Κ. Τριανταφυλλίδης: Κίνδυνος «έκρηξης» με το άνοιγμα της εκπαίδευσης

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξακολουθεί να θεωρεί ότι η μετάδοση του SARS-CoV-2 γίνεται κυρίως μέσω μεγάλων σταγονιδίων που εκπέμπονται όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει, φταρνίζεται, μιλά ή τραγουδά, μπροστά σε ένα άλλο άτομο που βρίσκεται σε απόσταση έως 1 μέτρου. Η παραδοχή αυτή δεν άλλαξε ούτε στις πρόσφατα (στις 9 Ιουλίου) αναθεωρημένες εκτιμήσεις του ΠΟΥ.

Ο ομότιμος καθηγητής Γενετικής και Γενετικής του Ανθρώπου στο ΑΠΘ Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης αμφισβητεί τη συγκεκριμένη παραδοχή και πιστεύει πως ήδη έχει ανατραπεί. Επικαλούμενος τα αποτελέσματα μεγάλης μελέτης που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό Science, επισημαίνει πως η κύρια οδός μετάδοσης του κορωνοϊού ίσως τελικά να μην είναι τα μεγάλα σταγονίδια αλλά τα πολύ μικρότερα αερολύματα, που εκπέμπονται σε μεγαλύτερη απόσταση, έως και 4 μέτρων, και υπό συγκεκριμένες συνθήκες θερμοκρασίας - υγρασίας μπορούν να αιωρούνται έως και για 2 ώρες. Ως τώρα η επίδρασή τους είχε υποτιμηθεί.

Υπό αυτό το πρίσμα και με τα νέα δεδομένα της πανδημίας, όπως καθορίζονται από τη μετάλλαξη Δέλτα, ο καθηγητής προβλέπει «έκρηξη» των κρουσμάτων με την έναρξη της σχολικής και ακαδημαϊκής χρονιάς, που είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει σε κλείσιμο σχολείων και πανεπιστημίων, με επιστροφή στην τηλεκπαίδευση.

Προτείνει την αναθεώρηση πολλών από τα μέτρα που έχουν αποφασιστεί, χρήση ειδικών τεχνικών απολύμανσης σχολικών αιθουσών και μάσκες παντού. Επίσης τάσσεται υπέρ του υποχρεωτικού εμβολιασμού του συνόλου της πανεπιστημιακής κοινότητας (μελών ΔΕΠ, προσωπικού και φοιτητών), και τουλάχιστον των εκπαιδευτικών στα σχολεία, αν όχι και των μαθητών, όπως πρότεινε στις ΗΠΑ ο κορυφαίος λοιμωξιολόγος Άντονι Φάουτσι.

Παραδοχές που έχουν καταρριφθεί

Ο κ. Τριανταφυλλίδης παρακολουθεί με ιδιαίτερη ανησυχία την επιβαρημένη επιδημιολογική εικόνα της χώρας, σε μια κομβική περίοδο, λίγο πριν την έναρξη της σχολικής και ακαδημαϊκής χρονιάς.

Τα δεδομένα είναι αμείλικτα και ορισμένα απ' αυτά καταρρίπτουν επίσης παραδοχές και βεβαιότητες που υπήρχαν πριν από την κυριαρχία της παραλλαγής Δέλτα. Μεταξύ αυτών:

• Ο δείκτης θετικότητας ήταν την περασμένη εβδομάδα 3,52% στην Ελλάδα, έναντι μόλις 0,92% στην Κύπρο. Τη Δευτέρα εκτινάχθηκε στο 4,72%, ξεπερνώντας το όριο συναγερμού του 4% που έχει ορίσει ο ΠΟΥ.
• Η συνεχής αύξηση νεκρών, διασωληνωμένων -και μάλιστα με χαμηλό μέσο όρο ηλικίας- και εισαγωγών στα νοσοκομεία.
• Το 91,4% των διασωληνωμένων είναι ανεμβολίαστοι.
• Το 12% των κρουσμάτων έχουν ηλικία έως 17 ετών και το 38% ηλικία 18 έως 39 ετών.
• Το 31% των ατόμων που μολύνονται είναι ασυμπτωματικοί και μπορούν να μεταφέρουν τον ιό δύο μέρες πριν εμφανίσουν συμπτώματα.
• Ο κίνδυνος νοσηλείας με την παραλλαγή Δέλτα είναι διπλάσιος σε σχέση με τις προηγούμενες.
• Η Ελλάδα βρίσκεται στην 22η θέση μεταξύ 32 χωρών που αξιολογήθηκαν ως προς τα ποσοστά εμβολιασμού.
• Το ποσοστό εμβολιασμού στους μαθητές Γυμνασίου-Λυκείου είναι ακόμη πολύ χαμηλό.

