ΧΑ: Φτωχές συναλλαγές με έμφαση στο intraday trading

Η αξία των ημερήσιων συναλλαγών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας όχι μόνο ήταν το 2018 κατά 60% μειωμένη σε σύγκριση με την αντίστοιχη του έτους 2010, αλλά επιπλέον το ένα τέταρτο αυτής αφορούσε ενδοσυνεδριακές συναλλαγές (intraday trading), δηλαδή αγορές τίτλων που διακρατούνταν από λίγα λεπτά έως και λίγες ώρες!

Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία των δύο πρώτων παρατιθέμενων πινάκων. Με βάση τα στοιχεία του πρώτου, η μέση ημερήσια αξία συναλλαγών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας διαμορφώθηκε το 2018 στα 56 εκατ. ευρώ και ήταν:

α) Κατά περίπου 60% χαμηλότερη από την αντίστοιχη του έτους 2010.
β) Η δεύτερη χαμηλότερη της εννεαετούς περιόδου 2010-2018.
γ) Μικρότερη από εκείνη του 2015 (έτος επιβολής των capital controls) και του 2017, παρά τις όποιες θετικές προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί ενόψει της εξόδου της χώρας «από τα μνημόνια» και ενόψει μιας προσδοκώμενης αύξησης του ΑΕΠ κατά περίπου 2%.

Μάλιστα, σύμφωνα με χρηματιστηριακούς παράγοντες, η αξιολόγηση του 2018 κρίνεται ακόμη πιο δυσμενής, αν συνεξεταστεί και η διάρθρωση των συναλλαγών. Έτσι, από τη συνολική αξία των συναλλαγών που έφτασε στα 27,68 δισ. ευρώ, τα 5,115 δισ. ευρώ (δηλαδή το 18,5%) αφορούσαν «πακέτα» (ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά προμηθειών για τις χρηματιστηριακές εταιρείες), ενώ αντίθετα το αντίστοιχο ποσοστό του 2017 -αλλά και γενικότερα των προηγούμενων ετών- είχε διαμορφωθεί μόλις στο 11%.

Ένα ακόμη στοιχείο που προβληματίζει είναι πως από την πενιχρή αξία χρηματιστηριακών συναλλαγών των τελευταίων ετών, ένα σημαντικό ποσοστό αυτής γίνεται με ιδιαίτερα βραχυπρόθεσμο («κερδοσκοπικό») ορίζοντα, ο οποίος συχνά δεν ξεπερνά τις λίγες ώρες. Με βάση λοιπόν τα στοιχεία του δεύτερου παρατιθέμενου πίνακα, το ένα τέταρτο των συναλλαγών του 2018 είχε ενδοσυνεδριακό χαρακτήρα (intraday trading) έναντι 31,1% το 2017, 32,54% το 2016 και 25,54% το 2015.

Συνολικά δηλαδή:

Πρώτον, οι τοποθετήσεις στο Χρηματιστήριο της Αθήνας που γίνονται με την τακτική του «buy and hold» («αγόρασε και περίμενε», πιστεύοντας στη μεσομακροπρόθεσμη ανάπτυξη της οικονομίας και των ίδιων των εισηγμένων εταιρειών) είναι ιδιαίτερα περιορισμένες κατά τα τελευταία χρόνια.

Δεύτερον, οι ενδοσυνεδριακές συναλλαγές που είναι σχετικά μεγάλες συνοδεύονται και αυτές από σαφώς χαμηλότερα ποσοστά προμηθειών για τις χρηματιστηριακές εταιρείες.

Και τρίτον, οι ενδοσυνεδριακές συναλλαγές (μαζί με εκείνες που έχουν χρονικό ορίζοντα λίγων ημερών) είναι αυτές που σε μεγάλο βαθμό τον τόνο στη διακύμανση των τιμών στο ταμπλό του ΧΑ.

Από την άλλη πλευρά ωστόσο, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι όσοι επενδυτές διενεργούν ενδοσυνεδριακές (και εν γένει βραχυπρόθεσμες) συναλλαγές στο ΧΑ έχουν σημειώσει κατά τα τελευταία χρόνια καλύτερες επιδόσεις από τους υπόλοιπους.

Είναι προφανές ότι οι ενδοσυνεδριακές συναλλαγές επικεντρώνονται στους τίτλους με την υψηλότερη εμπορευσιμότητα, οι οποίοι κατά κύριο λόγο αφορούν τις τέσσερις συστημικές τράπεζες και τις άλλες μετοχές του δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης FTSE-ASE/25.

Όσο και αν οι αποδόσεις κάθε intraday επενδυτή επηρεάζονται από την προσωπική του ικανότητα-τύχη να προβλέπει τις αμέσως επόμενες διακυμάνσεις της τιμής μιας μετοχής, κατά μέσο οι traders μάλλον ζημίες έχουν καταγράψει παρά κέρδη, αν κάποιος συνεκτιμήσει πως τόσο ο τραπεζικός δείκτης, όσο και αυτός της υψηλής κεφαλαιοποίησης έχουν υποχρεωθεί σε μεγάλη πτώση κατά την τελευταία πενταετία (με βάση στοιχεία τρίτου παρατιθέμενου πίνακα -46,5% για το Γενικό Δείκτη, -56,3% για το δείκτη υψηλής κεφαλαιοποίησης και -98,9% για τις τράπεζες).

Αντίθετα, οι μετοχές της μικρής κεφαλαιοποίησης που είναι χαμηλής (ή και πολύ χαμηλής…) εμπορευσιμότητας και δεν προσελκύουν το ενδιαφέρον των traders έχουν καταγράψει σημαντικότατες αποδόσεις κατά το ίδιο χρονικό διάστημα (+61,2% με βάση τα στοιχεία του πίνακα).