Ηλεκτρικό ρεύμα: Παγίδες και δολώματα στα τιμολόγια των προμηθευτών

Παγίδες, δολώματα, τεχνάσματα και δέλεαρ φαίνεται να χρησιμοποιούν προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας στην προσπάθειά τους να θηρεύσουν πελάτες.

Αυτό προκύπτει από την έρευνα που έχει πραγματοποιήσει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), η οποία μάλιστα σπεύδει να δώσει συμβουλές στους καταναλωτές για την αποφυγή του εγκλωβισμού τους σε αθέμιτες πρακτικές και συμπεριφορές, που καταλήγουν στην επιβάρυνση και όχι στη μείωση των λογαριασμών τους.

Παράλληλα, η Αρχή ετοιμάζεται για την επόμενη μέρα του προσωρινού μηχανισμού τιμολόγησης που ισχύει ως τα τέλη Σεπτεμβρίου, προεξοφλώντας την επιστροφή της Ρήτρας Αναπροσαρμογής από τον Οκτώβριο.

Πιο συγκεκριμένα, μια από τις πιο συνηθισμένες πρακτικές είναι η έκπτωση συνέπειας που προσφέρεται, καθώς συναρτάται με χαμηλότερη τιμή χρέωσης. «Εξοφλείς τον λογαριασμό στην ώρα σου; Πληρώνεις λιγότερο». Είναι όμως έτσι;

Η ΡΑΑΕΥ, στην έκθεση για την εικόνα της λιανικής αγοράς ηλεκτρισμού τον Απρίλιο, αναφέρει ότι έχει εντοπίσει προμηθευτές οι οποίοι παρέχουν εκπτώσεις εμπρόθεσμης εξόφλησης/συνέπειας που αποδεικνύονται μη σταθερές. Δηλαδή, το κέρδος στο οποίο μεταφράζονται δεν είναι ίδιο κάθε μήνα, αντίθετα, αλλάζει και συνήθως μειώνεται μετά το πέρας των δύο πρώτων μηνών παραμονής στο πρόγραμμα.

Προβληματική αποδεικνύεται και η μη σωρευτική απόδοση ενός ποσού έκπτωσης συνέπειας κατά τη διάρκεια της σύμβασης, αναλογικά με τις ημέρες κατανάλωσης. Στην περίπτωση αυτή, κάποιοι προμηθευτές δεν αποδίδουν σε πελάτες τους την υπεσχημένη έκπτωση συνέπειας τόσο ποσοτικά όσο και χρονικά καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης, αλλά κατά βούληση (τους).

Επίσης, έχουν εντοπιστεί προγράμματα ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχουν διαφορετική έκπτωση συνέπειας ανά μήνα. Με άλλα λόγια, άλλη δίνεται στην αρχή, για να πάρεις το πρόγραμμα, και άλλη εμφανίζεται στη συνέχεια.

Κάποιοι προμηθευτές εφαρμόζουν ex ante (εκ των προτέρων) έκπτωση συνέπειας στην αρχική τιμή προμήθειας, η οποία όμως προϋποθέτει την εμπρόθεσμη εξόφληση του λογαριασμού. Με άλλα λόγια, κάνουν αθέμιτο ανταγωνισμό για να κερδίσουν πελάτες, τάζοντάς τους έκπτωση συνέπειας είτε πληρώσουν εμπρόθεσμα είτε εκπρόθεσμα. Ακυρώνουν, δηλαδή, το νόημα της έκπτωσης συνέπειας, που πρέπει να δίνεται ex post (εκ των υστέρων). Έτσι όμως είναι έκθετοι οι καταναλωτές, γιατί επαφίεται στη βούληση του προμηθευτή με ανάλογες συμπεριφορές να ακυρώσει την έκπτωση συνέπειας, αν κάποια στιγμή ο καταναλωτής αργήσει έστω και μία μέρα να πληρώσει τον λογαριασμό του.