«Όλα αυτά συμβαίνουν λίγο πριν ανοίξουν τα σχολεία -επισημαίνω το παράδειγμα της Σκωτίας, όπου από τη στιγμή που άνοιξαν τα σχολεία διπλασιάστηκαν τα κρούσματα- και ενώ σταδιακά, λόγω μείωσης της θερμοκρασίας, θα πάμε σε κλειστούς χώρους», επισημαίνει ο κ. Τριανταφυλλίδης, ο οποίος θεωρεί ανεπαρκή τα μέτρα που έχουν ληφθεί, με εφαρμογή από τη 13η Σεπτεμβρίου.

Θα ξαναγυρίσουμε στην τηλεκπαίδευση

«Δεν μου άρεσε ότι σε ορισμένους προβλέπει ένα τεστ την εβδομάδα, σε άλλους δύο τεστ. Θεωρώ πως ένα τεστ δεν είναι αρκετό. Μπορεί τα δύο να είναι αρκετά σε κάποιους χώρους. Δεν θεωρώ όμως ότι είναι αρκετά για τον πανεπιστημιακό χώρο, για τους φοιτητές και τους καθηγητές. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ας πούμε ότι έχει 30.000 ενεργούς φοιτητές, πρέπει να γίνουν 60.000 τεστ, να πληρωθούν από αυτούς, να αναρτηθούν στις αρμόδιες ιστοσελίδες του υπουργείου και μετά κάποιοι στις εισόδους και στα αμφιθέατρα να ελέγχουν.

«Αυτό είναι ανέφικτο», σημειώνει και προβλέπει πως «με αυτά τα μέτρα, δεν μπορούν να δουλέψουν τα πανεπιστήμια και το πιθανότερο είναι ότι θα δουλέψουν όπως και πέρυσι με τηλεκπαίδευση».

Ο καθηγητής παρακολουθεί τις εξελίξεις στις ΗΠΑ, όπου 75 πανεπιστημιουπόλεις έχουν θεσπίσει ήδη τον υποχρεωτικό εμβολιασμό του συνόλου της ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά και τη δήλωση του Α. Φάουτσι για υποχρεωτικό εμβολιασμό και των μαθητών στα σχολεία.

«Λέμε ότι ο κορωνοϊός είναι πιο επικίνδυνος στους μεγάλους. Εγώ θεωρώ ότι είναι πιο επικίνδυνος για τους νέους», ανέφερε και παρέπεμψε στις εικόνες που έδειξε πρόσφατα ο Γκίκας Μαγιορκίνης με τις βλάβες που προκαλεί ο ιός στους πνεύμονες νέων, ακόμη και ασυμπτωματικών, αλλά και στην παρατεταμένη Covid που ταλαιπωρεί πολλά νεαρά άτομα. Στο πλαίσιο αυτό πρότεινε τον υποχρεωτικό εμβολιασμό των εκπαιδευτικών, ενώ παρότρυνε τους γονείς να εμβολιάσουν τα παιδιά τους πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς.

Υγειονομικοί

Σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό των υγειονομικών, ο κ. Τριανταφυλλίδης είναι κατηγορηματικός: «Γνωρίζουμε από την Αγγλία, που έχει τα πιο ολοκληρωμένα στοιχεία, ότι στο 1ο κύμα, το 11% έως 17% των κρουσμάτων οφειλόταν σε μολύνσεις μέσα σε νοσοκομείο. Αφήνω τους νόμους, αφήνω τους προφήτες, αφήνω τις υποχρεώσεις. Αυτό το στοιχείο από μόνο του δείχνει ότι όσοι είναι μέσα στο κύκλωμα της υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να είναι εμβολιασμένοι, για να νιώθει και αυτός που θα πάει να κάνει και μια σκωληκοειδίτιδα ή κάτι άλλο, απόλυτα ασφαλής και να έχει εμπιστοσύνη στον γιατρό του», τονίζει και προσθέτει: «Αυτό και μόνο το στοιχείο θα έπρεπε να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και αντί να λένε όσα λένε οι συνδικαλιστές να κάνουν σεμινάρια και να ενημερώσουν τους συναδέλφους τους για τα οφέλη του εμβολιασμού».

Αερογενής μετάδοση

Ο καθηγητής κατηγορεί τον ΠΟΥ για αργές αντιδράσεις απέναντι στα νέα επιστημονικά στοιχεία που αναδύονται και καταρρίπτουν ως τώρα παραδοχές. «Στις 9 Ιουλίου, πολύ πρόσφατα, ο ΠΟΥ αναθεώρησε τις εκτιμήσεις για το πώς μεταφέρεται ο ιός από ένα άτομο σε άλλο (https://www.who.int/news-room/commentaries/detail/transmission-of-sars-cov-2-implications-for-infection-prevention-precautions) κι εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι αυτό γίνεται κυρίως με μεγάλα σταγονίδια. Κι έρχεται τώρα εργασία στο Science της Παρασκευής (https://science.sciencemag.org/content/373/6558/eabd9149), η οποία υποστηρίζει ότι η άποψη που υιοθετεί ο ΠΟΥ και ως εκ τούτου υιοθετούν όλα τα κράτη είναι εντελώς λανθασμένη», σημειώνει και προσθέτει: «Με βάση τα στοιχεία τα οποία συνέλεξαν και ανέλυσαν, οι συγγραφείς προτείνουν ότι η αερομεταφερόμενη μετάδοση με αερολύματα μπορεί να είναι η κυρίαρχη μορφή μετάδοσης για αρκετά παθογόνα όπως είναι ο κορωνοϊός. Αν λάβουμε υπόψη ότι θα μπούμε σε κλειστούς χώρους, ενώ τα σταγονίδια τα μεγάλα μπορούν να μεταδοθούν μέχρι 1 μέτρο, τα αεροσταγονίδια μπορούν να μεταφερθούν έως και 4 μέτρα, αλλά και να παραμείνουν αιωρούμενα έως και για 2 ώρες, όταν οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας το ευνοούν».

Για τον λόγο αυτό, η μελέτη προτείνει να αναθεωρηθούν πολλά από τα μέτρα αποφυγής μετάδοσης: οι μικρές αποστάσεις να γίνουν πολύ μεγαλύτερες, να υπάρχει ιδιαίτερη προσοχή στον αερισμό των χώρων στα σχολεία και αλλού, οι ροές του αέρα να ληφθούν υπόψη, να χρησιμοποιηθούν μηχανήματα διήθησης του αέρα, να προβούμε σε απολύμανση με υπεριώδη ακτινοβολία και χρήση μάσκας παντού.

Δεύτερη δόση εμβολίου σε όσους έχουν νοσήσει

Επικαλούμενος επίσης πρόσφατη επιστημονική έρευνα, που έδειξε πως μια δόση εμβολίου δεν είναι αρκετή για επαρκή προστασία όσων έχουν ιστορικό νόσησης, ο κ. Τριανταφυλλίδης προτείνει να ακολουθηθεί το παράδειγμα των ΗΠΑ, που χορηγούν δύο δόσεις εμβολίου και σε αυτή την ομάδα πληθυσμού. «Γνωρίζω ανθρώπους που θέλουν να κάνουν δεύτερη δόση, αλλά δεν τους επιτρέπει το σύστημα. Ισως το υπουργείο πρέπει να αναθεωρήσει», λέει.

Σε ό,τι αφορά την ενισχυτική 3η δόση του εμβολίου, τάσσεται υπέρ της χορήγησής της σε όσους έχουν συμπληρώσει 6 μήνες από τη δεύτερη και όχι στους 8.