Κρυπτονομίσματα: Ολο το παρασκήνιο της υπόθεσης Ripple

Δηλώστε τώρα συμμετοχή στα σεμινάρια "Επενδύσεις και trading στα κρυπτονομίσματα" που διοργανώνει το Euro2day.gr με το Βασίλη Παζόπουλο, πιστοποιημένο επενδυτικό σύμβουλο με πολυετή ενασχόληση στο χώρο των κρυπτονομισμάτων. Αποφύγετε τις παγίδες και μεγιστοποιήστε την απόδοσή σας με μεθόδους και τακτικές που έχουν αποδείξει την αξία τους στην πράξη! Δηλώστε συμμετοχή τώρα σε προνομιακή τιμή Early Bird.

Τον Iούνιο του 2012 ένα νέο κρυπτονόμισμα ερχόταν και υποσχόταν μια νέα οπτική για ταχύτητα, ευελιξία και συναλλαγές μεταξύ τραπεζών σε διασυνοριακό επίπεδο, ένα διακύβευμα που ενέπνευσε πολλούς να ασχοληθούν μαζί του. Το κρυπτονόμισμα αυτό έμελλε να ταράξει τα νερά του οικοσυστήματος. Για ποιους λόγους όμως;

Τον Δεκέμβριο του 2020, η SEC, Security Exchange Commission ενήγαγε τη Ripple Labs και τους συνιδρυτές της, Bradley Garlinghouse και Christian Larsen με την κατηγορία ότι το κρυπτονόμισμα XRP αποτελεί security (μετοχή) και διετέθη παρανόμως στους κατόχους της χωρίς να εγγραφεί στα μητρώα που διατηρεί η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και δεν ακολουθήθηκαν οι θεμιτές πρακτικές διάθεσης.

Πιο συγκεκριμένα, η SEC εγκαλεί τους προαναφερθέντες για τα παρακάτω :

1. Πωλήθηκαν 14.6 δισ. XRP έναντι 1,38 δισεκατομμυρίων δολαρίων, με σκοπό την χρηματοδότηση της Ripple Labs και τον πλουτισμό των συνιδρυτών της
2. Η Ripple Labs δε συμπλήρωσε ποτέ τα δικαιολογητικά εγγραφής του επενδυτικού οχήματος που διακινείτο και δε διέθεσε το απαραίτητο πληροφοριακό υλικό στα πρόσωπα που το προμηθεύτηκαν, αλλά αντίθετα άφησαν κενά στην πληροφόρηση των επενδυτών προκειμένου οι συνιδρυτές να είναι σε θέση να πουλήσουν XRP σε ένα επενδυτικό κοινό που θα είχε μόνο τις πληροφορίες που θα ήθελαν να έχει.
3. Η Ripple ενώ έλαβε νομική συμβουλή κατά την οποία υπό προϋποθέσεις το XRP θα θεωρείτο επενδυτικό όχημα και θα υπόκειται στους ομοσπονδιακούς νόμους, την αγνόησε, διαθέτοντας το στο ευρύ κοινό.
4. Η Ripple χρησιμοποίησε τα κεφάλαια προκειμένου να χρηματοδοτήσει τις δραστηριότητές της χωρίς αναλυτική παρουσίαση του τι θα πράξει, ενώ παράλληλα επεδίωκε να παρουσιάσει μια «χρήση» για το χρηματοοικονομικό αυτό προϊόν και να διατηρήσει τις δευτερογενείς αγορές συναλλαγών του XRP.
5. Από αυτές τις αθέμιτες πρακτικές, οι Brad Garlinghouse και Christian Larsen προσέθεσαν 600 εκατομμύρια στις προσωπικές τους περιουσίες
6. Ο Garlinghouse ενώ έπραττε το παραπάνω, διέδιδε ότι περίμενε να αυξηθεί η τιμή του XRP και ότι κατείχε μεγάλη ποσότητα, χωρίς να αποκαλύπτει τις πωλήσεις του.
7. Οι κατηγορούμενοι συνέχιζαν να κρατούν μεγάλες ποσότητες XRP και συνέχιζαν να ρευστοποιούν τις θέσεις τους, ενώ υπήρχε ασυμμετρία στην πληροφόρησή που είχαν αυτοί και το επενδυτικό κοινό, δημιουργώντας σημαντικούς κινδύνους στους επενδυτές του.

Οπότε, το κρίσιμο ζήτημα είναι αν εντέλει αποτελεί security.

Τίτλος ή ψηφιακό νόμισμα

Γενικά μιλώντας, ένα κρυπτοστοιχείο μπορεί να χαρακτηριστεί είτε Security είτε ψηφιακό νόμισμα. Δε θα υπεισέλθω σε λεπτομέρειες για τα payment tokens, utility tokens και τις άλλες κατηγορίες που προκύπτουν με την ανάπτυξη του νομικού υποβάθρου στον χώρο των crypto.

Συνοπτικά, το security, που στα ελληνικά μπορεί να μεταφραστεί ως αξιόγραφο είναι ένα στοιχείο με οικονομική αξία και αντιπροσωπεύει μέρος ή όλον χρέους, περιουσιακού στοιχείου ή εταιρείας.

Αρμόδια υπηρεσία για την επιτροπεία των πράξεων που σχετίζονται με τα securities είναι η SEC, ενώ κάθε security πρέπει να εγγράφεται στο μητρώο που τηρεί, προκειμένου να διατεθεί στο ευρύ κοινό. Η SEC ιδρύθηκε το 1934 μετά την πτώση των χρηματιστηρίων του 1929 και τη Μεγάλη Ύφεση, προκειμένου να συμβάλλει στην αποτροπή περιστατικών απάτης στον κλάδο των επενδύσεων.

Η κρίσιμη υπόθεση που συνιστά νομολογιακό προηγούμενο είναι η υπόθεση της SEC εναντίον της Howey Corporationτου 1946. Η υπόθεση της Howey Case αφορούσε την πώληση ενός πορτοκαλεώνα στα περίχωρα της Florida. Η εταιρεία κατείχε μια έκταση η οποία η μισή τέθηκε προς πώληση σε αρκετούς ιδιώτες, οι οποίοι στη συνέχεια μίσθωνε τα χωράφια στην ίδια. Οι ιδιοκτήτες της γης δεν ασχολούνταν με την καλλιέργεια ή τη συγκομιδή των πορτοκαλεώνων, ενώ πολλοί δεν είχαν πάει καν στη Φλόριντα. Οι ιδιοκτήτες αυτοί εξαρτούνταν από την Howey Corporation για τη διαχείριση της γης τους και την κερδοφορία τους. Με άλλα λόγια, επένδυαν στην εταιρεία χωρίς αυτό να χρειάζεται να χαρακτηρίζεται επένδυση εποπτευόμενη από την επιτροπή κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ, δηλαδή τη SEC. Ή μήπως όχι;

Το δικαστήριο έκρινε ότι οι αγορές γης ήταν στην πραγματικότητα συμβόλαια επενδυτικού χαρακτήρα και συνεπώς η δραστηριότητα τους έπρεπε να εποπτεύεται από την SEC.

Από τη νομολογία προέκυψε ένα θεμελιώδες ελεγκτικό σχήμα για τον προσδιορισμό ενός οχήματος ως επενδυτικό, το Howey Test.

Τα σημεία του ήταν τα εξής:

1. Ένα συμβόλαιο, συναλλαγή ή λειτουργικό σχήμα.
2. Μέσω του οποίου ένα άτομο εναποθέτει κεφάλαια με σκοπό το κέρδος.
3. Κατά κοινό τρόπο και σε έναν κοινό κορμό διάθεσης.
4. Το κέρδος πρέπει να προκύπτει αποκλειστικά από ενέργειες του προωθητή της συνδιαλλαγής ή τρίτου μέρους.

Οι απόψεις διίστανται σχετικά με τα κρίσιμα συστατικά που θα επιχειρηθεί να εξειδικευτούν στην επίμαχη υπόθεση:

• Αλλοι εκτιμούν ότι το κρίσιμο σημείο είναι αν η προσδοκία προήλθε από τις ενέργειες των προωθητών ή του εταιρικού κορμού που βρισκόταν σε συνεργασία με τον προωθητή ή άλλου τρίτου μέρους
• Αλλοι πάλι εκτιμούν ότι το παραπάνω σημείο του ελεγκτικού σχήματος πληρείται και πρέπει να διαλευκανθεί αν συντρέχουν τα στοιχεία του εταιρικού κορμού, την προσδοκία της κερδοφορίας και τρίτον η συναλλαγή που πραγματοποιήθηκε μεταξύ ιδιωτών και ripple
• Αξίζει να τονιστεί ακόμα και ότι ένα σημαντικό στοιχείο στη διαλεύκανση της υπόθεσης είναι οι μεγάλες ποσότητες XRP που έχει στην κατοχή της η Ripple.

Στο ζήτημα του κοινού εταιρικού κορμού, η ripple είχε πρώτον κοινό δεσμό με τις ποσότητες του XRP κάτι που έδωσε πάτημα στις αρμόδιες υπηρεσίες, ενώ στο ζήτημα της προσδοκίας του κέρδους από τον εκδότη θα κριθεί όχι μόνο το περιεχόμενο των δημόσιων παρουσιάσεων, αλλά και η αλληλογραφία των εργαζομένων της ripple για το κατά πόσο εσωτερικά παρουσιαζόταν το XRP ως μέθοδος διεξαγωγής πληρωμών και όχι ως επενδυτικό όχημα, δηλαδή με σκοπό την αύξηση της τιμής του.

Τέταρτον, το πιο σημαντικό σημείο είναι η αποκέντρωση. Φανταστείτε τι θα γίνει αν αποχωρήσουν όλοι οι developers που ασχολούνται με το Bitcoin. Τι θα γίνει; Σωστά μαντέψατε: ΤΙΠΟΤΑ. Και ο νοών νοείτω.

Στο ιστορικό της δικαστικής διαδικασίας, πριν από τη λήψη της δικαστικής οδού εκ μέρους της S.E.C. απεστάλη, ως όφειλε, στη Ripple το Wells Notice, μια ειδοποίηση που αναφέρει την πρόθεσή της να κινηθεί νομικά εναντίον τους και τους λόγους για τους οποίους θέλει να προβεί σε αυτές. Η ειδοποίηση αυτή αποστέλλεται τουλάχιστον 30 μέρες πριν την έγερση αγωγής και εντός αυτών των 30 ημερών πρέπει να απαντήσει με το Wells Submission η εναγόμενη εταιρεία, εν προκειμένω η Ripple, αναφέροντας γιατί δεν πρέπει να κινηθεί νομικά η SEC. Η Ripple με τη σειρά της δημοσίευσε ένα σύνολο αντεπιχειρημάτων απέναντι στη SEC λίγες ώρες πριν την κατάθεση της αγωγής.

Φυσικά, το νομικό σύστημα των ΗΠΑ δε θα ήταν τόσο άμεσο και απλό. Πριν από αυτό συνήθως διεξάγονται μακρές διαπραγματεύσεις μεταξύ της εκάστοτε εταιρείας και της SEC, το prewells. Αν διακανονιστούν τα ζητήματα που έχουν εγερθεί, δεν αποστέλλεται το wells notice και το ζήτημα τακτοποιείται εξωδικαστικά. Και αν δεν τακτοποιηθεί, ακολουθούμε τη διαδικασία του Well Notice που αναφέραμε προηγουμένως. Αξίζει να αναφέρουμε ότι το 80% των προσώπων που έλαβαν Wells Notice την περίοδο 2011 με 2013, το δικαστήριο τους καταδικάζει για παραβίαση των νόμων περί Securities.

Παραδοχές

Αφού λοιπόν, οριοθετήσαμε το επενδυτικό όχημα και είπαμε μερικά δικονομικά, οφείλουμε να προβούμε σε μερικές παραδοχές:

1. Κρίσιμο είναι το SEC να βρει τα απαραίτητα στοιχεία για την ισχυροποίηση των κατηγοριών του, δεδομένου ότι φέρουν το βάρος της απόδειξης, πράγμα που θα δυσκολέψει τη Ripple.
2.  Σκοπός είναι η ισχυροποίηση των θέσεων ένθεν κακείθεν με φόντο τον έμπιστο τρίτο που ονομάζεται δικαστήριο και σκοπό εντέλει τον συμβιβασμό. Σε περίπτωση που η Ripple χάσει τη δίκη θα πρέπει να επιστρέψει στους συμμετέχοντες της άτυπης δημόσιας προσφοράς τα κεφάλαια που είχαν εναποθέσει, ενώ με συμβιβασμό απλά θα πληρώσει ένα αξιοσέβαστο ποσό και θα δεσμευτεί για την αλλαγή των πρακτικών που χρησιμοποιεί.
3. Η ανάπτυξη του τομέα των κρυπτονομισμάτων είναι πολύ πρόσφατη, δεν υπάρχει πάγιο νομολογιακό προηγούμενο, δεν υπάρχει καθοδήγηση για τον καθορισμό των ορίων που σκόπιμο είναι να τεθούν εκ μέρους της συντεταγμένης πολιτείας.

Πλάκα έχει, όμως, να αναφέρουμε ότι η υπόθεση clayton απασχολεί έντονα, τουλάχιστον το αγαπητό XRP army:

• Ο Jay Clayton κατέθεσε την αγωγή εναντίον της ripple μόλις μια μέρα πριν φύγει από την SEC, πράγμα που δημιουργεί προβληματισμούς.
• Επί συμμετοχής του Clayton στις διαδικασίες της SEC κυνηγήθηκε το Telegram για την έκδοση ICO ενώ διακανονίστηκε η υπόθεση με το EOS έναντι 48 εκατομμυρίων δολαρίων για άντληση κεφαλαίων ύψους 4 δισ. και αθέμιτες πρακτικές.
• Τον Αύγουστο του 21 ανέλαβε θέση στο διοικητικό συμβούλιο της Fireblocks, μιας εταιρείας παροχής υπηρεσιών θεματοφυλακής κρυπτοστοιχείων.
• Το πιο ενδιαφέρον από μία συνωμοσιολογική άποψη όμως σε αυτό είναι ότι ένας από τους ο Jay Clayton ήταν για πολύ καιρό συνεργάτης του δικηγορικού γραφείου της Sullivanand Cromwell, μια δικηγορική εταιρεία με πελάτη την consensys, η οποία έχει ιδρυτή τον Lubin, έναν από τους early investors του Εthereum. Αυτό σύμφωνα με ορισμένους κύκλους μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε μία ένσταση κακοδικίας λόγω άνισης αντιμετώπισης της δημόσιας προσφοράς Ether και XRP. Μπορεί να θέλω να γελάσω, αλλά οφείλω να είμαι σοβαρός.
• Η απόφαση που θα ληφθεί είναι σε μεγάλο βαθμό πολιτική. Η κυβέρνηση Biden, σε συνδυασμό με τη δυσμένεια των μέτρων του Infrastructure bill, έχει να λάβει υπόψη ότι πρέπει να παραμείνουν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται επί του χώρου των κρυπτονομισμάτων.
• Tέλος, η Ripple και τα πρωτοπαλίκαρα της έχουν έναν ακόμα άσσο στο μανίκι τους και λέγεται «συνέπειες των πράξεων μου».

Φαντάζομαι ήδη τους δικηγόρους της Ripple να πλησιάζουν το έδρανο του Δικαστή και να λένε με στόμφο «φανταστείτε, φανταστείτε λέγω τι έχει να γίνει αν κριθεί ότι το XRP είναι security και καταδικαστεί η εταιρεία. Πόσοι ιδιώτες επενδυτές θα χάσουν χρήματα, πόση αξιοπιστία θα χαθεί από την αγορά, πόσο θα σειστεί η εταιρεία μας και πόσο δύσκολα θα είναι να τα βγάλουμε πέρα μετά από αυτό, ενώ μπορεί να χάσουμε και εργαζομένους.

Το ενδεχόμενο αυτό δεν είναι τίποτα παραπάνω από έναν ωμό εκβιασμό. Και ναι, μπορεί να λένε αλήθεια, αλλά τη λένε όλη;

Αλίμονο αν τα όργανα απόδοσης δικαιοσύνης υπέκυπταν σε επιχειρήματα τέτοιου τύπου. Στην τελική, το να καταδικαστούν θα είναι ένας τρόπος να εξορθολογιστεί και το οικοσύστημα των κρυπτονομισμάτων και να ενδυναμωθεί και αν με ρωτάτε, αν πρέπει κάποιος να είναι ακόμα και ο αποδιοπομπαίος τράγος για να παραδειγματιστούν οι υπόλοιποι, ας είναι η Ripple, εφόσον φυσικά αποδειχθούν όσα λέγονται ενώπιον του δικαστηρίου.

Άλλωστε, ο ρόλος του Security Exchange Commission είναι να εποπτεύει και να επιβάλλει κυρώσεις, όχι να τρομάζει απλώς την αγορά και να μη λαμβάνει ουσιαστικά μέτρα για την προστασία του επενδυτικού κοινού.

* Ο Απόστολος Τσικούρας είναι τεταρτοετής φοιτητης Νομικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονικης και διαχειριστικό μέλος της της Ελληνικής Κοινότητας Κρυπτονομισματων. Εργάζεται ως ερευνητής σε νομική εταιρεία που ασχολείται με υποθέσεις χρηματοοικονομικού ενδιαφέροντος, μεταξύ αυτών και τα κρυπτονομισματα.