Το κόστος και ο χρόνος απειλούν τα δημόσια έργα

Την ανάγκη ορθολογικής αντιμετώπισης του κόστους των δημόσιων έργων υπογράμμισαν τόσο ο εντεταλμένος σύμβουλος της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Π. Σουρέτης, όσο και ο διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Άβαξ, Κ. Μιτζάλης, κατά την τοποθέτησή τους στο πλαίσιο του 6ου Athens Investement Forum.

Τα υψηλόβαθμα στελέχη του κατασκευαστικού κλάδου τόνισαν πως παρά τη σημαντική παραγωγή νέων έργων μετά από μια δεκαετία συρρίκνωσης, τα προβλήματα στην υλοποίηση του υψηλού ανεκτέλεστου που έχει σχηματιστεί παραμένουν. Ως μείζον ζήτημα ανέδειξαν τον τρόπο αναθεώρησης τιμών, υπογραμμίζοντας για μια ακόμη φορά την αναντιστοιχία σε σχέση με την τρέχουσα πραγματικότητα.

Από την πλευρά του, ο κ. Σουρέτης ανάφερε πως η τιμολόγηση εξακολουθεί να βασίζεται σε «τιμοκαταλόγους του 2004 επί εποχής Σουφλιά (σ.σ. τότε υπουργού Υποδομών), χωρίς να έχει εδραιωθεί ένα αξιόπιστο σύστημα παρακολούθησης τιμών, γεγονός που δημιουργεί στρέβλωση στους πραγματικούς προϋπολογισμούς έργων. Ο κ. Μιτζάλης υπογράμμισε από την πλευρά του πως παρά τις κινήσεις αναθεώρησης τιμών εκ μέρους της ηγεσίας του ΥΠΟΜΕ, αυτή σταμάτησε στο α’ τρίμηνο του 2022, διατηρώντας σοβαρό χάσμα μεταξύ υπογεγραμμένων συμβάσεων και ρεαλιστικού κόστους εκτέλεσης των έργων.

Ειδικότερα, ο κ. Σουρέτης υπογράμμισε πως η ψήφιση ίδρυσης Παρατηρητηρίου Τιμών -πάγιο αίτημα της κατασκευαστικής αγοράς- παραμένει «κενό γράμμα», ενώ ο κ. Μιτζάλης ανάφερε πως η αντιμετώπιση του κόστους έργων «με τα δεδομένα του 2017, όταν βρισκόμαστε στο 2023 με υψηλό πληθωρισμό και αύξηση κόστους υλικών και μισθοδοσίας είναι εκτός τόπου και χρόνου».

Πέραν της παραμέτρου του κόστους, επισημάνθηκε η ανάγκη προσαρμογής των δημοπρατήσεων σε ρεαλιστική βάση. Ο κ. Μιτζάλης ανάφερε πως «πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχει η τέλεια μελέτη που να προβλέπει την τέλεια δημοπράτηση έργου, ωστόσο είναι σημαντικό να υπάρχουν αντανακλαστικά, ώστε να γίνονται άμεσες διορθωτικές παρεμβάσεις». Σε αποστροφή του λόγου του σημείωσε πως «δεν είναι δυνατόν εκ προοιμίου σε κάποια έργα ο ανάδοχος να χάνει». Υπογράμμισε δε πως εφόσον δεν πραγματοποιούνται παρεμβάσεις, ο χρόνος ολοκλήρωσης έργων προφανώς θα καθυστερεί.

Και οι δύο παράγοντες του κατασκευαστικού κλάδου επισήμαναν δε την ανάγκη συνεργασίας κράτους και ιδιωτών για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων υποδομής, υπογραμμίζοντας πως η θεσμοθέτηση των Πρότυπων Προτάσεων παραμένει ως ιδέα «στο συρτάρι» του ΥΠΟΜΕ.

Υπενθυμίζεται πως ήδη έχουν υποβληθεί στο ΥΠΟΜΕ προτάσεις ιδιωτών και ειδικότερα από την κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Ελλάκτωρ-ΑΒΑΞ για τις τρεις επεκτάσεις της Αττικής Οδού, χωρίς ωστόσο επεξεργασία εκ μέρους της Πολιτείας. Σημειώνεται δε πως για μέρος των προτεινόμενων επεκτάσεων η Lamda Development έχει αναλάβει το μελετητικό κόστος.

Τέλος, σταθερή πρόκληση για τις κατασκευαστικές εταιρείες παραμένει, σύμφωνα με τον κ. Σουρέτη και τον κ. Μιτζάλη, η αδυναμία στην προσέλκυση προσωπικού, γεγονός το οποίο αυξάνει ακόμα περισσότερο τα κοστολόγια των δημόσιων έργων, αλλά και τους χρόνους εκτέλεσης αυτών. Υπογράμμισαν δε πως το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπιστεί με ανοιχτό διάλογο μεταξύ κράτους και ιδιωτών.