Είκοσι λεπτά ασχολήθηκαν οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης με την Ελλάδα. Ήταν αρκετά για να ακούσουν τον Έλληνα υπουργό οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα να τους εξηγεί πού βρίσκεται το πρόγραμμα της χώρας μας και να τους διαβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι πρέπει και θα πάρει τα αναγκαία μέτρα ώστε να πιάσει τους απαιτούμενους στόχους.

Βεβαίως, οι υπουργοί επανέλαβαν στον κ. Στουρνάρα ότι δεν υπάρχει περίπτωση χρηματοδότησης της Ελλάδας με δόσεις εάν δεν ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις με την τρόικα και δεν οριστικοποιηθούν όλα τα μέτρα.

Αυτό θα τραβήξει μέχρι το φθινόπωρο, και μέχρι τότε οι δανειστές μας θα βρουν τη φόρμουλα για να αποπληρώσουν τα ομόλογα των 3,2 δισ. ευρώ, που λήγουν στις 20 Αυγούστου. Θα καλύψουν δηλαδή τις δικές τους ανάγκες, αλλά δεν πρόκειται να τροφοδοτήσουν την Αθήνα με ρευστό για να καλυφθούν εσωτερικές ανάγκες.

Με άλλα λόγια, η Ελλάδα μπαίνει σε καραντίνα μέχρι η τρόικα να καταθέσει στο eurogroup θετική έκθεση προόδου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρόεδρος του eurogroup Jean Claude Juncker, ερωτηθείς για το εάν η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει πρόβλημα χρηματοδότησης τον Αύγουστο, απάντησε: «Τον μήνα Αύγουστο θα βρούμε μία λύση. Δεν θα υπάρξουν προβλήματα».

Από την πλευρά του, ο υπουργός οικονομικών του Λουξεμβούργου Luc Frieden δήλωσε: «Πρέπει να δούμε πόσο ρεαλιστικά είναι αυτά που θέλουμε από την Ελλάδα. Νομίζω ότι μπορούμε να τη στηρίξουμε, αλλά η Ελλάδα πρέπει επίσης να γνωρίζει ότι αυτό δεν είναι μονόδρομος. Η χώρα πρέπει να εφαρμόσει σειρά μεταρρυθμίσεων που έχουμε ζητήσει».

Πάντως, στην προκαταρκτική έκθεση που κατέθεσαν οι αξιωματούχοι της τρόικας περιγράφεται ξεκάθαρα ότι η δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας έχει εκτροχιαστεί πλήρως και έτσι οι διαβουλεύσεις αναμένεται να είναι έντονες και ιδιαίτερα πιεστικές για τη νέα κυβέρνηση, που θα κληθεί να λάβει αποφάσεις για απολύσεις στο δημόσιο και μείωση του κατώτατου μισθού, παρά τις εξαγγελείες που έχει κάνει πριν από λίγα εικοσιτετράωρα.

Μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου οι υπουργοί οικονομικών θα ενημερωθούν για την πορεία των διαπραγματεύσεων σε έκτακτο eurogroup στις 20 Ιουλίου (με φυσική παρουσία ή τηλεδιάσκεψη) και με ένα ακόμα, επίσης έκτακτο, την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου.

Πολιτική συμφωνία για την Ισπανία

Οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης συμφώνησαν στην υπογραφή προκαταρκτικού κειμένου (ΜoU) για τη χρηματοοικονομική ενίσχυση των ισπανικών τραπεζών μέσω του EFSF, μέχρι ο ESM τεθεί σε εφαρμογή.

Το τελικό κείμενο της συμφωνίας θα είναι έτοιμο έως την 20ή Ιουλίου. Προς το παρόν, το ύψος του πακέτου για τη στήριξη των ισπανικών τραπεζών δεν έχει διευκρινιστεί. Η Ε.Ε., όμως, έχει συμφωνήσει σε ένα ανώτατο πλαφόν 100 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 30 δισ. δολ. θα μπορούσαν να διατεθούν τον Ιούλιο εφόσον υπάρξει επείγουσα ανάγκη.

Το eurogroup, με βάση τη σχετική ανακοίνωση, επικροτεί την πρόσφατη πρόταση της Κομισιόν να δοθεί παράταση έως το 2014 στην Ισπανία για να μειώσει το έλλειμμα στο 2,8% του ΑΕΠ.

Το δάνειο θα είναι διάρκειας 15 ετών, αλλά ως προς την οριστικοποίηση των λεπτομερειών για το πώς ακριβώς θα γίνει η ανακεφαλαιοποίηση των ισπανικών τραπεζών εξακολουθούν να υπάρχουν διαφωνίες. «Θα πάρει καιρό, είναι περίπλοκο και δεν είναι εύκολο, αλλά θα δουλέψουμε σε αυτό το θέμα», δήλωσε ο Γερμανός  υπουργός Οικονομικών Wolfgang Schaeuble.

Ο κ. Juncker είπε ότι θα ζητηθούν συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις από κάθε τράπεζα που θα λάβει βοήθεια. Επίσης, η Μαδρίτη θα πρέπει να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του εποπτικού συστήματος και των κανόνων που διέπουν το τραπεζικό της σύστημα. Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, επί παραδείγματι, θα επιβληθεί ενιαίος δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας 9% για όλες τις τράπεζες της Ισπανίας. 

Τα χρήματα θα δοθούν αρχικά σε αυτές μέσω της ισπανικής κυβέρνησης και του αρμόδιου κρατικού ταμείου (γνωστού και ως Frob), επιβαρύνοντας τον προϋπολογισμό. Όταν, όμως, οριστικοποιηθεί η ενιαία ευρωπαϊκή τραπεζική αρχή, τότε η στήριξη θα γίνεται απευθείας μέσω του ESM στις τράπεζες.

Ο Olli Rehn διευκρίνισε πως τώρα από τη Μαδρίτη αναμένεται να λάβει νέα μέτρα ώστε να πετύχει τους στόχους για το έλλειμμα και όπως μεταδίδει το πρακτορείο Reuters ο Ισπανός υπουργός οικονομικών Luis de Guindos παρουσίασε σχέδιο για μέτρα 30 δισ. ευρώ, που θα υλοποιηθούν μέσα στα επόμενα χρόνια. Το σχέδιο αφορά κυρίως περικοπές δημοσίων δαπανών και αύξηση της φορολογίας. Σύμφωνα με το Reuters, η Ισπανία θα επιβάλει φέτος μέτρα 10 δισ. ευρώ.

Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, αναφέρθηκε ότι η συμφωνία διάσωσης αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο.

Συμφωνία για ενιαία τραπεζική αρχή από το 2013

Κρίσιμη ήταν η συμφωνία για την ίδρυση της ενιαίας ευρωπαϊκής εποπτικής τραπεζικής αρχής τον επόμενο χρόνο. Η απόφαση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο για άμεση στήριξη των τραπεζών μέσω του ESM, χωρίς να επιβαρύνονται οι εθνικοί προϋπολογισμοί. Η ύπαρξη του ενιαίου ευρωπαϊκού εποπτικού οργανισμού για τις τράπεζες ήταν η βασική προϋπόθεση για να συμβεί αυτό.

Καμία πρόοδος, ωστόσο, δεν καταγράφηκε στο μείζον ζήτημα των παρεμβάσεων στην αγορά ομολόγων, με στόχο τη στήριξη των κρατικών χαρτιών, ώστε να αποκλιμακωθούν και οι έντονες πιέσεις στο κόστος δανεισμού κυρίως της Ιταλίας και της Ισπανίας. Η απόδοση του 10ετούς ισπανικού ομολόγου από χθες βρίσκεται και πάλι πάνω από το 7%. Η Ισπανία και η Ιταλία άσκησαν πιέσεις προς αυτήν την κατεύθυνση στο eurogroup. «Αυτήν τη στιγμή, ο μόνος θεσμός που έχει αρκετά χρήματα για να δράσει είναι η ΕΚΤ», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας, Jose Manuel Garcia - Margallo.

Ενώ οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης συζητούσαν, στελέχη της ΕΚΤ προειδοποιούσαν ότι η κρίση είναι πλέον πολύ πιο επικίνδυνη. «Η κρίση της ευρωζώνης είναι πλέον πολύ πιο βαθιά και θεμελιώδης από ό,τι ήταν την εποχή της Lehman», δήλωσε ο Peter Praet, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ.

Παρατείνεται η προεδρία Juncker

Εν μέσω έντονων γαλλογερμανικών διαφωνιών ως προς την επιλογή του νέου προέδρου του eurogroup, οι υπουργοί οικονομικών αποφάσισαν να παραταθεί η προεδρία του Jean Claude Juncker για μία ακόμη θητεία δυόμισι ετών. Ο ίδιος ωστόσο δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το πιθανότερο είναι να αποχωρήσει νωρίτερα από τη θέση αυτή.

Επίσης, η κενή θέση στο εκτελεστικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα καλυφθεί από τον Yves Mersch, κεντρικό τραπεζίτη του Λουξεμβούργου και ένα από τα "γεράκια" της νομισματικής πολιτικής. Τέλος, ο Γερμανός Klaus Regling θα ηγηθεί του μόνιμου μηχανισμού στήριξης ESM.

** Η ανακοίνωση του eurogroup (στην αγγλική) επισυνάπτεται στη δεξιά στήλη "Συνοδευτικό Υλικό".