Ενώπιον του σκληρού διλήμματος να συνεχίσουν να πωλούν «ασημικά» ή να προχωρήσουν σε deals -είτε μεταξύ τους είτε με ξένους- αναμένεται να βρεθούν, φέτος, οι τραπεζίτες, προκειμένου να οδηγήσουν μακριά από τη δίνη της κρίσης τα πιστωτικά ιδρύματα που διοικούν.

Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γ. Προβόπουλος, στην Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής που κατέθεσε χθες στη Βουλή, θεωρεί επιβεβλημένη και αναπόφευκτη την αναδιάταξη του τραπεζικού συστήματος.

Πρόκειται για μικρή, πλην όμως βαρυσήμαντη αλλαγή στη φρασεολογία της ΤτΕ, καθώς, μέχρι πρόσφατα, η κεντρική τράπεζα απλώς παρότρυνε για συνενώσεις δυνάμεων, ενώ πλέον θεωρεί την αναδιάταξη αναπόφευκτη.

Η διαφοροποίηση σχετίζεται, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, με τη βήμα-βήμα πορεία των αλλαγών στην ελληνική οικονομία αλλά και στο μέτωπο της κοινής ευρωπαϊκής λύσης στην κρίση χρέους.

«Αφού απομακρύνθηκε από την "άβυσσο" η χώρα και οι τράπεζες ολοκλήρωσαν έναν πρώτο γύρο κεφαλαιακής ενίσχυσης, τώρα καλούνται να αντιμετωπίσουν τα… απότοκα της κυοφορούμενης λύσης στην κρίση χρέους», αναφέρει κορυφαίο τραπεζικό στέλεχος.

Το θέμα της ρευστότητας, και ειδικότερα η μείωση της υψηλής εξάρτησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ανάγεται, ως εκ τούτου, σε άμεση προτεραιότητα, αλλά όχι και μοναδική για τις ελληνικές τράπεζες.

«Το 2011 θα είναι έτος μεγάλων και σύνθετων προκλήσεων», αναφέρει η Έκθεση της ΤτΕ, σημειώνοντας ότι οι τράπεζες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν την ανησυχητική αύξηση στον ρυθμό δημιουργίας μη εξυπηρετούμενων δανείων και την ανάγκη -σταδιακής- μείωσης της φθηνής ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ταυτόχρονα να βάλουν «μαχαίρι» στα λειτουργικά τους κόστη.

Η ΕΚΤ έχει διαμηνύσει εδώ και μήνες στις τράπεζες ότι, εφόσον δρομολογηθεί συνολική ευρωπαϊκή λύση στην κρίση χρέους, θα αρχίσει σταδιακά να ανακαλεί τα έκτακτα μέτρα χορήγησης ρευστότητας που υιοθέτησε στα τέλη του 2008.

Στην κατεύθυνση αυτή προτίθεται, όπως αποκάλυψε το Euro2day, να επιβάλει από το β΄ τρίμηνο, πιθανότατα και από την 1η Απριλίου, κλιμακωτά κεφαλαιακά «πέναλτι» στις τράπεζες που έχουν δανειστεί από την ίδια κεφάλαια, το ύψος των οποίων ξεπερνά το 10% του συνολικού ενεργητικού τους.

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν αντλήσει από την ΕΚΤ ρευστότητα περίπου 95 δισ. ευρώ (περί το 19% του ενεργητικού τους). Για να μειωθεί θα πρέπει να ενισχυθούν σημαντικά οι καταθέσεις και να δημιουργηθούν οι συνθήκες επανόδου των τραπεζών στη διατραπεζική αγορά.

Τόσο η ενίσχυση των καταθέσεων όσο και η επάνοδος στις αγορές προϋποθέτουν ότι η ευρωπαϊκή λύση-πακέτο θα μειώσει το ελληνικό χρέος και θα αντιμετωπίσει τη δυναμική αύξησής του, χωρίς ταυτόχρονα να προκαλέσει… κούρεμα και στα ομόλογα που κατέχουν οι ελληνικές τράπεζες. Συνδυασμός που και οι ίδιοι οι τραπεζίτες ομολογούν ότι είναι μάλλον δύσκολο να επιτευχθεί. 

Εάν δεν υπάρξουν εκδόσεις ομολογιακών δανείων, οι καταθέσεις μειωθούν ακόμη περισσότερο και η πιστωτική επέκταση είναι μηδενική, τότε, όπως εκτιμά σε χθεσινή της έκθεση η Credit Suisse, η ρευστότητα που αντλούν οι ελληνικές τράπεζες από την ΕΚΤ μπορεί να φτάσει εντός του 2011 έως και τα 110 δισ. ευρώ ή το 22% του ενεργητικού τους.

Μάξι ή μίνι επιλογές

Σε αυτό το σενάριο, οι τραπεζίτες θα κληθούν να λάβουν γενναίες αποφάσεις. Για να μειώσουν τον δανεισμό από την ΕΚΤ θα πρέπει είτε να πουλήσουν αξιόλογα στοιχεία ενεργητικού, όπως οι θυγατρικές των ελληνικών τραπεζών στη ΝΑ. Ευρώπη, είτε να προχωρήσουν σε deals...

Η δεύτερη επιλογή δείχνει και η περισσότερο λογική μετά τις πρόσφατες κεφαλαιακές ενισχύσεις. «Αν δεν πιστεύαμε στην επόμενη ημέρα της ελληνικής οικονομίας δεν θα προχωρούσαμε σε αύξηση κεφαλαίου», δήλωσε προ ημερών ο πρόεδρος της Πειραιώς κ. Μιχάλης Σάλλας, επαναλαμβάνοντας για άλλη μία φορά ότι είναι υπέρ των συγχωνεύσεων υπό ώριμες συνθήκες και χωρίς πίεση.