ΕΕ: Αντιμέτωπη με τραπεζικούς καλικάντζαρους

Υπάρχουν αμφιβολίες για τη μεθοδολογία των stress tests. Το ζητούμενο δεν είναι να δοθεί μια ρόδινη εικόνα, αλλά να αφεθούν στην τύχη τους οι τράπεζες που στηρίζονται στα χρήματα των φορολογουμένων.

Δημοσιεύθηκε: 26 Ιουλίου 2010 - 07:49

ΕΕ: Αντιμέτωπη με τραπεζικούς καλικάντζαρους

Μία ενιαία και διάφανη διαδικασία stress tests ήταν εδώ και καιρό αναγκαία για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Η Ε.Ε., αφού προέβαλε σθεναρές αντιστάσεις, την Παρασκευή τελικά ανακοίνωσε τα stress tests των τραπεζών. Δεν είναι ούτε ενιαία, ούτε διαφανή, ούτε αρκετά δύσκολα, αλλά είναι ένα καλό βήμα, το οποίο όμως χρήζει προσοχής.

Η Ε.Ε. ακολούθησε το παράδειγμα των ΗΠΑ όσον αφορά στα stress tests. Τον Φεβρουάριο του 2009, με τις χρηματαγορές να οδεύουν προς το χείλος του γκρεμού, ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ κ. Tim Geithner ανακοίνωσε την υποβολή των μεγαλύτερων χρηματοοικονομικών οργανισμών των ΗΠΑ σε stress tests. Το αποτέλεσμα ήταν να μειωθεί ο πανικός που είχε δημιουργηθεί από την κατάρρευση της Lehman Brothers.

Αυτό που κατάφερε ο κ. Geithner ήταν να φανεί πόσο ισχυρές ή αδύναμες ήταν οι τράπεζες, έτσι ώστε και οι επενδυτές να μπορούν να συνυπολογίσουν τους κινδύνους στη χρηματοδότησή τους. Ο ίδιος, παράλληλα, είχε μία σαφή εικόνα για το ποιες τράπεζες χρειάζονται αναδιάρθρωση κεφαλαίων.

Εν αντιθέσει με όσα συνέβησαν στις ΗΠΑ, τα ευρωπαϊκά πιστωτικά ιδρύματα δεν ήταν… στην πρώτη γραμμή του μετώπου όταν πρωτοξέσπασε η κρίση. Λίγα μόνο είχαν βουτήξει στα επικίνδυνα νερά της αμερικανικής αγοράς ενυπόθηκων τίτλων (και όσα είχαν εμπλακεί πλήρωσαν βαρύτατο τίμημα). Καθώς όμως η κρίση χρέους οδηγούσε σε μία από τις σημαντικότερες υφέσεις στην Ιστορία, οι ευρωπαϊκές τράπεζες βρέθηκαν εκτεθειμένες αρχικά επειδή είχαν χρηματοδοτήσει τον κατασκευαστικό κλάδο και σε δεύτερο στάδιο με τον πανικό που προκλήθηκε στις αγορές κρατικών ομολόγων.

Τόσο οι λογιστικοί όσο και οι ρυθμιστικοί κανόνες του κατακερματισμένου ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου εμπόδιζαν τους επενδυτές να δουν ξεκάθαρα ποιες ήταν οι ζημίες για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Το εύλογο αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθούν μεγάλες πιέσεις στη χρηματοδότηση όλων των ευρωπαϊκών πιστωτικών ιδρυμάτων, ακόμη και γι' αυτά με επαρκή κεφαλαιακή επάρκεια.

Το ζητούμενο από τα stress tests είναι να ξεχωρίσει η ήρα από το στάρι, οι ισχυρές τράπεζες δηλαδή από εκείνες που είτε θα βουλιάξουν είτε θα διασωθούν από τα χρήματα των φορολογουμένων.

Τα ευρωπαϊκά stress tests κάλυψαν τον μισό δρόμο. Το δυσμενές σενάριο που υιοθετήθηκε δεν είναι και τόσο δυσμενές: κάνει λόγο μόνο για μικρή οικονομική ύφεση και για πτώση στις αγορές κρατικών ομολόγων, χωρίς όμως να αναφέρει το ενδεχόμενο κρατικής χρεοκοπίας. Βεβαίως, ούτε τα αμερικανικά stress tests ήταν τόσο σκληρά. Πιο σημαντική είναι η αβεβαιότητα που υπάρχει για το πόσο ήταν συνεπής σε ευρωπαϊκό επίπεδο η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε, δεδομένου ότι η επίβλεψη των tests έγινε σε εθνικό επίπεδο.

Υπό αυτές τις συνθήκες, τα stress tests έδειξαν ότι οι συνολικές ζημίες για τις 91 τράπεζες που συμμετείχαν στη διαδικασία αντιστοιχούν σε 566 δισ. ευρώ γα δύο χρόνια, λαμβάνοντας υπόψη τις βασικές προβλέψεις.

Επτά τράπεζες δεν πέτυχαν το κατώτατο όριο του 6% για τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 1 (πετυχαίνουν όμως το 4% που είναι το κατώτατο όριο των ρυθμιστικών αρχών). Πρόκειται για τους συνήθεις υπόπτους του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου, για την ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ της Ελλάδος και για έξι ισπανικές και τοπικές γερμανικές τράπεζες.

Οι επενδυτές ενδέχεται να θεωρήσουν αυτά τα αποτελέσματα ανεπαρκή. Θα πρέπει να τους δοθούν επαρκείς πληροφορίες για να βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα.

Οι πολιτικοί θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα stress tests ως ένα πρώτο βήμα ώστε να γίνουν πιο αυστηροί με τις τράπεζες. Δεν θα είναι εθνική ντροπή εάν καταρρεύσει μία μη συστημική τράπεζα. Θα πρόκειται μάλλον για ένδειξη υγιούς καπιταλισμού. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να δείξουν όχι μόνο ότι δεν βυθίζονται οι τράπεζες αλλά και πως οι φορολογούμενοι δεν θα παίζουν πλέον τον ρόλο του ναυαγοσώστη.

© The Financial Times Limited 2010. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation