Μια δήλωση που φέρεται να έκανε ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, περιγράφοντας τον Σιωνισμό ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, απειλεί να επισκιάσει την επίσκεψη του νέου υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι στην Τουρκία, την πρώτη του σε ένα μουσουλμανικό έθνος αφού ανέλαβε τα νέα του καθήκοντα. Ο Κέρι βρίσκεται ήδη εδώ και λίγες ώρες στην Άγκυρα.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών αναμένεται να συναντηθεί με την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της Τουρκίας και να έχει συνομιλίες σχετικά με τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία αλλά και για θέματα διμερούς ενδιαφέροντος, από την ενεργειακή ασφάλεια ως την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.

Όμως, η δήλωση του Ερντογάν σε ένα φόρουμ που διοργάνωσε ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών στη Βιέννη αυτήν την εβδομάδα προκάλεσε την έντονη καταδίκη του Ισραηλινού ομολόγου του, του Λευκού Οίκου και του Γενικού Γραμματέα Μπαν Κι Μουν και ρίχνει τη σκιά της στην επίσκεψη.

«Αυτό ήταν ιδιαίτερα προσβλητικό, ειλικρινά, το να αποκαλείται ο Σιωνισμός έγκλημα κατά της ανθρωπότητας», είπε μη κατονομαζόμενος αξιωματούχος της κυβέρνησης Ομπάμα. «Έχει πράγματι διαβρωτικές συνέπειες» στις διμερείς σχέσεις, συνέχισε. «Προφανώς, διαφωνούμε βαθιά με αυτήν την άποψη».

«Είμαι βέβαιος ότι ο υπουργός Εξωτερικών θα εκφράσει με σαφήνεια το πόσο θορυβηθήκαμε όταν ακούσαμε την δήλωση αυτή», πρόσθεσε ο αξιωματούχος, μιλώντας υπό τον όρο της διατήρησης της ανωνυμίας του.

Η Ουάσινγκτον χρειάζεται όλους τους συμμάχους που μπορεί να έχει καθώς πλοηγείται στα ταραγμένα πολιτικά νερά της Μέσης Ανατολής και θεωρεί την Τουρκία παίκτη-κλειδί σε ό,τι αφορά την υποστήριξη της αντιπολίτευσης στη Συρία και τους σχεδιασμούς για την εποχή «μετά» τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ. Αλλά η κατάρρευση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ υπονομεύει τις ελπίδες των ΗΠΑ ότι η Άγκυρα θα μπορούσε να διαδραματίσει έναν ευρύτερο ρόλο στην περιφέρεια.

«Η σχέση Τουρκίας-Ισραήλ έχει παγώσει», δήλωσε ο ίδιος Αμερικανός αξιωματούχος. «Θέλουμε να δούμε μια εξομάλυνση, όχι μόνο για χάρη των δύο κρατών αλλά για χάρη της περιφέρειας αλλά και για το συμβολισμό», συνέχισε. «Όχι και τόσο πολύ καιρό πριν είχαμε δύο χώρες που επεδείκνυαν ότι μια κατά πλειονότητα μουσουλμανική χώρα μπορούσε να έχει μια πολύ θετική και ισχυρή σχέση με το εβραϊκό κράτος και αυτό αποτελούσε μια ένδειξη για την περιφέρεια (ότι αυτό είναι) εφικτό», εξήγησε.

Ο Ερντογάν είπε μιλώντας στο 5ο Φόρουμ της Συμμαχίας για τους Πολιτισμούς στη Βιέννη την Τετάρτη πως «όπως και με τον Σιωνισμό, τον αντισημιτισμό και τον φασισμό, έχει γίνει απαραίτητο να θεωρούμε την Ισλαμοφοβία ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».

Ο επικεφαλής του σημαντικότερου ευρωπαϊκού εβραϊκού συμβουλίου καταδίκασε την δήλωση αυτή κάνοντας λόγο περί μιας «επίθεσης μίσους» εναντίον των εβραίων από μέρους του ισλαμοσυντηρητικού Τούρκου πρωθυπουργού.

Οι σχέσεις του Ισραήλ και της Τουρκίας βρίσκονται στο ναδίρ από το 2010, όταν άνδρες των ισραηλινών ειδικών δυνάμεων σκότωσαν εννιά Τούρκους σε ένα πλοίο που μετέφερε βοήθεια προς τους Παλαιστίνιους, σε μια προσπάθεια να σπάσει ο αποκλεισμός της Λωρίδας της Γάζας.

Τις τελευταίες εβδομάδες υπήρξαν δημοσιεύματα σε τουρκικά αλλά και σε ισραηλινά ΜΜΕ περί εξελισσόμενων προσπαθειών να αποκατασταθούν οι διμερείς σχέσεις, περιλαμβανομένων μιας συνάντησης διπλωματών τον περασμένο μήνα στη Ρώμη και παραδόσεων στρατιωτικού εξοπλισμού. Τα δημοσιεύματα αυτά δεν επιβεβαιώθηκαν από καμιά από τις δύο κυβερνήσεις.

Έντονες επικρίσεις για τις δηλώσεις του Ερντογάν από τον ΟΗΕ

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Μπαν Κι Μουν δήλωσε πως ο χαρακτηρισμός από τον Τούρκο πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν του σιωνισμού ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας ήταν «επιβλαβής και προσβλητικός».

Εκπρόσωπος του Μπαν Κι Μουν είπε πως ο ΓΓ του ΟΗΕ άκουσε την ομιλία του Ερντογάν μέσω αυτόματης μετάφρασης. «Αν τα σχόλια για τον σιωνισμό έχουν μεταφραστεί σωστά, τότε δεν είναι μόνο λανθασμένα, αλλά αντιβαίνουν στις αρχές που πρεσβεύει η Συμμαχία των Πολιτισμών», υπογράμμισε

«Ο ΓΓ θεωρεί ατυχή τα σχόλια αυτά που είναι επιβλαβή και προκαλούν διχόνοια και μάλιστα στη διάρκεια μιας συνάντησης που είχε ως θέμα την υπεύθυνη ηγεσία», επισήμανε ο εκπρόσωπος,

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου κατηγόρησε τον Τούρκο ομόλογό του για «σκοτεινές και αναληθείς» δηλώσεις. Ο Λευκός Οίκος κατήγγειλε επίσης τη δήλωση αυτή του Ερντογάν, χαρακτηρίζοντας την προσβλητική.

Η Συρία στο επίκεντρο

Η Συρία θα βρίσκεται - σύμφωνα με αξιωματούχους - στο επίκεντρο όταν ο Κέρι συναντηθεί με τον Ερντογάν και τον πρόεδρο της Τουρκίας Αμπντουλάχ Γκιούλ, συνεχίζοντας τη συζήτηση που διεξήχθη στη Ρώμη στο πλαίσιο και στο περιθώριο της συνόδου των 'Φίλων της Συρίας'.

Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν δια στόματος Κέρι στη Ρώμη ότι για πρώτη φορά θα παράσχουν «μη φονική» βοήθεια στους Σύρους αντάρτες και ότι θα υπερδιπλασιάσουν την υποστήριξη προς τους ακτιβιστές της αντιπολίτευσης. Πάντως οι δυτικές χώρες δεν υποσχέθηκαν να δώσουν στους αντάρτες που δρουν στη Συρία όπλα.