Κυβερνητικές πηγές: Τα αιτήματα των αγροτών και τι ισχύει

Από τον κατάλογο με τα 27 αιτήματα των αγροτών, τα 16 ήδη έχουν ικανοποιηθεί ή αντιμετωπίζονται θετικά, 4 βρίσκονται υπό επεξεργασία ή συζήτηση προκειμένου να βρεθεί λύση και μόνο 7 δεν μπορούν να επιλυθούν, είτε γιατί προσκρούουν σε βασικούς ευρωπαϊκούς κανόνες και στη λειτουργία της ΚΑΠ είτε γιατί είναι ανέφικτα δημοσιονομικά, τονίζουν κύκλοι από το Μέγαρο Μαξίμου.

Επιπλέον τονίζουν ότι η κυβέρνηση δεσμεύθηκε για σύσταση διακομματικής επιτροπής για τη χάραξη Εθνικής Στρατηγικής στον πρωτογενή τομέα.

Αναλυτικότερα, η εξέλιξη της πορείας των αιτημάτων έχει ως εξής:

1. Κατώτατες εγγυημένες τιμές. Η παρέμβαση αυτή δεν μπορεί να γίνει, δεν υφίσταται στην ελεύθερη αγορά. Άλλωστε τον ρόλο αυτό επιτελούν οι ενισχύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
2. Να μη μεταφερθεί ο ΟΠΕΚΕΠΕ σε ΑΑΔΕ. Αυτό το αίτημα είναι μη διαπραγματεύσιμο για την κυβέρνηση. Η μεταφορά του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, σε μία ανεξάρτητη αρχή δηλαδή, διασφαλίζει την αξιοπιστία στο σύστημα των αγροτικών επιδοτήσεων.
3. Καταβολή των εκκρεμών ενισχύσεων. Οι πληρωμές συνεχίζονται «εν κινήσει», δηλαδή ενώ υλοποιείται η μεταρρύθμιση του μηχανισμού κατανομής επιδοτήσεων. Ήδη έχει καταβληθεί το ποσό των 3,2 δισ. ευρώ για το 2025, επίκειται εκταμίευση ακόμα 600 εκατ. έως το τέλος του έτους, ενώ πέρυσι καταβλήθηκαν συνολικά 3,1 δισ. Αυτό σημαίνει περισσότερα χρήματα για τους πραγματικούς και έντιμους γεωργούς και κτηνοτρόφους.

4. Επιστροφή των ποσών που υπεξαιρέθηκαν στους πραγματικούς παραγωγούς. Ναι, είναι δεδομένη η κυβερνητική δέσμευση για επιστροφή όλων των ποσών στους πραγματικούς παραγωγούς. Αναμένονται οι δικαστικές αποφάσεις να τελεσιδικήσουν προκειμένου να οριστικοποιηθούν τα ποσά.

5. Μείωση τιμής του αγροτικού ρεύματος στα 7 λεπτά. Το αίτημα για φθηνότερο αγροτικό ρεύμα είναι υπό επεξεργασία από τη ΔΕΗ προκειμένου να υπάρξει η καλύτερη δυνατή τιμή για τους παραγωγούς μας.

6. Μέτρα μείωσης κόστους παραγωγής. Έχουν ήδη ληφθεί αποφάσεις μείωσης επιβαρύνσεων και ενίσχυσης ρευστότητας, όπως για παράδειγμα η μείωση της φορολογίας σε λιπάσματα και αγροτικά μηχανήματα ενώ και οι νέες μειώσεις φόρων εισοδήματος, που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ και έχουν ψηφισθεί, αφορούν και τους αγρότες. Η κυβέρνηση συζητάει πάντα ρεαλιστικές προτάσεις.

7. Κατάργηση Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Το Χρηματιστήριο Ενέργειας υπάρχει σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
8. Επιστροφή του Ειδικού Φόρου Καυσίμων στην αντλία. ΑΑΔΕ και υπ. Οικονομικών επεξεργάζονται εφαρμογή του μέτρου με ψηφιακά μέσα, ώστε η επιστροφή να μπορεί να γίνεται στην αντλία.
9. Αναπλήρωση χαμένου εισοδήματος για το 2025 στα προϊόντα που πωλούνται σε τιμές κάτω του κόστους. Η αναπλήρωση εισοδήματος για φαινόμενα που ο Πυλώνας Ι ήδη καλύπτει εισοδηματικά μετατρέπει τον «κίνδυνο αγοράς» σε αποζημιώσιμη ζημία και υπονομεύει τη βασική αρχή της ΚΑΠ: στήριξη εισοδήματος χωρίς εγγύηση τιμών. Τυχόν γενική αναπλήρωση «χαμένου εισοδήματος» για χαμηλές τιμές θα οδηγούσε, επιπλέον, σε διπλή εισοδηματική στήριξη για τον ίδιο σκοπό, καθώς το ίδιο εισοδηματικό έλλειμμα ήδη καλύπτεται μέσω των άμεσων ενισχύσεων του Πυλώνα Ι. Μια τέτοια προσέγγιση δεν είναι νομικά επιτρεπτή και θα δημιουργούσε σοβαρούς δημοσιονομικούς και ελεγκτικούς κινδύνους για τη χώρα. Η κυβέρνηση προχωρεί σε παρεμβάσεις που δεν δημιουργούν πρόβλημα για τη χώρα, όπως το Μέτρο 23, ύψους 178 εκατ. ευρώ, το οποίο ουσιαστικά στηρίζει τους γεωργούς και καλύπτει απώλεια παραγωγής. Αντίστοιχες ρυθμίσεις για το 2025 είναι υπό εξέταση. Η κυβέρνηση ήδη ανακοίνωσε την ανακατανομή 160 εκατ. ευρώ (80 εκατ. για κτηνοτρόφους και 80 εκατ. για παραγωγούς σίτου και βάμβακος).

10. Ολοκλήρωση αναγκαίων έργων υποδομής στην ύπαιθρο. Βρίσκονται σε εξέλιξη προγράμματα της Γενικής Γραμματείας Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών ύψους 600 εκατομμυρίων ευρώ και είναι σε ισχύ το πρόγραμμα ΥΔΩΡ 2.0, μέσω του οποίου χρηματοδοτούνται έργα υποδομής όπως Ταυρωπού, Υπερείων Νέστου κ.λπ.
11. Αποζημίωση 100% από τον ΕΛΓΑ. Προωθείται άμεση αλλαγή στον κανονισμό για ικανοποίηση του αιτήματος για κάλυψη κατά 100% της ασφαλιζόμενης ζημιάς και αύξηση ορίου αποζημίωσης. Υπενθυμίζεται ότι από το 2019 έως σήμερα ο ΕΛΓΑ έχει καταβάλει 1,8 δισ. ευρώ για αποζημιώσεις, εκ των οποίων μόνο το ήμισυ προέρχεται από ασφαλιστικές εισφορές των παραγωγών. Επίσης προς διευκόλυνση των αγροτών με ειδική ρύθμιση παρατείνεται κατ’ εξαίρεση η προθεσμία καταβολής της ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ ΕΛ.Γ.Α. για το έτος 2025 έως 30.6.2026 και παρέχεται δυνατότητα χορήγησης προκαταβολών αποζημιώσεων έως 80% για ζημίες του 2025, ακόμη και με οφειλές για το 2025, υπό την προϋπόθεση εξόφλησης των εισφορών 2023-2024.
12. Σύνδεση επιδότησης με παραγωγή και ζωικό κεφάλαιο. Είναι βασικό αίτημα της Ελλάδας στη νέα ΚΑΠ. Μείζον θέμα για το οποίο η Ελλάδα έχει αναλάβει πρωτοβουλία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης.

13. Κατάργηση ΑΤΑΚ - ΚΑΕΚ σε χωράφια κάτω των 20 στρεμμάτων. Ανακοινώθηκε σχετική ρύθμιση για την επίλυση του προβλήματος. Οι κάτοχοι αγροτεμαχίων πληρώνονται κανονικά.
14. Να σταματήσουν οι ελληνοποιήσεις. Εντατικοποιούνται οι έλεγχοι για τις παράνομες ελληνοποιήσεις.

15. Να σταματήσουν οι αθρόες εισαγωγές. Οι εισαγωγές ρυθμίζονται από την αγορά και τον κανόνα «προσφοράς - ζήτησης».
16. Πάγωμα οφειλών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς, ΚΕΑΟ, ΔΟΥ, τράπεζες, ΔEΗ και ρύθμιση αποπληρωμών με δόσεις. Ισχύει για όσους έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές και ζωονόσους.
17. Να μη μειωθούν οι πόροι της νέας ΚΑΠ. Σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση στην Ε.Ε. Η Ελλάδα, όπως συνέβη και με τη διαπραγμάτευση για τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, όπου η χώρα μας έλαβε το μεγαλύτερο ποσό αναλογικά με το ΑΕΠ, θα πετύχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
18. Κατάργηση ηλεκτρονικού δελτίου αποστολής στο χωράφι. Ψηφιοποιείται η υποχρέωση έγχαρτου δελτίου που υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια. Είναι διαθέσιμη η δωρεάν εφαρμογή myDATAapp. Υπάρχει αναστολή για τους ελαιοπαραγωγούς μέχρι 1ης Μαΐου. Στη διάθεση των αγροτών να συζητηθούν λύσεις αυτοματοποίησης που θα κάνουν ακόμα πιο φιλική την εφαρμογή.

19. Άμεσος διπλασιασμός των αγροτικών συντάξεων. Δεν είναι εφικτά δημοσιονομικά το μέτρο, το κόστος ανέρχεται σε 3,6 δισ. ευρώ και θα έπρεπε να καλυφθεί με ισόποση αύξηση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.
20. Διαχείριση ευλογιάς με εμβολιασμό και όχι με θανατώσεις. Προϋπόθεση για εμβολιασμό είναι η ύπαρξη εγκεκριμένου εμβολίου από την ΕΕ και η άρση συνεπειών για τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ιδίως για τις εξαγωγές φέτας. Θέση της κυβέρνησης είναι: Ό,τι ορίζει η ΕΕ και η επιστημονική κοινότητα, η οποία σήμερα αντιτίθεται.
21. Πλήρης αποζημίωση για θανατώσεις ζώων λόγω ευλογιάς. Η αποζημίωση για θανατωθέντα ζώα είναι έως 250 €, όταν η υψηλότερη σε άλλες χώρες της ΕΕ είναι 90 €.
22. Μέτρα στήριξης για ανασύσταση κοπαδιών. Υπάρχει δέσμευση της κυβέρνησης για πλήρη ανασύσταση των κοπαδιών μόλις επιτευχθεί η εκρίζωση της ευλογιάς, καθώς αν γίνει σήμερα, υπάρχει κίνδυνος να αρρωστήσουν και πάλι.
23. Πάγωμα πληρωμών σε ΔΕΚΟ και ασφαλιστικά ταμεία όσο διαρκεί η ζωονόσος. Ισχύει η αναστολή πληρωμών. Συγκεκριμένα η αναστολή Μέτρων Αναγκαστικής Εκτέλεσης λόγω της επιζωοτίας της ευλογιάς (ψηφίσθηκε 18-12-25  στο Ν/Σ της μετάβασης του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ), με την οποία  αναστέλλονται για τους κτηνοτρόφους που θανάτωσαν ζώα όλες οι πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης έως την 31η Δεκεμβρίου 2026.

24. Άμεση πληρωμή κτηνοτρόφων. Έχουν διατεθεί μέχρι σήμερα 187 εκατ. € για στήριξη κτηνοτρόφων τα ζώα των οποίων επλήγησαν από την ευλογιά και ανακοινώθηκε η χορήγηση ακόμα 80 εκατ. € από την εφαρμογή κανόνων διαφάνειας στον ΟΠΕΚΕΠΕ στην καταβολή της Βασικής Ενίσχυσης.
25. Ένταξη μελισσοκομίας στα επενδυτικά προγράμματα. Στην προδημοσίευση των Σχεδίων Βελτίωσης  εντάσσουμε τους μελισσοκόμους στην ίδια προτεραιότητα με τη ζωική παραγωγή. Ο κλάδος έχει ενταχθεί στα προγράμματα νέων αγροτών και συμμετέχει σε επενδυτικά προγράμματα του ΣΣ ΚΑΠ. Για πρώτη φορά προβλέφθηκε συμμετοχή της βιολογικής μελισσοκομίας στο ΣΣΚΑΠ. Συμπεριλήφθηκε και στο 5.2 για ανασύσταση κυψελών μετά τον Daniel.
26. Ηλεκτρονικό μητρώο μελισσοκομίας. Υφίσταται ήδη.
27. Αναπλήρωση εισοδήματος με 20 ευρώ/κυψέλη στους μελισσοκόμους. Έχει εγκριθεί χρηματοδότηση 11,8 εκατ. ευρώ για τη μελισσοκομία το 2025. Θα γίνει ανακατανομή ποσών άνω των 21 εκατομμυρίων ευρώ ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη το τομεακό πρόγραμμα για κυψέλες με κινητή βάση.

Μητσοτάκης για αγρότες: Δεν θα ενδώσουμε σε μαξιμαλισμούς

Συνέντευξη Τύπου παραχώρησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, όπου αναφέρθηκε στη συμφωνία για το δάνειο-γέφυρα στην Ουκρανία που συμφώνησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τονίζοντας ότι:

«Έγινε μια εκτενέστατη συζήτηση όπου εξετάστηκαν και οι δύο επιλογές χρηματοδότησης της Ουκρανίας που είχε προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Θεωρώ ότι η λύση η οποία προκρίθηκε, ένα δάνειο δηλαδή από το περιθώριο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού που δεν έχει δημοσιονομικές συνέπειες για καμία ευρωπαϊκή χώρα, είναι η ενδεδειγμένη λύση».

Παράλληλα o πρωθυπουργός τόνισε ότι αυτή η απόφαση πάρθηκε «λαμβάνοντας υπόψη τη συνθετότητα και τις νομικές δυσκολίες του εγχειρήματος να αξιοποιηθούν αυτή τη στιγμή οι παγωμένοι ρωσικοί πόροι, ένα ενδεχόμενο το οποίο δεν αποκλείστηκε, στα συμπεράσματα στα οποία συμφωνήσαμε, αλλά το οποίο χρειάζεται ακόμη περισσότερο χρόνο επεξεργασίας, σε περίπτωση που καταλήξουμε σε αυτή τη λύση. 

Σε κάθε περίπτωση το μήνυμα που εκπέμπεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι ότι η Ουκρανία μπορεί να καλύψει για το άμεσο μέλλον τις χρηματοδοτικές της ανάγκες και ότι η Ευρώπη στέκεται έμπρακτα στο πλευρό της».

Ερωτηθείς ο κ. Μητσοτάκης για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και το αν βλέπει κίνδυνο, οι πόροι για την άμυνα και την Ουκρανία να «θυσιάσουν» άλλους, ο πρωθυπουργός απάντησε: «Οι συζητήσεις για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο ξεκινούν μόλις τώρα. Δεν έχει γίνει καμία συγκεκριμένη πρόταση πέραν της αρχικής τοποθέτησης της Επιτροπής σχετικά με τα ποσά και το πώς αυτά κατανέμονται στις διάφορες κατηγορίες του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.

Ένα είναι βέβαιο, και αυτό διαφάνηκε στη σημερινή συζήτηση, ότι υπάρχει μία κρίσιμη «μάζα» χωρών, που θα τους χαρακτήριζα φίλους συνοχής και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που δεν πρόκειται ουσιαστικά να δεχτούν περικοπές στα δύο αυτά προγράμματα, τα οποία αποτελούν και τους βασικούς δύο πυλώνες πάνω στους οποίους χτίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες όλο το πλαίσιο της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Όμως, εκτιμώ ότι οι διαπραγματεύσεις αυτές θα είναι σύνθετες και δύσκολες, η Κυπριακή Προεδρία, η οποία αναλαμβάνει σε 12 μέρες από τώρα, θα παρουσιάσει, εικάζω, τις πρώτες προτάσεις της για τις συγκεκριμένες κατανομές των πόρων και ελπίζουμε και ευχόμαστε ότι σε ένα χρόνο από τώρα θα μπορούμε να συμφωνήσουμε στο επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο».

Αναφερόμενος στον ρόλο της Ελλάδας ως «γέφυρας» στην ανατολική Μεσόγειο και τον πιθανό πιο ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής στάσης για τη Μέση Ανατολή, ενόψει της επίσκεψής του τη Δευτέρα στην Ιερουσαλήμ και τη Ραμάλα, ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε:

«Κατ' αρχάς, σημαντικό είναι ότι θα επισκεφθώ τη Δευτέρα, στο πλαίσιο της τριμερούς συνάντησης Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ και τη Ραμάλα, αλλά προφανώς και την Ιερουσαλήμ. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που παραδοσιακά διατηρεί στρατηγική σχέση με το Ισραήλ, αλλά και εξαιρετικές σχέσεις με την Παλαιστινιακή Αρχή, οπότε θα μας δοθεί η ευκαιρία να συζητήσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα περάσουμε από τη φάση της πρώτης πολυπόθητης ανακωχής στα επόμενα στάδια του σχεδίου, όπως αυτό τουλάχιστον έχει συμφωνηθεί από όλους τους εμπλεκόμενους και να διερευνήσουμε και τον ρόλο τον οποίο μπορεί η Ελλάδα να παίξει σε αυτή την κατεύθυνση.

Σε κάθε περίπτωση, θέλω να επαναλάβω ότι το τριμερές σχήμα Ελλάδος - Κύπρου - Ισραήλ φέρνει κοντά χώρες που αποτελούν παράγοντες και πυλώνες σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και εκτιμώ ότι οι συζητήσεις οι οποίες θα γίνουν σε αυτή τη συγκυρία, λαμβάνοντας υπόψη και το τι έχει διαμειφθεί στη Γάζα τα τελευταία χρόνια, θα είναι εξαιρετικά σημαντικές».

Τι είπε για τις αγροτικές κινητοποιήσεις

Ερωτηθείς για τις κινητοποιήσεις των αγροτών στην Ελλάδα, ο πρωθυπουργός δήλωσε: «Κάποιοι αγρότες δεν αισθάνονται την ανάγκη να διαφωνήσουν με τις προτάσεις που έχουν γίνει από την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση παραμένει ανοιχτή σε διάλογο με “ναι” στον διάλογο. Λέμε όμως “όχι”, και το λέμε με κάθε τρόπο και τόνο, στην αχρείαστη ταλαιπωρία της κοινωνίας και στις επιπτώσεις που ένα ενδεχόμενο παρατεταμένο μπλόκο θα έχει στη λειτουργία της οικονομίας.

Έρχονται Χριστούγεννα, νομίζω ότι όλοι αντιλαμβάνονται ότι ο κόσμος θέλει να μετακινηθεί, άνθρωποι θέλουν να γυρίσουν στα χωριά τους, οι χειμερινοί προορισμοί πρέπει να λειτουργήσουν. Και νομίζω αυτό είναι κάτι το οποίο θα λάβουν όλοι πάρα πολύ σοβαρά υπόψη τους.

Από εκεί και πέρα, η κυβέρνηση έχει σκύψει με προσοχή πάνω στα προβλήματα των αγροτών. Θεωρεί ότι έχει αντιμετωπίσει πολλά από τα δικαιολογημένα αιτήματα. Αλλά προφανώς δεν πρόκειται να ενδώσουμε σε κανέναν, θα έλεγα, μαξιμαλισμό, ο οποίος θα μας βγάζει από το ευρωπαϊκό πλαίσιο, το οποίο είναι πάρα πολύ καθορισμένο, και να μας οδηγεί τελικά σε λύσεις οι οποίες δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές ούτε από την κυβέρνηση αλλά ούτε και από την Ευρώπη. 

Αυτό που θέλω να τονίσω, και να επαναλάβω με κάθε τρόπο, είναι ότι η ενσωμάτωση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, για την οποία θα υπάρχει ονομαστική ψηφοφορία σήμερα, αποτελεί μια δοκιμασία και μια πρόκληση για όλα τα κόμματα, αν πραγματικά εννοούν αυτό το οποίο λένε ότι θέλουν να πάμε σε ένα σύστημα αδιάβλητων επιδοτήσεων και να παίρνουν τις επιδοτήσεις αυτοί οι οποίοι πραγματικά τις δικαιούνται.

Οφείλουν να στηρίξουν αυτή τη μεταρρύθμιση και να μη στρουθοκαμηλίζουν και να κρύβουν το κεφάλι τους στην άμμο. Ήδη αυτή η μεταρρύθμιση έχει οδηγήσει σε εξοικονομήσεις πόρων. Πόροι οι οποίοι θα ανακατανεμηθούν όπως έχουμε πει στους κτηνοτρόφους μας, οι οποίοι έχουν πραγματική ανάγκη, στους σιτοπαραγωγούς, στους βαμβακοπαραγωγούς. Και με αυτό τον τρόπο αποδεικνύουμε τελικά στην πράξη αυτό το οποίο λέμε, ότι όχι απλά δεν χάνονται ευρωπαϊκοί πόροι, αλλά τελικά τα χρήματα τα οποία θα περισσέψουν από την εξυγίανση του συστήματος θα τα καρπωθούν αυτοί που τα έχουν πραγματικά ανάγκη».