H Ελλάδα δεν θα γίνει πλούσια από τον τουρισμό

Ο κυριότερος λόγος είναι η μεγάλη αύξηση της τιμής του τουριστικού προϊόντος κατά 50% τα τελευταία 2-3 χρόνια κατα μέσο όρο έναντι 20% σε ανταγωνίστριες χώρες όπως η Ελλάδα σύμφωνα με την ίδια.

Μετά ρίξαμε μια ματιά στα νούμερα της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ) για τον τουρισμό που έδειξαν αύξηση των τουριστικών εσόδων κατά 13% περίπου το διάστημα Ιανουαρίου-Μαΐου 2025 αν και η ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά μόλις 2%.

Προφανώς, η αύξηση της τιμής των τουριστικών υπηρεσιών π.χ. στέγαση, σίτιση κ.τ.λ. εξηγεί σε σημαντικό βαθμό την διαφορά. Πάντως, τα νούμερα της ΤτΕ βασίζονται σε δειγματοληψίες οπότε ίσως υπάρχει κάποιο περιθώριο λάθους στις εκτιμήσεις.

Αν όμως κρίνουμε από την ανοδική τάση στα τουριστικά έσοδα του 5μηνου δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο το 2025 να αποδειχθεί μια ακόμη χρονιά-ρεκόρ για τον τουρισμό στην Ελλάδα.

Με αυτό το πιθανό γεγονός στο νού διαβάσαμε ένα ενδιαφέρον άρθρο του Marko Jukic στο Palladium με τίτλο «Καμμία χώρα δεν έγινε ποτέ πλούσια από τον τουρισμό». Ο αρθρογράφος παρατηρεί ότι χώρες της Ν.Α. Ευρώπης εξαρτώνται πολύ από τον τουρισμό, δίνοντας παραδείγματα.

Το 2019, τα έσοδα από τον διεθνή τουρισμό αντιστοιχούσαν στο 53% των εξαγωγών του Μαυροβουνίου, στο 38% της Κροατίας, στο 28% στην Ελλάδα και το 23% στη Πορτογαλία.  Για λόγους σύγκρισης, τα αυτοκίνητα αντιστοιχούσαν στο 17% των εξαγωγών της Γερμανίας και το πετρέλαιο στο 49% των εξαγωγών των Αραβικών Εμιράτων.  

Μερικές ευρωπαϊκές χώρες εξαρτώνται περισσότερο από τον τουρισμό απ' οτι το Ντουμπάι από το πετρέλαιο και όλες σχεδόν οι χώρες της Ν. Ευρώπης από τον τουρισμό σε σχέση με την εξάρτηση της Γερμανίας από τα αυτοκίνητα, τόνισε.

Από οικονομικής σκοπιάς, το συγκριτικό πλεονέκτημα σε όλο το μεγαλείο του. Οι Άραβες με το πετρέλαιο, οι Γερμανοί με την εργασιακή ηθική και οι Νοτιοευρωπαίοι με τον ωραίο καιρό και τις μεγάλες ακτογραμμές, πρόσθεσε ο Jukic.  To πρόβλημα είναι ότι καμμία χώρα δεν έχει μπει στη κατηγορία των πλουσιότερων χωρών του κόσμο , έχοντας μεγάλη εξάρτηση από τον τουρισμό.  

Αντίθετα, οι περισσότερες χώρες που εξαρτώνται από τον τουρισμό είναι φτωχές. Κάποιες  από αυτές τα έχουν πάει καλά, όπως το Μονακό, η Ανδόρρα κ.τ.λ., αλλά είναι πολύ μικρές και έχουν κι άλλες πηγές εισοδήματος π.χ. χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.

«Ο τουρισμός δεν είναι το μονοπάτι στην ευημερία για την Ν. Ευρώπη ή πιθανόν κάθε έθνος...λόγω της φύσης της δραστηριότητας: Για μια σχετικά περιορισμένη οικονομική ανταμοιβή, είναι έντασης εργασίας και  κεφαλαίου,» γράφει, προσθέτοντας ότι κάθε τουριστική χώρα έχει μικρά περιθώρια να γίνει πιο ανταγωνιστική μέσω διαφοροποίησης.     

Απο την άλλη πλευρά, ο τουρισμός έχει αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία και στην κοινωνία με τον συνωστισμό στις πόλεις, την επιδείνωση του στεγαστικού προβλήματος καθώς μακροχρόνιες συμβάσεις μετατρέπονται σε βραχυχρόνιες, τις υποδομές κ.τ.λ.

Συμφωνούμε με τις επισημάνσεις του Marko Jukic ότι ο τουρισμός δεν μπορεί να κάνει πλούσια μια μεγάλη χώρα. Απο την άλλη πλευρά, δεν μπορεί να αγνοηθεί η σημαντική συνεισφορά της τουριστικής βιομηχανίας στο ΑΕΠ, στην απασχόληση και στα κρατικά έσοδα όπως στην Ελλάδα.

Επομένως, θα πρέπει να βρεθεί μια χρυσή τομή όπου ο τουρισμός θα συνεισφέρει μεν στο ΑΕΠ αλλά δεν θα επιδοτείται πλέον η ανάπτυξή του με κρατικά και κοινοτικά κεφάλαια. Μ' αυτό τον τρόπο, θα καταστεί  σαφές ότι η εξάρτηση της οικονομίας από τον κλάδο δεν θα συνεχίσει να αυξάνεται  με τον ίδιο τρόπο αλλά ενδεχομένως θα μειωθεί ως προς το ΑΕΠ. Ετσι, κι οι αρνητικές επιπτώσεις στη στέγαση, στις υποδομές και στο περιβάλλον θα ελεγχθούν.