Η Ευρώπη θα χάσει αν φύγει η Βρετανία

Πολλά ταμπού της ευρωζώνης έσπασαν για να κρατηθεί η Ελλάδα στο ευρώ. Δεν αξίζει να γίνουν κάποιες, λιγότερο δραστικές και λιγότερο ακριβές, θυσίες για να κρατηθεί η Μεγάλη Βρετανία στην Ε.Ε.;

Δημοσιεύθηκε: 20 Νοεμβρίου 2012 - 07:50

Gideon Rachman

H σχέση ανάμεσα στη Βρετανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση μοιάζει με γάμο που δεν πάει καλά. Οι καβγάδες γίνονται όλο και περισσότεροι και συχνότεροι. Οι δύο πλευρές μιλούν ανοιχτά για χωρισμό. Η πιθανότητα να εγκαταλείψει εν τέλει η Βρετανία την Ε.Ε. αυξάνεται ανεξέλεγκτα. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι σε ποσοστό 56% οι Βρετανοί θέλουν να φύγουν.

Στις Βρυξέλλες, αυτή η πιθανότητα αντιμετωπίζεται όλο και πιο πολύ με έναν στεναγμό παραίτησης. Εκτιμάται ευρέως ότι ο Ντέιβιντ Κάμερον συμπεριφέρεται με απαράδεκτο τρόπο. Στη σύνοδο κορυφής, μεθαύριο, ο Βρετανός πρωθυπουργός θα είναι πιθανότατα ο μόνος ηγέτης που θα ζητήσει πάγωμα του προϋπολογισμού της Ε.Ε. Πολλοί στις Βρυξέλλες πιστεύουν ότι η Ένωση θα δούλευε καλύτερα χωρίς το καταστροφικό βρετανικό πλήρωμα μέσα της. Μακροπρόθεσμα, λένε, οι Βρετανοί είναι που θα υποφέρουν.

Αυτή είναι η επικρατούσα άποψη. Αλλά είναι επικίνδυνα κοντόφθαλμη. Η Βρετανία πολύ πιθανόν να υποφέρει αν φύγει από την Ένωση. Αλλά το ίδιο θα πάθει και η Ε.Ε. Η ιδέα ότι οι βρετανικές απαιτήσεις είναι τόσο παράλογες που δεν μπορούν να υλοποιηθούν απλώς είναι λάθος. Λίγες καθοριστικές μεταβολές στη βρετανική σχέση με την Ευρώπη θα μπορούσαν να αλλάξουν τη φύση της συζήτησης στο Ηνωμένο Βασίλειο και να γλιτώσουν και τη Βρετανία και την Ε.Ε. από ένα αμοιβαία καταστροφικό διαζύγιο.

Υπάρχουν ορισμένοι στην ηπειρωτική Ευρώπη οι οποίοι αρχίζουν να υποστηρίζουν αυτήν την άποψη. Ο Ulrich Speck του Carnegie Endowment έγραψε ένα έργο με τον τίτλο «Γιατί η Βρετανία είναι ζωτικής σημασίας για την Ε.Ε.». Ισχυρίζεται ότι «χωρίς την ενεργή συμμετοχή της Βρετανίας η Ε.Ε. πρέπει να ξεχάσει τα όνειρά της να γίνει παγκόσμια δύναμη».

Όμως τα επιχειρήματα υπέρ της παραμονής της Βρετανίας προχωρούν πολύ παραπάνω από τα στρατιωτικά και διπλωματικά πλεονεκτήματα που φέρνει στην Ένωση ή από το γεγονός ότι η Βρετανία έχει μεγάλη καθαρή συνεισφορά στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Εν τέλει, απηχεί στον σκοπό τον ίδιο της Ε.Ε., που ήταν να ξεπεράσει τις διαφορές που οδήγησαν την Ευρώπη σε επάλληλους πολέμους. Αξίζει να θυμόμαστε ότι η Βρετανία υπήρξε καίριος σύμμαχος σε όλους τους μεγάλους ευρωπαϊκούς πολέμους των τελευταίων αιώνων. Το έργο της ευρωπαϊκής ειρήνης που δεν θα περιέχει τη Βρετανία θα αφήσει απ’ έξω ένα κεντρικό τμήμα του παζλ.

Μια βρετανική αποχώρηση, επίσης, θα στείλει αρνητικό μήνυμα για το μέλλον. Η κρίση της ευρωζώνης έχει κάνει ήδη πολλούς Αμερικανούς και Ασιάτες να αμφισβητούν το μέλλον του ευρωπαϊκού δημιουργήματος. Αν η Βρετανία, μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες και τις αρχαιότερες δημοκρατίες, επιλέξει να φύγει από την Ε.Ε., το δημιούργημα θα αποσταθεροποιηθεί ακόμη περισσότερο.

Οι... Ευρωκράτες απαντούν ότι υπάρχουν πολλές άλλες χώρες που θέλουν να μετέχουν στη Ένωση. Αλλά το να χαθεί η Βρετανία και να κερδηθεί η Κροατία δεν το λες και δίκαιη ανταλλαγή.

