Βαρύς προμηνύεται ο χειμώνας στο λιανεμπόριο τροφίμων. Οι απώλειες 2 δισ. ευρώ μέσα σε μία τετραετία -600 εκατ. ευρώ χάθηκαν μόνο το 2011- και η πτώση άνω του 6% τη φετινή χρονιά έχουν σημάνει συναγερμό στην αγορά. Δεν είναι άλλωστε λίγοι εκείνοι που αναφέρουν ότι ο κλάδος ομαλά ή βίαια θα οδηγηθεί με μαθηματική ακρίβεια σε συγκέντρωση.

Σύμφωνα με τους ίδιους, η συγκέντρωση - συνένωση δυνάμεων αποτελεί τη μία από τις τρεις... επιλογές που είναι ορατές αυτήν τη στιγμή. Η άλλη είναι το λουκέτο, ενδεχόμενο το οποίο όπως υποστηρίζουν οι ίδιοι δεν πρέπει να αποκλείεται για κάποιες αλυσίδες οι οποίες αδυνατούν, λόγω της δομής τους, της έλλειψης ρευστότητας και της αδυναμίας χρηματοδότησης, να προσαρμοστούν στη νέα τάξη πραγμάτων.

Τρίτη επιλογή η αναδιάρθρωση του δικτύου με το κλείσιμο αρκετών καταστημάτων και την επιλεκτική ανάπτυξη σε αγορές και περιοχές εντός και εκτός Ελλάδος, λύση η οποία θα επιλεγεί είτε ο καθένας πορευτεί αυτόνομα από εδώ και πέρα είτε -πολύ περισσότερο- εάν υπάρξει κάποιο deal.

Όπως αναφέρει στο Euro2day ανώτατο στέλεχος της αγοράς, "η μείωση άνω του 20% στο υπάρχον δίκτυο του λιανεμπορίου τροφίμων πρέπει να θεωρείται δεδομένη κυρίως στην επαρχία", τονίζοντας με έμφαση πως "δεν γίνεται μια μεσαία επαρχιακή πόλη να αντέξει 6 σούπερ μάρκετ. Πλέον τα νούμερα δεν βγαίνουν". Ο ίδιος εκτιμά ότι η συγκέντρωση είναι προ των πυλών για όσους θέλουν να υπάρχουν και να είναι βιώσιμοι την επόμενη ημέρα. Όσο για τις εκτιμήσεις του για την επόμενη χρονιά, αυτές είναι πως "το πρώτο τετράμηνο του 2013 θα είναι ακόμη πιο δύσκολο".

Μέχρι στιγμής, οι πωλήσεις των σούπερ μάρκετ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Nielsen, έχουν καταγράψει στο εννεάμηνο Ιανουαρίου - Σεπτεμβρίου πτώση 6,2% σε αξία και 5,3% σε όγκο κι η τάση είναι επιδεινούμενη (από τις μετρήσεις εξαιρούνται οι αλυσίδες Σκλαβενίτης και Lidl).

Την ίδια ώρα, το μηνιαίο οικογενειακό καλάθι για τρόφιμα έχει μειωθεί μέσα σε μία τριετία 25% υποχωρώντας στα 275 ευρώ, ενώ αναμένεται να συρρικνωθεί περισσότερο στο άμεσο μέλλον. Aλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες -λιγότερες αγορές, προτίμηση στις προσφορές, περισσότερες επισκέψεις μέσα στον μήνα και στροφή στα καταστήματα γειτονιάς- η οποία δημιουργεί ένα νέο τοπίο για τους λιανεμπόρους, μερικοί εκ των οποίων φαίνεται ότι έχουν προετοιμαστεί περισσότερο από κάποιους άλλους.

Στο πλαίσιο αυτό, αρκετοί παίκτες του κλάδου προωθούν πιο δυναμικά τα σχέδιά τους να ισχυροποιηθούν στις γειτονιές με τα καταστήματα ευκολίας (convenience stores). Δίκτυο καταστημάτων που κερδίζει μερίδιο από τα περίπτερα και τα ψιλικατζίδικα, φλερτάροντας με έναν πρόσθετο τζίρο άνω των 6 δισ. ευρώ.

Ουσιαστικά, τα καταστήματα γειτονιάς, με έκταση από 20 έως 200 τ.μ., τα οποία έχουν κυρίως ταχυκίνητους κωδικούς και προϊόντα πρώτης ανάγκης, είναι για το οργανωμένο λιανεμπόριο απάντηση στην αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών.

Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, πληροφορίες αναφέρουν πως η εταιρεία Μαρινόπουλος προωθεί την ενίσχυση της θέσης της στην αλυσίδα ευκολίας Ok Anytime στο 51% από 34% που ελέγχει σήμερα. Deal το οποίο προβλέπει και την ανάληψη του management της Ok Anytime από τη Μαρινόπουλος. Ήδη η Μαρινόπουλος έχει ισχυρή παρουσία στη συγκεκριμένη αγορά και με τα Carrefour Express και Smile.

Σχέδια για τη μικρή λιανική έχει και η ΑΒ Βασιλόπουλος, η οποία αναπτύσσει ήδη τα ΑΒ Shop & Go και τα AB Food Market. Στο ίδιο μήκος κύματος και η αλυσίδα Μετρό, η οποία θέτει σε εφαρμογή έναν νέο τύπο καταστήματος, το My Market Easy, ένα μικρότερης έκτασης σημείο πώλησης, με το οποίο επιδιώκει να διεισδύσει στις πυκνοκατοικημένες αστικές γειτονιές.