάθειες για την ενίσχυση της ζήτησης όμως, δείχνουν ανεπαρκείς. Και για μικρές, ανοιχτές οικονομίες όπως η Ιρλανδία, οι εξωτερικές συνθήκες είναι πολύ λιγότερο σημαντικές από τα βήματα που γίνονται εγχώρια.

Αυτές είναι οι πρώτες ημέρες της ιρλανδικής ανάκαμψης. Λίγες χώρες ανέβηκαν τόσο ψηλά ή έπεσαν τόσο γρήγορα. Ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς μέχρι τα προηγούμενα υψηλά. Το παράδειγμα της Ιρλανδίας όμως, δείχνει πως χώρες που συμμαζεύονται μετά από μία κρίση μπορούν να ανακάμψουν ισχυρά παρά τις δυσμενείς διεθνείς συνθήκες. Θα πρέπει κι άλλοι να μάθουν από αυτό το παράδειγμα. 

© The Financial Times Limited 2014. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation