Πού «ψάχνουν» τώρα για αποδόσεις οι αποταμιευτές

Όπως όλα δείχνουν, το 2026 θα αποτελέσει μια ακόμη χρονιά οριακών καταθετικών επιτοκίων, με αποτέλεσμα οι αποταμιευτές να πιεστούν να στραφούν προς εναλλακτικές επενδύσεις μεγαλύτερου ρίσκου, προκειμένου να διεκδικήσουν υψηλότερες αποδόσεις. Τα εταιρικά ομόλογα που διαπραγματεύονται στο ΧΑ, τα ομολογιακά και μικτά αμοιβαία κεφάλαια και οι μετοχές ισχυρών εταιρειών με ικανοποιητική μερισματική απόδοση θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποτελέσουν μερικές από αυτές τις εναλλακτικές επιλογές.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις των αναλυτών, τα καταθετικά επιτόκια θα συνεχίσουν και το 2026 να κινούνται σε πολύ χαμηλά επίπεδα, με τις μέσες (προ φόρων) αποδόσεις των προθεσμιακών τοποθετήσεων να διαμορφώνονται πιο κάτω από το 1% και των υπόλοιπων καταθετικών κατηγοριών σε ακόμη πιο χαμηλά επίπεδα.

Δύο είναι οι βασικότεροι λόγοι που οδηγούν στη συγκεκριμένη πρόβλεψη: Πρώτον, το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν αναμένεται να προχωρήσει σε κάποια αύξηση των βασικών της επιτοκίων.

Και δεύτερον, γιατί με τις καταθέσεις των νοικοκυριών να συνεχίζουν να αυξάνονται σε Ελλάδα και Κύπρο, οι τράπεζες των δύο χωρών δεν έχουν κανένα λόγο να αυξήσουν το κόστος δανειοδότησής τους. Άλλωστε, διακρίνονται ήδη για την πλεονάζουσα ρευστότητα που διαθέτουν. Συγκεκριμένα, οι ελληνικές εισηγμένες τράπεζες έχουν δείκτες χορηγήσεων προς καταθέσεις μεταξύ του 64% και του 79%, ενώ η Τράπεζα Κύπρου μόλις στο 50%!

Οι τρέχουσες αποδόσεις των Εντόκων Γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου παρά την ανάκαμψη που έχουν παρουσιάσει κατά τους τελευταίους μήνες κυμαίνονται γύρω στο (αφορολόγητο) 2% και μάλιστα -σε ό,τι αφορά τα νοικοκυριά- για τοποθετήσεις που δεν υπερβαίνουν τις 15.000 ευρώ (χωρίς περιορισμούς είναι η απόκτηση ΕΓΕΔ στη δευτερογενή αγορά, όπου όμως -λόγω προμηθειών- η καθαρή απόδοση ψαλιδίζεται κατά 0,1%-0,2%).

Από την πλευρά τους, οι ΑΕΔΑΚ προσφέρουν στους αποταμιευτές (δηλαδή σε επενδυτές που δεν αρέσκονται στο να αναλαμβάνουν σημαντικό κίνδυνο) μια σειρά εναλλακτικών αμοιβαίων κεφαλαίων: Άλλα εξ αυτών (Διαχείρισης Διαθεσίμων) αποσκοπούν στο να υπεραποδώσουν σε σχέση με τις καταθέσεις και άλλα (Ομολογιακά) έχουν ως στόχο να συνδυάσουν κάπως υψηλότερες αποδόσεις με χαμηλό ρίσκο.

Οι εκδόσεις Ομολογιακών Α/Κ συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας (Target Maturity) συνεχίζονται, χωρίς όμως να αναφέρονται σε συγκεκριμένες ετήσιες «προσδοκώμενες» αποδόσεις. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι προσδοκώμενες αποδόσεις των A/K Target Maturity (σήμερα γύρω στο 2%) είναι αρκετά χαμηλότερες από αυτές του παρελθόντος (είχαν ξεκινήσει το φθινόπωρο του 2022 από το 3,5%-4%).

Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, ο ρόλος του ΧΑ δείχνει να αναβαθμίζεται. Η επικείμενη ομολογιακή έκδοση (9-11 Δεκεμβρίου) της Aktor Group θα αποτελέσει την τέταρτη μέσα στο 2025, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να έχουν τοποθετήσει φέτος σε δημόσιες εγγραφές εταιρικών ομολόγων που διαπραγματεύονται στο ΧΑ 1,4 δισ. ευρώ, με «κουπόνια» που κυμαίνονται μεταξύ του 3,2% και του 4%.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, θα δούμε αρκετές νέες εκδόσεις εταιρικών ομολόγων το 2026, καθώς τα προσφερόμενα επιτόκια είναι ανταγωνιστικά τόσο για τους αποταμιευτές όσο και για τις επιχειρήσεις, οι οποίες «κλειδώνουν» χαμηλό κόστος χρήματος σε μακροπρόθεσμη βάση.

Σε ό,τι αφορά τις μετοχές, πρόκειται για επενδύσεις που συνοδεύονται από υψηλότερο ρίσκο σε σύγκριση με τα ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια και ακόμη περισσότερο σε σχέση με τις τραπεζικές καταθέσεις, οπότε συνήθως δεν προσελκύουν τους αποταμιευτές.

Παρ' όλα αυτά, λόγω των πολύ χαμηλών καταθετικών επιτοκίων, τμήμα των αποταμιευτών πείθεται να τοποθετήσει μέρος του χαρτοφυλακίου του σε μεσαίου κινδύνου τοποθετήσεις, όπως για παράδειγμα σε μικτού τύπου αμοιβαία κεφάλαια, σε επενδυτικά προϊόντα περιοδικών καταβολών, αλλά και μετοχές «καλών» εταιρειών που προσφέρουν ικανοποιητικές μερισματικές αποδόσεις (π.χ. τράπεζες, ΟΤΕ, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών).

Η μέση μερισματική απόδοση του ΧΑ κυμαίνεται σήμερα γύρω στο καθόλου ευκαταφρόνητο 4,1% (φετινές χρηματικές διανομές ύψους 5,9 δισ. ευρώ, με τρέχουσα κεφαλαιοποίηση στα 144 δισ. ευρώ), ή 3,9% μετά τη φορολογία.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις των αναλυτών, θα δούμε το σύνολο των χρηματικών διανομών να διαμορφώνεται σε ακόμη πιο υψηλά επίπεδα το 2026, καθώς οι τράπεζες αναμένεται να διανείμουν στους μετόχους τους μεγαλύτερο ποσοστό των καθαρών κερδών τους, κάτι που προβλέπεται να γίνει και σε άλλες εισηγμένες, όπως π.χ. στη ΔΕΗ, στην Coca-Cola 3E, στον όμιλο Viohalco, αλλά και σε εταιρείες από τους κλάδους της πληροφορικής, των κατασκευών και των ακινήτων (ΑΕΕΑΠ).