Προσοχή χρειάζεται και στα προϊόντα-κράχτες. Είναι αυτά με ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές που έχουν δημιουργήσει πολλοί προμηθευτές, τα οποία ωστόσο απευθύνονται σε νέους πελάτες και όχι σε υφιστάμενους. Η ΡΑΑΕΥ επισημαίνει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών έχει συμβληθεί με αρκετά ακριβότερα προγράμματα. Έχουν όμως το δικαίωμα, λέει, να ζητήσουν από τον προμηθευτή τους να τους περάσει σε πρόγραμμα με χαμηλή τιμή προμήθειας, άμεσα και χωρίς καμία χρέωση, εφόσον το πρόγραμμα αυτό έχει κυμαινόμενη τιμή προμήθειας.

Με τα δεδομένα αυτά, η Αρχή συνιστά στους καταναλωτές να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν αλλάζουν προμηθευτή και επιλέγουν προγράμματα, να μην υποκύπτουν σε ελκυστικές εμπορικές πολιτικές, να ελέγχουν σχολαστικά τους όρους της σύμβασης που υπογράφουν και να ξεψαχνίζουν τα «δώρα» και τη διάρκειά τους.

Από τον Οκτώβριο πίσω στη Ρήτρα Αναπροσαρμογής

Ενόψει της ολοκλήρωσης του μηχανισμού τιμολόγησης στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού στα τέλη Σεπτεμβρίου και την επιστροφή από τον Οκτώβριο στο προηγούμενο καθεστώς, που περιλάμβανε τη Ρήτρα Αναπροσαρμογής, η ΡΑΑΕΥ αναφέρει ότι προτίθεται να προβεί στην κατάρτιση κατευθυντήριων οδηγιών προς όλους τους προμηθευτές, ώστε η μετάβαση να πραγματοποιηθεί κατά το δυνατόν ομαλότερα και με απόλυτη συνέπεια και διαφάνεια προς τους καταναλωτές.

Η παράταση έως τις 30 Σεπτεμβρίου του μηχανισμού αυτού, που περιλαμβάνει κάθε μήνα την ανακοίνωση  νέων τιμών χρέωσης ρεύματος, ήρθε με απόφαση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας λίγο πριν από τις εκλογές της 21ης Μαΐου. Ουσιαστικά, η ΡΑΑΕΥ φαίνεται να προεξοφλεί το τέλος του προσωρινού μηχανισμού, παρά το γεγονός ότι είναι άγνωστες οι προθέσεις της επόμενης κυβέρνησης.

Προς τούτο, προτίθεται να συστήσει στους προμηθευτές να ενημερώσουν τους πελάτες τους έγκαιρα και αναλυτικά για τους νέους όρους που θα ισχύουν από τον Οκτώβριο στην τιμολόγησή τους, με ατομική επιστολή και όχι μέσω του λογαριασμού τιμολόγησης. Η επιστολή αυτή θα πρέπει να σταλεί μέχρι τις 31 Ιουλίου, δύο μήνες πριν από την επιστροφή στα... παλιά.

Υπολογισμός κατανάλωσης

Η ΡΑΑΕΥ έχει αναπτύξει μια καινοτόμα και χρήσιμη εφαρμογή που υπολογίζει διακριτά αλλά και συνολικά τη συμμετοχή της χρήσης των οικιακών συσκευών στο τελικό κόστος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.

Πρόκειται για την www.electricitycostcalculator.gr

Τι πρέπει να κάνουν οι καταναλωτές: να μπουν στην εφαρμογή, να επιλέξουν τις οικιακές συσκευές που διαθέτουν με ένα κλικ και να εισαγάγουν τον χρόνο χρήσης κάθε συσκευής, επιλέγοντας την τιμή κιλοβατώρας του προμηθευτή τους. Έτσι, θα μπορούν να υπολογίσουν ένα ενδεικτικό ημερήσιο και μηνιαίο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας από τη χρήση των συσκευών τους και παράλληλα ενημερώνονται για τη σημασία επιλογής συσκευών υψηλότερης ενεργειακής κλάσης.

Για την εφαρμογή αυτή, η ΡΑΑΕΥ απέσπασε το χρυσό και χάλκινο βραβείο στα Βραβεία Energy Mastering Awards 2023.