Στη Γερμανία, όπου η κοινή γνώμη όλο και περισσότερο κάνει τον χοντροκομμένο διαχωρισμό ανάμεσα στους νομοταγείς Βορειοευρωπαίους και στους αναξιόπιστους και χρεωμένους Νότιους, αναφέρουν συχνά μετανιωμένοι ότι και η Ελβετία και η Νορβηγία επέλεξαν να μη συμμετάσχουν καθόλου στην Ε.Ε. και συνεχίζουν να απολαμβάνουν ευμάρεια. Η αποχώρηση της Βρετανίας, που παραδοσιακά συντάσσεται με τη Γερμανία στις υποθέσεις της ενιαίας αγοράς, θα αποδυναμώσει περισσότερο το βορειοευρωπαϊκό μέτωπο. Ορισμένοι στη Γαλλία ίσως καλοδέχονται την αποχώρηση της Βρετανίας γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο. Ακόμη και στους Γάλλους, όμως, θα λείψουν οι Βρετανοί, που τείνουν να συμμερίζονται τις απόψεις τους σε ζητήματα εθνικής κυριαρχίας.

Ακόμη και την ώρα όπου γράφω αυτές τις γραμμές, ακούω τις απελπισμένες απαντήσεις από τους Ευρωκράτες: «Ολα καλά αυτά, αλλά οι Βρετανοί θέτουν απίστευτες απαιτήσεις και απειλούν με βέτο οτιδήποτε δεν γίνεται όπως το θέλουν εκείνοι. Την μια είναι ειδικές προβλέψεις για το City του Λονδίνου, την άλλη πάγωμα του προϋπολογισμού».

Τόσο παράλογες όμως είναι οι βρετανικές αξιώσεις; Ας πούμε, το πάγωμα του προϋπολογισμού. Σε μια περίοδο όπου γίνονται περικοπές στους εθνικούς προϋπολογισμούς σε όλη την Ευρώπη, ακούγεται απολύτως λογικό οι δαπάνες της Ε.Ε. -που είναι διάσημες για τις σπατάλες τους σε πολλές περιπτώσεις- θα πρέπει να παγώσουν, τουλάχιστον.

Μέχρι πρόσφατα, μάλιστα, αυτή ήταν η θέση και της Γερμανίας. Οι Βρετανοί έχουν επίσης δίκιο που ισχυρίζονται ότι, αν δεν κοπούν τα «τυχερά» και οι συνθήκες εργασίας των λειτουργών της ΕΕ., οι «ιερείς» των Βρυξελλών θα απομακρυνθούν ακόμη περισσότερο από τα βάσανα των Ευρωπαίων που πλήττονται από ύφεση.

Πέρα από τον προϋπολογισμό, η βασική αντίρρηση της Βρετανίας είναι ότι η Ε.Ε. εμπλέκεται σε κάθε είδους πράγματα που θα ήταν καλύτερα να τα χειρίζεται το κάθε κράτος, καθώς και ότι η ροή της εξουσίας, επί δεκαετίες, είναι κεντροφόρος. Ο επαναπατρισμός ορισμένων τέτοιων εξουσιών από την Ευρώπη θα αντιμετώπιζε σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό αυτήν τη διαμαρτυρία και θα έδινε στη βρετανική κυβέρνηση τα επιχειρήματα που χρειάζεται για να κερδίσει σε δημοψήφισμα για την παραμονή.

Μια καλή αρχή θα ήταν να ανακληθεί ένα κομμάτι της καταστροφικής για την απασχόληση κοινωνικής νομοθεσίας, όπως είναι η οδηγία για τα ωράρια εργασίας ή οι οδηγίες για τους κρατικούς υπαλλήλους. Μια ευρύτερη μείωση των εξουσιών της Ε.Ε. σε χώρους όπως η εκπαίδευση, η υγεία και η νομοθεσία ασφαλείας και οι περιφερειακές δαπάνες οπωσδήποτε θα βοηθούσε πολύ.

Σε προηγούμενες δεκαετίες, ο επαναπατρισμός εξουσιών θα θεωρούνταν αιρετικός. Αλλά η κρίση στην ευρωζώνη παρέχει και την ανάγκη και την ευκαιρία να γίνει αναθεώρηση σε θέσφατα του παρελθόντος. Ήδη έχουν σπάσει κάποια ταμπού, προκειμένου να συνεχίσει να υπάρχει το ενιαίο νόμισμα. Οι φορολογούμενοι της Βορείου Ευρώπης γίνονται ανάδοχοι τεράστιων διασώσεων για τους Έλληνες και άλλους. Η ΕΚΤ προτείνει πολύ ανορθόδοξες στρατηγικές που ορισμένοι Γερμανοί θεωρούν εντελώς παράνομες.

Όλα αυτά θεωρήθηκαν απαραίτητα για να κρατηθεί η Ελλάδα στο ευρώ. Δεν αξίζει, λοιπόν, να γίνουν κάποιες λιγότερο δραστικές, λιγότερο ακριβές, κινήσεις για να κρατηθεί η Βρετανία στην Ε.Ε.;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

© The Financial Times Limited 2012. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation