Με υψηλά πρόστιμα επί των ενδοομιλικών συναλλαγών, όπου διαπιστώνονται παρατυπίες, απειλούνται μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις μετά και τη σχετική τροπολογία που περνάει στο πολυνομοσχέδιο που ψηφίζεται σήμερα. Μέσω αυτής επιχειρείται να καλυφθεί το νομικό κενό που υπήρχε έως σήμερα.

Όπως αποκάλυψαν πριν από λίγο στελέχη του υπουργείο Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας από τις 41 πολυεθνικές που έχουν επιλεγεί για να ελεγχθούν, έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος σε 10. Σε όσες από αυτές εντοπίστηκαν παρατυπίες, οι φάκελοι έχουν διαβιβαστεί στο υπουργείο Οικονομικών και στον αρμόδιο εισαγγελέα, προκειμένου μετά και την δημοσίευση στο ΦΕΚ της σχετικής τροπολογίας να ανοίξει ο δρόμος για την επιβολή προστίμων.

Σύμφωνα με τα ίδια στελέχη τα πρόστιμα σε αυτές τις περιπτώσεις αγγίζουν το 10% του τζίρου των ενδοομιλικών συναλλαγών, ποσοστό το οποίο σε μια περίπτωση η οποία δεν κατονομάστηκε οδηγεί σε πρόστιμο 1 εκατ. ευρώ. Μέσω αυτής της τροπολογίας, όπως ανέφεραν οι ίδιοι, λύονται τα χέρια του κρατικού μηχανισμού, όχι μόνο να επιβάλλει τα πρόστιμα αλλά και αυτά να μην καταπεύτουν στα αρμόδια δικαστήρια.

Σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες υπάρχουν κραυγαλέες περιπτώσεις επιχειρήσεων που μεταφέρουν τα κέρδη τους στο εξωτερικό προκειμένου να επιτύχουν καλύτερους φορολογικούς συντελεστές. Οι ίδιοι παράγοντες συνέδεσαν την πολυπλοκότητα των ενδοομιλικών συναλλαγών και με την προσπάθεια - πίεση των πολυεθνικών να μην καταβάλλουν τις οφειλές τους προς τους πιστωτές/προμηθευτές τους.

Ειδικότερα οι ίδιοι παράγοντες ανέφεραν ότι στόχος των αρμόδιων υπηρεσιών είναι να δουν αν π.χ. οι ζημιές που εμφανίζει μια επιχείρηση επί μακρά χρονική περίοδο είναι πραγματική ή είναι αποτέλεσμα παράτυπων ενδοομιλικών συναλλαγών. Δηλαδή αν επί της ουσίας η χρέωση από τη μητρική εταιρεία είναι με βάσει τα δεδομένα της αγοράς ή τεχνητή προκειμένου να εμφανίζει μειωμένη κερδοφορία ή ακόμη και ζημιές προκειμένου να αποφύγει τη φορολογία ή να δηλώσει αδυναμία άμεσης πληρωμής των προμηθευτών της.

Για να εμφανίσει μια εταιρεία χαμηλή κερδοφορία ο ένας τρόπος είναι να πουλάει φθηνά ή να αυξήσει το κόστος αγοράζοντας ακριβά. Ειδικά για τις εταιρείες που είναι εξαρτημένες από μητρική που βρίσκεται στο εξωτερικό, σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες, αγοράζουν μεγάλο μέρος των προϊόντων – υπηρεσιών κεντρικά ή από άλλη θυγατρική του ιδίου ομίλου.

Άλλα "εισαγόμενα" τεχνάσματα, - θα πρέπει να σημειώσουμε ότι δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο-, για εμφάνιση μειωμένης κερδοφορίας και έλλειψη ρευστότητας είναι τα εξής:

1. Τα Royalties. Το δικαίωμα δηλαδή χρήσης του σήματος της μητρικής από την ελληνική θυγατρική και το πόσο το χρεώνει τόσο στην ελληνική εταιρεία όσο και στις αντίστοιχες θυγατρικές της σε άλλες αγορές

2. Η αγορά προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας από τη μητρική μέσω κεντρικών συμφωνιών και σε ποια τιμή αυτά αγοράζονται – αν είναι ανταγωνιστική.

3. Η δανειοδότηση που προσφέρει η μητρική στη θυγατρική με αυξημένο έως και τρεις φορές πάνω το επιτόκιο.

4. Το κόστος των υπηρεσιών (μηχανογραφικό, logistics) που προσφέρει στη θυγατρική.

5. Οι κεντρικές συμφωνίες μεταξύ μητρικής και προμηθευτών και πως οι εκπτώσεις – παροχές δεν εισπράττονται από τις επιχειρήσεις που διαθέτουν στην αγορά τα συγκεκριμένα προϊόντα.

Τα τεχνάσματα αυτά, μέσω των οποίων επιτυγχάνεται η φοροαποφυγή, και εμφάνιση μειωμένης κερδοφορίας ή ζημιών, αποτελεί ένα ισχυρό χαρτί στα χέρια των εν λόγω επιχειρήσεων να πιέζουν τους προμηθευτές τους για μεγαλύτερο χρόνο πίστωσης. Βέβαια το πρόβλημα με το χρόνο πίστωσης ο οποίος έχει αυξηθεί οριζόντια σε όλες τις επιχειρήσεις δεν απορρέει μόνο από τα τεχνάσματα των ενδοομιλικών συναλλαγών. Σχετίζεται και με τα προβλήματα ρευστότητας της ελληνικής αγοράς και από την πολιτική που ακολουθούν πλέον οι εταιρείες ασφάλισης πιστώσεων οι οποίες έχουν μειώσει τα όρια των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά.

Η αύξηση του χρόνου πίστωσης και η μείωση των πιστωτικών ορίων αποτελεί άλλωστε και το μεγάλο πρόβλημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν ακόμη και υγιής επιχειρήσεις οι οποίες κινδυνεύουν να βρεθούν στο κόκκινο.

Υπό αυτά τα δεδομένα το υπουργείο πέρα από τους ελέγχους που διενεργεί σε μεγάλες λιανεμπορικές επιχειρήσεις – ήδη έχουν ελεγχθεί 3 αλυσίδες σούπερ μάρκετ και 2 ηλεκτρικών – ηλεκτρονικών ειδών- έχει ξεκινήσει επαφές με τις εταιρείες ασφαλιστικών πιστώσεων να μην μειώσουν περαιτέρω τα πιστωτικά όρια.

Ήδη στην ελληνική αγορά λόγω της κρίσης χρέους της ελληνικής οικονομίας ένας (Coface) εκ των 3 παγκόσμιων παικτών ασφάλισης πιστώσεων που δραστηριοποιούνταν και στην ελληνική αγορά έχει αποχωρήσει, προκαλώντας αδυναμία εισαγωγής προϊόντων και υπηρεσιών από ξένες προμηθεύτριες εταιρείες που συνεργάζονταν επί μακρόν με ελληνικές εταιρείες.

Την ίδια ώρα πάντως έντονο είναι και το πολιτικό παρασκήνιο. Πρέσβεις ξένων χωρών στην Ελλάδα ασκούν πιέσεις στις εταιρείες ασφαλιστικών πιστώσεων που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά στην Atradius και Εlure Hermes να μην μειώσουν τα πιστωτικά όρια. Σε αυτό το πλαίσιο η πίεση που ασκείται είναι να διαχωριστεί ο κίνδυνος – ρίσκο της χώρας και να εστιάσουν στα θεμελιώδη μεγέθη της ίδιας της επιχείρησης.