Σοκ έχει προκαλέσει στους ρωμαιοκαθολικούς η ξαφνική απόφαση του Πάπα Βενέδικτου να παραιτηθεί στις 28 Φεβρουαρίου, με το αιτιολογικό ότι είναι πλέον μεγάλος και δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του σε ηλικία 85 ετών. Η απρόσμενη αυτή εξέλιξη -πρόκειται για την πρώτη παραίτηση Πάπα εδώ και 719 χρόνια- εξέπληξε κυβερνήσεις, πιστούς, ακόμα και στενούς συνεργάτες του Βενέδικτου. Το Βατικανό ανέφερε πως αναμένεται να οριστεί ο διάδοχος πριν από το Πάσχα.

Εκπρόσωπος του Βατικανού ανέφερε πως ακόμη και οι πιο κοντινοί άνθρωποι στον Πάπα Βενέδικτο δεν γνώριζαν μέχρι την τελευταία στιγμή ποιες είναι οι προθέσεις του και έμειναν έκπληκτοι με αυτήν την απόφαση. Ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Μόντι ανέφερε πως είναι συγκλονισμένος από αυτήν την απρόσμενη εξέλιξη.



Στην ομιλία προς το Συμβούλιο στο Βατικανό, την οποία εκφώνησε στα λατινικά, ο Πάπας Βενέδικτος είπε: «Σας κάλεσα για να σας ανακοινώσω μία πολύ σημαντική απόφασή μου για τη ζωή της Εκκλησίας. Αφού επανειλημμένα εξέτασα τη συνείδησή μου ενώπιον του Θεού, έχω οδηγηθεί στο να είμαι βέβαιος πως οι δυνάμεις μου, λόγω του προχωρημένου της ηλικίας μου, δεν ταιριάζουν πλέον στις συνθήκες για την άσκηση των καθηκόντων μου. Αγαπητοί αδερφοί, σας ευχαριστώ θερμά για όλη την αγάπη και την εργασία με την οποία στηρίξατε το έργο μου και ζητώ συγχώρεση για όλα τα ελαττώματά μου». Αναφερόμενος στον εαυτό του και στο τι θα κάνει από εδώ και πέρα, είπε: «Σε ό,τι έχει να κάνει με μένα, εύχομαι να υπηρετήσω την Εκκλησία του Θεού και στο μέλλον μέσα από μία ζωή αφιερωμένη στην προσευχή».

Σύμφωνα με το BBC, ο αδερφός του Ποντίφικα ανέφερε πως οι γιατροί του είχαν συστήσει να μην κάνει υπερατλαντικά ταξίδια και ο ίδιος σκεφτόταν εδώ και μήνες να παραιτηθεί. Η θέση του θα παραμείνει κενή έως την ανάδειξη του νέου Ποντίφικα. Το Βατικανό, πάντως, διαβεβαιώνει ότι η περίοδος αυτή «θα είναι η συντομότερη δυνατή».

Πληροφορίες αναφέρουν πως ο Πάπας Βενέδικτος δεν θα λάβει μέρος στο συμβούλιο που θα συγκληθεί στο Βατικανό στις αρχές Μαρτίου για τον διάδοχό του, ενώ θα εγκατασταθεί σε ένα μοναστήρι στο Βατικανό, για μία περίοδο προσευχής και περισυλλογής.

Η διαδικασία για την εκλογή νέου Πάπα

Το κονκλάβιο για την εκλογή του νέου Ποντίφικα συγκαλείται στην Καπέλα Σιξτίνα του Βατικανού. Καθ' όλη τη διάρκεια της διαδικασίας το Σώμα δεν επιτρέπεται να εξέλθει του χώρου. Το κονκλάβιο αποτελείται από 120 καρδιναλίους. Για την εκλογή του νέου ποντίφικα απαιτείται πλειοψηφία τουλάχιστον δύο τρίτων συν ένας.

Με την εκλογή του νέου Πάπα, η απόφαση ανακοινώνεται στον ίδιο, με την ερώτηση αν πραγματικά επιθυμεί να τον διαδεχθεί. Εφόσον δεχθεί, κάθεται στον θρόνο της Καπέλα Σιξτίνα, όπου δέχεται τους υπόλοιπους καρδιναλίους. Ο υπόλοιπος κόσμος μαθαίνει το γεγονός αρχικά με τον παραδοσιακό τρόπο: τα ψηφοδέλτια καίγονται με τη χρήση ειδικών χημικών που δημιουργούν άσπρο καπνό. Αυτός θα βγει από την καμινάδα της Καπέλα Σιξτίνα. Στη συνέχεια, ο επικεφαλής του Κολεγίου των Καρδιναλίων ανακοινώνει από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου το νέο: «Habemus Papam» («Έχουμε Πάπα»). Ο νέος ηγέτης της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας εμφανίζεται για να ευλογήσει το πλήθος.



Στο μεταξύ, ήδη οργιάζουν οι φήμες για το ποιος θα διαδεχθεί τον Βενέδικτο μετά το τέλος του Φεβρουαρίου. Κάθε βαπτισμένος ρωμαιοκαθολικός άνδρας μπορεί να διεκδικήσει τη συγκεκριμένη θέση, ωστόσο από το 1378 μόνο καρδινάλιοι έχουν εκλεγεί. Ανάμεσα σε αυτούς που τα ονόματά τους έχουν ακουστεί από τη στιγμή που ο Πάπας Βενέδικτος ανακοίνωσε την απόφασή του να παραιτηθεί από την Αγία Έδρα είναι οι εξής:

Καρδινάλιος Πίτερ Τάρκσον

Αστέρας της τηλεόρασης, «άνθρωπος του λαού» και «εξαιρετικός» ιερέας, ο Καρδινάλιος από την Γκάνα φαίνεται πως είναι ένα από τα φαβορί, ενώ οι καρδινάλιοι αναφέρονται στο πρόσωπό του με τα καλύτερα λόγια. Ο Τάρκσον, που είναι ο πρόεδρος του Συμβουλίου του Βατικανού για τη δικαιοσύνη και την ειρήνη, έγινε καρδινάλιος από τον Πάπα Ιωάννη Παύλο II το 2003, αφού υπηρέτησε περισσότερο από 30 χρόνια ως χειροτονημένος ιερέας. Γεννήθηκε στην Γκάνα στις 11 Οκτωβρίου 1948, ενώ έζησε στη Νέα Υόρκη και στη Ρώμη, πριν χειροτονηθεί ιερέας το 1975. Το 1992 έγινε αρχιεπίσκοπος στο Κέιπ Κόυστ, την πρώην αποικιακή πρωτεύουσα της Γκάνας.

Ως αρχιεπίσκοπος, ο Τάρκσον έγινε γνωστός για την ανθρώπινη πλευρά του. Εκτός από τη δική του γλώσσα, μιλά αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, γερμανικά και εβραϊκά, ενώ μπορεί να καταλάβει λατινικά και ελληνικά. Η δημοτικότητά του στη δυτική Αφρική έφτασε στα ύψη λόγω των συχνών εμφανίσεών του στην τηλεόραση και ειδικά σε μία εβδομαδιαία εκπομπή κάθε Σάββατο πρωί στο κρατικό κανάλι της Γκάνας. Κατάφερε να κρατήσει επαφές με τη χώρα του ακόμη και όταν μετακόμισε στο Βατικανό. Συνάδερφοι του Τάρκσον ανέφεραν πως εγκρίνουν τη στάση του όσον αφορά τα κοινωνικά ζητήματα, ωστόσο επισήμαναν πως δεν είναι εύκολο για αυτόν να οδηγήσει την Εκκλησία σε μία πιο ριζοσπαστική κατεύθυνση για θέματα όπως η έκτρωση και η αντισύλληψη.

Καρδινάλιος Μαρκ Ουελέτ

Ως νομάρχης της Συνόδου των Επισκόπων, ο πολύγλωσσος Καναδός καρδινάλιος Μαρκ Ουελέτ είναι ένας από τους πιο ισχυρούς άνδρες του Βατικανού. Ο 68χρονος πρώην αρχιεπίσκοπος του Κεμπέκ ανέλαβε την τρίτη πιο σημαντική θέση στο Βατικανό πριν από τρία χρόνια. Αυτή η θέση τον κάνει έναν από τους επικρατέστερους να διαδεχθεί τον Πάπα Βενέδικτο, αν και ήταν πάντοτε ιδιαίτερα προσεκτικός σε οποιαδήποτε συζήτηση γύρω από αυτό το θέμα. «Δεν νομίζω ότι θα γίνω ποτέ Πάπας, δεν σκέφτομαι έτσι», είχε πει το 2010. Γεννήθηκε στο Κεμπέκ το 1944, σπούδασε και χειροτονήθηκε το 1968.

Για πολλά χρόνια έζησε και δίδαξε στην Κολομβία, γεγονός που τον έκανε ιδιαίτερα αγαπητό στους ρωμαιοκαθολικούς της Λατινικής Αμερικής. Χειροτονήθηκε επίσκοπος από τον Ιωάννη Παύλο II και θεωρείται σύμμαχος του Πάπα Βενέδικτου. Αν και θεωρείται από πολλούς παραδοσιακός, ο Ουελέτ προχώρησε σε δημόσια συγγνώμη το 2007 για τις ενέργειες της Εκκλησίας πριν από το 1960, τονίζοντας πως είχε οδηγήσει σε «αντισημιτισμό και ρατσισμό». Ωστόσο, τρία χρόνια αργότερα προκάλεσε αντιδράσεις όταν ανέφερε πως η έκτρωση θεωρείται «ηθικό έγκλημα».

Καρδινάλιος Φράνσις Αρίνζε

Γεννημένος την 1η Νοεμβρίου 1932 στη Νιγηρία, ο Φράνσις Αρίνζε θεωρείται ένας από τους επικρατέστερους για την Αγία Έδρα. Οι γονείς του τον έστειλαν σε ένα ιεραποστολικό σχολείο της Ιρλανδίας και σύντομα αποφάσισε πως θέλει να γίνει ιερέας. Χειροτονήθηκε το 1958 και δίδαξε λειτουργία, λογική και βασική φιλοσοφία σε πανεπιστήμιο της Νιγηρίας, ενώ σπούδασε στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Λονδίνου.

Ήταν 32 χρονών όταν χειροτονήθηκε επίσκοπος τον Αύγουστο του 1965, ενώ έγινε αρχιεπίσκοπος δύο χρόνια αργότερα. Έζησε από πολύ κοντά τον εμφύλιο ανάμεσα στη Νιγηρία με αφορμή την προσπάθεια αποσκίρτισης και ανεξαρτητοποίησης της Μπιάφρας, ενώ στη συνέχεια του ζητήθηκε από τον Ιωάννη Παύλο II να ηγηθεί του Συμβουλίου του Βατικανού για τις σχέσεις με άλλες θρησκείες. Η ικανότητά του να μπορεί να συνδιαλέγεται με ανθρώπους εκτός Βατικανού έχει επαινεθεί από όλους, ωστόσο πριν από δέκα χρόνια, κατά τη διάρκεια εμφάνισής του σε Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, είχε αποδοκιμαστεί έντονα όταν είχε αναφέρει πως η ομοφυλοφιλία είναι στην ίδια μοίρα με τη μοιχεία και το διαζύγιο, υποστηρίζοντας πως αυτού του είδους οι αμαρτίες χλευάζουν την οικογένεια.

Καρδινάλιος Άντζελο Σκόλα

Η εκλογή του Άντζελο Σκόλα ως διαδόχου του Πάπα Βενέδικτου σίγουρα θα ευχαριστούσε ιδιαίτερα τους Ιταλούς, οι οποίοι θέλουν να δουν έναν «δικό» τους άνθρωπο στον θρόνο, μετά από Πολωνούς και Γερμανούς Πάπες. Ο Σκόλα γεννήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 1941 στη Λομβαρδία. Χειροτονήθηκε το 1970 και έχει πτυχία φιλοσοφίας και θεολογίας, ενώ ήταν καθηγητής θεολογικής ανθρωπολογίας στο Ινστιτούτο του Ιωάννη Παύλου II για τον γάμο και την οικογένεια. Χειροτονήθηκε επίσκοπος το 1991 πατριάρχης της Βενετίας το 2002 και αρχιεπίσκοπος του Μιλάνου, επίσης το 2002. Ορίστηκε καρδινάλιος έναν χρόνο αργότερα.

Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται ψηλά στην ιεραρχία του Βατικανού, ζήτησε από την Εκκλησία να κάνει περισσότερα ώστε να συμβαδίζει με τη σύγχρονη ζωή. Ένθερμος υποστηρικτής της σπουδαιότητας του ρόλου της Εκκλησίας στην κοινωνία, ο Σκόλα έχει δημόσια εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για την αδυναμία να διαδώσει με σαφήνεια το μήνυμά της, ιδίως στο ζήτημα του γάμου.