Από τα bonus ξεκινάει η μεγάλη μάχη

Αν και στο παρελθόν η Γερμανία συντασσόταν με τη Βρετανία στην τραπεζική ρύθμιση για να αποκρούσει τη Γαλλία, η ισορροπία δυνάμεων έχει αλλάξει. Η ευρωζώνη έχει συμφέρον να πολεμήσει την κυριαρχία του City.

Δημοσιεύθηκε: 4 Μαρτίου 2013 - 07:50

Wolfgang Munchau

Ήταν μια πολύ δυνατή και συγκινητική έκκληση του Joachim Gauck. «Θα θέλαμε να μείνετε μαζί μας», είπε ο Γερμανός πρόεδρος για τη Βρετανία και τη συμμετοχή της στην Ε.Ε. Λίγες ημέρες αργότερα, στις Βρυξέλλες, η realpolitik έκανε την εμφάνισή της, όταν η Βρετανία στριμώχτηκε στην γωνία όσον αφορά το ζήτημα των τραπεζικών μπόνους.Το Βερολίνο δεν είχε πρωταγωνιστήσει, αλλά οπωσδήποτε συμμετείχε στη συνωμοσία.

Το πιο ενδιαφέρον πρίσμα του ζητήματος των μπόνους δεν είναι η επίπτωση που θα έχουν στη χρηματοπιστωτική βιομηχανία, αν και αυτό πιθανόν να είναι εξίσου σημαντικό μακροπρόθεσμα. Ακόμη πιο σημαντικό είναι αυτό που δείχνει για την ποιότητα της ζωής ενός μέλους της Ε.Ε. που θα είναι μόνιμα εκτός της ευρωζώνης και της τραπεζικής της ένωσης.

Στα πρώτα 10 χρόνια του ευρώ, αυτό δεν είχε ιδιαίτερη σημασία. Η Βρετανία αντιμετωπιζόταν σαν είναι στον «προθάλαμο» και θα συμμετάσχει αργότερα στο ενιαίο νόμισμα.

Η Γερμανία συχνά συντασσόταν με το Λονδίνο στη χρηματοπιστωτική ρύθμιση, ώστε να αντιμετωπίσει τα γαλλικά αιτήματα για αυστηρότερους κανόνες. Η νομοθεσία των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στην Ευρώπη υπόκειται στην ψήφο της πλειοψηφίας, που ξεπερνά την ψήφο των μεμονωμένων κρατών. Στην προκειμένη περίπτωση, η Γερμανία και η Βρετανία συνέστησαν συμμαχία για να αποτρέψουν την εμφάνιση πλειοψηφίας στο συμβούλιο υπουργών.

Η Βρετανία κατόρθωσε να αποκρούσει αρκετές πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να υποσκάψουν τη θέση του City του Λονδίνου. Όμως, τα τελευταία χρόνια, η ισορροπία δυνάμεων έχει αλλάξει. Και η μεγαλύτερη αλλαγή είναι η θέση της Γερμανίας.

Η αλλαγή της στάσης οφείλεται σε δύο λόγους: Ο ένας είναι η εγχώρια πολιτική. Η αντιπολίτευση των σοσιαλδημοκρατών βασίζει την εκστρατεία της για τις γενικές εκλογές του Σεπτεμβρίου στην υπόσχεση ότι θα γίνει σκληρή με τις τράπεζες. Αυτό από μόνο του περιορίζει τα περιθώρια κινήσεων της κεντροδεξιάς κυβέρνησης της Angela Merkel. Η Γερμανία είναι μία από τις 11 χώρες που προωθούν την επιβολή φόρου χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, παρά την αρχική απροθυμία της τρέχουσας κυβέρνησης συνασπισμού.

Η γενική στάση στη Γερμανία και σε αρκετά ακόμη τμήματα της ευρωζώνης είναι ότι θα πρέπει να είναι πολύ σφιγμένα τα λουριά στις τράπεζες, αφού έλαβαν μεγάλα πακέτα διασώσεων κατά την κρίση. Επικρατεί σήμερα μια συντριπτική πολιτική θέληση για φορολόγηση της βιομηχανίας και πάταξη της κερδοσκοπίας των ατόμων. Προσωπικά πιστεύω ότι είναι μια ήπια πρόταση.

Οι διάφορες συμπεριφορές στην ήπειρο έναντι των τραπεζών έχουν γίνει πολύ πιο ακραίες, ίσως κι επιθετικές. Και αν οι ιδιωτικοί θεσμοί ανταποδώσουν, και προειδοποιήσουν ότι οι καλύτεροι άνθρωποί τους πρέπει να φύγουν, ίσως αποδειχθεί ότι ο κόσμος θα το θεωρήσει αυτό όχι απειλή, αλλά υπόσχεση.

