H E.E. περιμένει να καλωσορίσει μια ενιαία Κύπρο

Η πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989 διέσπειρε ένα κύμα μεταρρύθμισης και ενότητας στην Ευρώπη, σε μια από τις πλέον ειρηνικές πολιτικές αλλαγές στην ιστορία. Τώρα το κύμα αυτό φθάνει στις ακτές της Κύπρου. O Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Jack Straw, ζητά την υποστήριξη του κυπριακού λαού στο συμβιβαστικό σχέδιο Ανάν.

Δημοσιεύθηκε: 15 Απριλίου 2004 - 12:21

του Jack Straw (*)

Η πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989 διέσπειρε ένα κύμα μεταρρύθμισης και ενότητας, τόσο στην κεντρική Ευρώπη όσο και παραπέρα, σε μια από τις πλέον ειρηνικές πολιτικές αλλαγές στην ιστορία της ηπείρου μας.

Τώρα, το κύμα αυτό φθάνει στις ακτές της Κύπρου. Υπάρχει μια πραγματική ευκαιρία για την Κύπρο, όταν θα ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Μαΐου, να το κάνει όχι ως το διαχωρισμένο νησί των τελευταίων 30 ετών, αλλά ως μια ενιαία χώρα.

Έως τώρα έχουν υπάρξει πάμπολλες αποτυχημένες προσπάθειες για επανενοποίηση της νήσου από το 1974, οπότε και πραγματοποιήθηκε η τουρκική στρατιωτική κίνηση. Αλλά, αυτή τη φορά, τα πράγματα φαίνονται διαφορετικά.

Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, κ. Cofi Annan, έχει παραδώσει στα δύο μέρη ένα τελικό και αντιληπτό σχέδιο συμβιβασμού, απόρροια της χρόνιας ενασχόλησης του ΟΗΕ με το κυπριακό ζήτημα, αλλά και των οκτώ ημερών έντονων διαπραγματεύσεων μεταξύ των δυο κυπριακών κοινοτήτων, της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Καμία πλευρά δεν έλαβε όλα όσα ζητούσε. Αλλά το σχέδιο του ΟΗΕ είναι προς όφελος ολόκληρου του λαού της Κύπρου. Παρέχει ένα ενοποιημένο νησί –με ομοσπονδιακή κυβέρνηση και δύο πολιτικά ίσα κράτη– που εκφράζεται διεθνώς με μια φωνή.

Σε αντάλλαγμα του δικαιώματος νομιμοποίησης της κυριαρχίας τους στη γη τους, οι Τουρκοκύπριοι θα παραδώσουν αρκετές περιοχές στην ελληνοκυπριακή πλευρά.

Τα εύσημα πρέπει να αποδοθούν στην Ελλάδα, καθώς ήταν η πρώτη που αντιλήφθηκε πως η συνεργασία και όχι η αντιπαράθεση με την Τουρκία είναι το κοινό συμφέρον των δύο χωρών. Επίσης, ήταν η χώρα που αντιλήφθηκε πως η χείρα συνεργασίας που έτεινε στην Τουρκία στα ζητήματα του Κυπριακού και του Αιγαίου αποτελεί δείγμα πολιτικής ωριμότητας και όχι αδυναμία.

Η Τουρκία αντιμετώπισε την ειρηνευτική διαδικασία στην Κύπρο ως ένα ακόμη κομμάτι της μεγάλης ατζέντας μεταρρυθμίσεων που πραγματοποιούνται στη χώρα. Οι νυν πολιτικοί ηγέτες της χώρας βλέπουν ξεκάθαρα την ασυμβατότητα μεταξύ των εσωτερικών μεταρρυθμίσεων και της παραδοσιακά αδιάλλακτης στάσης στην επίλυση του Κυπριακού.

Τώρα πλέον η μοίρα της Κύπρου εναπόκειται –ορθώς– στα χέρια των ίδιων των Κυπρίων. Θα ψηφίσουν για την αποδοχή ή όχι του σχεδίου Ανάν, με ταυτόχρονα δημοψηφίσματα στο βόρειο και το νότιο κομμάτι του νησιού στις 24 Απριλίου. Εάν αδράξουν την ευκαιρία και ψηφίσουν υπέρ του σχεδίου, η Κύπρος που θα ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση μια εβδομάδα αργότερα θα είναι ένα ενιαίο νησί.

Η πλειοψηφία των Τουρκοκύπριων έχει ήδη ταχθεί υπέρ της συμβιβαστικής λύσης, όπως διαφάνηκε στις εκλογές του Δεκεμβρίου. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Rauf Denktash, μπορεί μεν να είναι ο ”πατέρας” του λαού του, αλλά αναρωτιέμαι κατά πόσο είναι ακόμη ευθυγραμμισμένος με την πολιτική του βούληση. Ελπίζω πως η πλειοψηφία θα ταχθεί υπέρ του συμβιβασμού στις 24 Απριλίου.

Το κομμάτι που λείπει για να συμπληρωθεί το παζλ είναι οι απόψεις των Ελληνοκυπρίων. Η έκκληση του Προέδρου τους, Τάσσου Παπαδόπουλου, για αρνητική ψήφο ήταν βγαλμένη από τη δεκαετία του ’60. Ελπίζω πως η ανάσταση των παλαιών φαντασμάτων δεν θα επηρεάσει τη λογική κρίση των Ελληνοκυπρίων για το μέλλον τους.

Όσο για τους Κυπρίους που είναι όντως ανήσυχοι για τη λειτουργικότητα του σχεδίου, θα ήθελα να τονίσω πως οι χώρες-μέλη και τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. θα βοηθήσουν ώστε να εξασφαλισθεί η καλή λειτουργία των νέων διακανονισμών.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων τάσσεται εναντίον ενός συμβιβασμού με βάση το σχέδιο Ανάν. Ωστόσο, η ελπίδα έγκειται στο ότι όταν οι Ελληνοκύπριοι μελετήσουν τις βελτιώσεις του τελικού σχεδίου, οι απόψεις τους θα αλλάξουν και θα αντιληφθούν τα οφέλη ενός συμβιβασμού.

Οι Κύπριοι έχουν δικαιολογημένες ευαισθησίες αναφορικά με την εξωτερική πίεση. Ωστόσο δεν μπορούν να αρνηθούν ότι ολόκληρη η διεθνής κοινότητα υποστηρίζει ομόφωνα πως το σχέδιο του ΟΗΕ αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία για συμβιβασμό.

Όλοι έχουμε οφέλη από την ειρήνευση και την ευημερία της εν λόγω περιοχής. Εάν οι Κύπριοι ψηφίσουν θετικά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η διεθνής κοινότητα θα παράσχει γενναιόδωρη υλική υποστήριξη στη συγκέντρωση των δωρητών που θα πραγματοποιηθεί αργότερα μέσα στο χρόνο.

Όπως εξήγησε και ο κ. Ανάν στις δύο πλευρές την περασμένη εβδομάδα, δεν πρόκειται για επιλογή ανάμεσα στο σχέδιο του ΟΗΕ και κάποια άλλη, μαγική, λύση, αλλά μεταξύ αυτού του σχεδίου και ”μη σχεδίου”. Ο κ. Ανάν θεωρεί πως το σχέδιο προσφέρει ”την καλύτερη και δικαιότερη ευκαιρία για ειρήνη, ευημερία και σταθερότητα”. Αυτή είναι και η δική μου πεποίθηση.

Από τη στιγμή που οι Κύπριοι θα έχουν αναλογισθεί τα μακροπρόθεσμα οφέλη, ελπίζω πως θα αποφασίσουν πως είναι σωστό να ακολουθήσουν το κύμα αλλαγών που γιάτρεψε τις διαχωριστικές γραμμές στην ήπειρό μας κατά την τελευταία 15ετία.

Οι φίλοι της Κύπρου θα ήθελαν το μέλλον της στην Ε.Ε. να είναι ως ενιαίο νησί, όπου οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι συνεργάζονται αρμονικά για το κοινό τους μέλλον στην αναπτυσσόμενη και ευημερούσα Ευρώπη.

(*) Ο συγγραφέας είναι υπουργός Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου

© The Financial Times Limited 2004. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation