Κύπρος: Σε ρόλο φιλόδοξου τρίτου παίκτη η Alpha Cyprus

Ρόλο φιλόδοξου τρίτου παίκτη σε μια συγκεντρωμένη αγορά προβάρει η Αlpha Bank Cyprus, μετά το «νοικοκύρεμα» του ισολογισμού της και την επικείμενη εξαγορά του συνόλου σχεδόν των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού της Astrobank.

Η συναλλαγή απόκτησης της Astrobank αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του τελευταίου τριμήνου της φετινής χρονιάς, με τίμημα τουλάχιστον 205 εκατ. ευρώ, όπως έχουν αναφέρει δημόσια οι δύο πλευρές. Από τα προς μεταβίβαση στοιχεία εξαιρείται μέρος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων της Astrobank, η περίμετρος του οποίου δεν έχει ανακοινωθεί. Μετά τη μεταβίβαση, η Astrobank θα παραδώσει την άδεια τραπεζικών εργασιών, εστιάζοντας τις ενέργειές της στην είσπραξη των απαιτήσεων από το εναπομείναν χαρτοφυλάκιο μη εξυπηρετούμενων δανείων. 

Στις 24 Ιουνίου, με την υπογραφή της οριστικής συμφωνίας, διευκρινίστηκε ότι η εξαγορά των στοιχείων Astrobank θα διενεργηθεί από την Αlpha Bank Cyprus, κίνηση που αναμένεται να εδραιώσει τη θέση της ως τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα στην Κύπρο, επιτυγχάνοντας ουσιαστική αύξηση της επαναλαμβανόμενης κερδοφορίας της.  

Στο τέλος της περσινής χρονιάς η Αlpha Bank Cyprus είχε καθαρές (μετά από προβλέψεις) χορηγήσεις 1,16 δισ. ευρώ και η Astrobank 0,77 δισ. ευρώ. Αμφότερες διέθεταν πολύ χαμηλό λόγο χορηγήσεων προς καταθέσεις (35,8% η Alpha Cyprus, 34,9% η Astrobank) και ισχυρούς κεφαλαιακούς δείκτες (CET1 20,8% η Alpha Cyprus και 29,3% η Astrobank). Το νέο σχήμα, δύναται, ως εκ τούτου, να διευρύνει σημαντικά τις χορηγήσεις του, ενισχύοντας το μερίδιό του στην τοπική αγορά.

Οι συνθήκες είναι μάλλον ευνοϊκές. Τράπεζα Κύπρου και Eurobank Limited (η νέα ονομασία της Ελληνικής μετά την απορρόφηση της Eurobank Cyprus) κατέχουν συντριπτικά μερίδια στις χορηγήσεις ( σ.σ. πέριξ του 78% με 80%). Η Αlpha Bank Cyprus ποντάρει στην παραπάνω συγκέντρωση, ενώ η εξάλειψη της Eurobank Cyprus, ως αυτόνομης οντότητας, αφήνει χώρο για ανάδειξη νέας  «μπουτίκ» τράπεζας, εστιασμένης στην εξυπηρέτηση εταιρικών πελατών και εύπορων ιδιωτών.

Οι παράπλευρες κινήσεις της μητρικής λειτουργούν συνεπικουρικά. Η εξαγορά της Axia Ventures και η προωθούμενη συγχώνευσή της με Alpha Finance και τον τομέα επενδυτικής τραπεζικής της Alpha Bank θα δημιουργήσει ένα κάθετο όμιλο υπηρεσιών επενδυτικής τραπεζικής σε Ελλάδα και Κύπρο, ενώ η συνεργασία με την UniCredit μπορεί να λειτουργήσει πολυσήμαντα.

Η απόκτηση της Astrobank λειτουργεί ως πρώτο βήμα καθώς διευρύνει την πρόσβαση σε εταιρικό πελατολόγιο. Από τα 814,2 εκατ. ευρώ μικτών χορηγήσεων της Astrobank στο τέλος του 2024, τα  481,5 εκατ. ευρώ αφορούν σε μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ενώ οι χορηγήσεις λιανικής, την ίδια περίοδο, διαμορφωνόταν σε 251,2 εκατ. ευρώ.

Τα συνδυασμένα μεγέθη

Τα συνδυασμένα καθαρά έσοδα από τόκους των δύο τραπεζών ανήλθαν πέρσι σε 176,4 εκατ. ευρώ, τα έσοδα από προμήθειες σε 33,8 εκατ. ευρώ και τα προ προβλέψεων κέρδη σε 94,1 εκατ. ευρώ (βλέπε πίνακα).

Αμφότερες έχουν υψηλό cost to income, λόγω κυρίως του χαμηλού υπολοίπου χορηγήσεων. Η Astrobank διέθετε στις 31/12/2024 δάνεια μετά από προβλέψεις 772,5 εκατ. ευρώ, ενώ ένα χρόνο νωρίτερα τα καθαρά δάνεια ανερχόταν σε 933 εκατ. ευρώ. Η μείωση οφείλεται σε πρόωρη αποπληρωμή δανείων από επιχειρήσεις και την προσεκτική πιστωτική επέκταση (σ.σ. μόλις 73 εκατ. ευρώ το 2024), λόγω του σχεδιασμού πώλησης.

Δεν είναι τυχαίο ότι το επενδυτικό της χαρτοφυλάκιο (1,64 δισ. ευρώ στις 31/12/2024) ήταν υπερδιπλάσιο των δανειακού (μετά από προβλέψεις), ενώ στην Αlpha Bank Cyprus ανερχόταν την ίδια ημερομηνία σε 0,92 δισ. ευρώ. 

Τέλος, η Αlpha Bank Cyprus διέθετε στις 31/12/2024 μη εξυπηρετούμενα δάνεια μόλις 19,2 εκατ. ευρώ (NPE ratio 1,7%) με συντελεστή κάλυψης 15%. Η Astrobank είχε NPE ratio 10,6% στις 31/12/2024 με συντελεστή κάλυψης 43,3% (Net NPEs 49,3 εκατ. ευρώ).

Σε απόλυτους αριθμούς τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα ανερχόταν σε 86 εκατ. ευρώ (46 εκατ. εταιρικά και 40 εκατ. ευρώ στεγαστικά), μετά από λογιστική διαγραφή απαιτήσεων 44,6 εκατ. ευρώ αλλά και την ταξινόμηση στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα τυπικά ενήμερων δανείων, που παρ’ ότι τηρούν το πρόγραμμα αποπληρωμής, αξιολογήθηκε πως είναι πιθανόν να μην αποπληρωθούν, λόγω κάποιων χαρακτηριστικών τους (σ.σ. προφανώς δάνεια σε step-up).

Πρόκειται για δάνεια πλήρως καλυμμένα με εμπράγματες εξασφαλίσεις, σύμφωνα με όσα αναφέρει η διοίκηση της Astrobank.

Η συμφωνία προβλέπει ότι μέρος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων της θα εξαιρεθεί της συναλλαγής. Είναι πιθανόν στην Αlpha Bank Cyprus να περιέλθουν τα NPEs που είναι πλήρως καλυμμένα με εμπράγματες εξασφαλίσεις και πληρώνονται κανονικά, με ερωτηματικό αν συσχετισθεί κάτι τέτοιο με την αποδοχή τροποποίησης όρων (π.χ. επιστροφή σε τοκοχρεωλυτικές δόσεις). Τα υπόλοιπα θα παραμείνουν στην Astrobank.  

Η συμφωνία προβλέπει ότι η Αlpha Bank Cyprus θα απορροφήσει τους εργαζόμενους της Astrobank.  Ο συνολικός αριθμός μόνιμου προσωπικού της Astrobank ανερχόταν στο τέλος του 2024 σε 365 άτομα, μειωμένος, λόγω των συνεχών προγραμμάτων εθελουσίας (τη διετία 2023-24 αποχώρησαν 80 άτομα κάνοντας χρήση κινήτρων).