Ο δεύτερος λόγος, βέβαια, είναι η προβληματική τραπεζική ένωση, την οποία η Γερμανία -σε αντίθεση με τη Βρετανία- εν τέλει υποστηρίζει, αν και απρόθυμα. Ένας από τους λόγους που η ευρωζώνη ποτέ δεν κατάφερε στο παρελθόν να υπερασπιστεί το συλλογικό συμφέρον, σε αντιπαράθεση με το εθνικό, είναι το γεγονός ότι δεν έχει ανεξάρτητους θεσμούς. Με την τραπεζική ένωση και τον ενιαίο μηχανισμό εποπτείας, αυτό θα αλλάξει, τουλάχιστον σε αυτόν τον σημαντικό τομέα. Και αν η ευρωζώνη έχει συλλογικό συμφέρον κάπου, αυτό είναι να σταματήσει το City να λειτουργεί ως κύριο χρηματοοικονομικό κέντρο. Το ζήτημα των μπόνους είναι μόνο η πρώτη προειδοποιητική τουφεκιά σε μια μάχη που φαίνεται ότι θα κρατήσει πολύ.

Στην εξωτερική σφαίρα της Ε.Ε., μόνιμα, η Βρετανία θα ανακαλύψει ότι αρχίζουν να συμβαίνουν περίεργα πράγματα. Πρώτα, ο φόρος χρηματοπιστωτικών συναλλαγών. Τώρα το πλαφόν στα μπόνους. Ίσως μια μέρα για να μπορεί να παίζει στην ευρωζώνη να της ζητιούνται ειδικοί τύποι χρηματοπιστωτικών συναλλαγών ή άλλες μορφές διακριτικής μεταχείρισης.

Για την ώρα, η Βρετανία έχει εξασφαλίσει το δικαίωμα ψήφου στη European Banking Authority, που δημιουργήθηκε το 2001 και της εξασφαλίζει μια βαρύτητα στην τραπεζική ρύθμιση και στη διενέργεια τραπεζικών stress tests.

Στη σύνοδο της Ε.Ε. τον Δεκέμβριο, ο Βρετανός πρωθυπουργός David Cameron κυριάρχησε με τη συμφωνία για διπλή ψήφο πλειοψηφίας για την ευρωζώνη και τα μέλη της ΕΒΑ εκτός ευρωζώνης. Αυτό σημαίνει ότι η Βρετανία και οι άλλοι «εκτός» έχουν μαζί μειοψηφία με δικαίωμα να μπλοκάρουν απόφαση. Αυτό όμως θα εξαφανιστεί όταν υπάρξουν λιγότερα από τα τέσσερα opt-outs από την τραπεζική ένωση. Μια μέρα αυτό θα συμβεί. Μακροπρόθεσμα, τα μόνιμα εκτός ευρωζώνης μέλη θα μείνουν απομονωμένα.

Η βασική πολιτική επίδραση του ευρώ είναι να βάζει μια σφήνα στην Ε.Ε., κάτι που δεν έχει πλήρως κατανοήσει το πολιτικό καθεστώς της ένωσης. Η συντριπτική πλειονότητα των insiders εξακολουθεί να την αντιμετωπίζει ως ρυθμιστικό οργανισμό, αντί ως μακροοικονομική ένωση.

Έχω παρακολουθήσει αυτήν τη μετάβαση από πρώτο χέρι στις Βρυξέλλες την τελευταία 10ετία. Η συντριπτική πλειονότητα των ατόμων που εμπλέκονται στην πολιτική της Ε.Ε. έχει τη νομισματική ενοποίηση σε ένα συρτάρι, θεωρώντας την κάτι το οποίο απασχολεί μόνο τους οικονομολόγους. Οι ίδιοι συνεχίζουν να πλαισιώνουν τις θέσεις τους όπως πάντα: αντιμετωπίζοντας την Ε.Ε. ως ένα μεγάλο πολιτικό έργο. Ποτέ δεν είδαν κάποια σύγκρουση αναφορικά με τη συμμετοχή στην Ε.Ε. και τη συμμετοχή στο ευρώ.

Ούτε ο κ. Gauck έδειξε να βλέπει κάποια σύγκρουση. Μέσα σε λίγες ημέρες, η πραγματικότητα έδωσε στα συμβολικά λόγια του το κατάλληλο νόημα.

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

© The Financial Times Limited 2013. All rights reserved.
FT and Financial Times are trademarks of the Financial Times Ltd.
Not to be redistributed, copied or modified in any way.
Euro2day.gr is solely responsible for providing this translation and the Financial Times Limited does not accept any liability for the accuracy or quality of the translation