Τι δείχνει το crash test στη ρευστότητα των εισηγμένων

Τη σημασία της ρευστότητας τόσο για το μέλλον μιας εταιρείας όσο και για την αποτίμηση της μετοχής της, τονίζουν οι χρηματιστηριακοί αναλυτές και ο δείκτης «καθαρό χρέος προς EBITDA» αποτελεί τον καλύτερο -θεωρητικά τουλάχιστον- δείκτη αξιολόγησης της ρευστότητας.

Το καθαρό χρέος προκύπτει αν από το σύνολο των τραπεζικών υποχρεώσεων μιας εταιρείας (μακροπρόθεσμων και βραχυπρόθεσμων, συμπεριλαμβανομένου και του leasing), αφαιρέσουμε τα διαθέσιμα (ταμείο) και τις βραχυπρόθεσμες επενδύσεις χαρτοφυλακίου. Το EBITDA είναι τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων.

Όσο χαμηλότερη είναι η τιμή του δείκτη «καθαρό χρέος προς EBITDA» τόσο καλύτερη θεωρείται η ρευστότητα μιας εταιρείας, όταν όλοι οι άλλοι παράγοντες παραμένουν σταθεροί. Γενικότερα, μια ανεκτή τιμή δείκτη είναι μεταξύ του 3,5 και του 4,5, ενώ υψηλότερες τιμές προκαλούν -αρχικό τουλάχιστον- προβληματισμό.

Όπως όλοι οι δείκτες, έτσι και αυτός, εμφανίζει μια σειρά μειονεκτημάτων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται:

• Ο δείκτης δεν έχει κανένα νόημα, όταν το καθαρό χρέος (καθαρός δανεισμός) μιας εταιρείας είναι αρνητικό. Οι εταιρείες αυτές, θεωρητικά, διαθέτουν πολύ ισχυρή ρευστότητα. Έτσι, ο πρώτος παρατιθέμενος πίνακας περιλαμβάνει 31 εισηγμένες εταιρείες στο ΧΑ, που στις 31/12/2018 διέθεταν αρνητικό καθαρό δανεισμό (ή θετικό καθαρό ταμείο). Ενδεικτικά αναφέρουμε τις εισηγμένες Καρέλιας, Jumbo, ΕΥΔΑΠ, Αεροπορία Αιγαίου, ΟΛΘ, ΕΧΑΕ, Alpha Αστικά Ακίνητα, ΕΥΑΘ, Πλαστικά Κρήτης, Quest Holdings και Πλαίσιο.

• Η ύπαρξη αρνητικού EBITDA (βλέπε εισηγμένες στο ΧΑ στον δεύτερο παρατιθέμενο πίνακα) αποτελεί αναμφίβολα δυσμενή παράγοντα για μια εταιρεία και οδηγεί σε αρνητική τιμή του δείκτη. Συνδυασμός αρνητικού EBITDA με υψηλό δανεισμό αποτελεί ένδειξη για σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας. Ωστόσο, ενδέχεται το αρνητικό EBITDA να συνοδεύεται από χαμηλό ύψος δανεισμού (π.χ. ΛΑΝΑΚΑΜ, Nexans Hellas), οπότε να μην υπάρχει ουσιαστικό πρόβλημα ρευστότητας σε μια εταιρεία.

• Ο συγκεκριμένος δείκτης δυσκολεύεται να αξιολογήσει εταιρείες με έντονα κυκλική δραστηριότητα.

• Η τιμή του δείκτη μπορεί να οδηγήσει σε παραπλανητικά συμπεράσματα, σε χρονιές όπου το EBITDA μιας εταιρείας έχει επηρεαστεί σημαντικά (θετικά ή αρνητικά) από έκτακτα και μη επαναλαμβανόμενα αποτελέσματα.

• Δεν συνεξετάζονται σημαντικοί παράγοντες για την ουσιαστική ρευστότητα μιας εταιρείας, όπως η μέση χρονική διάρκεια του χρέους (αν είναι κυρίως βραχυπρόθεσμο ή μακροπρόθεσμο) καθώς και το μέσο κόστος εξυπηρέτησής του.

Ο τρίτος παρατιθέμενος πίνακας περιλαμβάνει τις εισηγμένες που εμφάνισαν θετικό καθαρό χρέος και θετικό EBITDA κατά την οικονομική χρήση του 2018.

Με βάση την κατάταξη του δείκτη, στις καλύτερες θέσεις διακρίνονται οι εταιρείες Alpha Trust ΑΕΔΑΚ, Sarantis, Flexopack, Motor Oil, Performance, ΟΤΕ, Μουζάκης (η εισηγμένη έχει και άτοκα χρέη προς τους κληρονόμους του αείμνηστου Ελ. Μουζάκη), Βογιατζόγλου Systems, Coca-Cola HBC, Byte Computers και Καράτζης. Επίσης, η εταιρεία Νάκας θα έπρεπε να αξιολογηθεί ακόμη καλύτερα, καθώς ο δείκτης έχει συμπεριλάβει το EBITDA μόνο ενός εξαμήνου (κλείνει χρήση κάθε 30ή Ιουνίου).

Σε ό,τι αφορά τις τελευταίες θέσεις του σχετικού πίνακα, συγκαταλέγονται και εταιρείες (βλέπε προαναφερόμενες αδυναμίες του δείκτη) που δεν αντιμετωπίζουν ουσιαστικά προβλήματα ρευστότητας, ή που αυτά δεν είναι τόσο μεγάλης έκτασης όσο φαίνεται. Για παράδειγμα:

α) Ο δείκτης της Μοτοδυναμικής έχει επηρεαστεί συγκυριακά, γεγονός που οφείλεται στον λογιστικό τρόπο απεικόνισης της εξαγοράς της εταιρείας Lion Rental.

β) Το 2018 ήταν έτος που λόγω των διακυμάνσεων στις τιμές του χάλυβα, οι εταιρείες του κλάδου (π.χ. Έλαστρον, Αφοί Κορδέλλου, Τζιρακιάν) εμφάνισαν συμπιεσμένα περιθώρια κέρδους και χαμηλό EBITDA.

γ) Άβαξ και Intertech δρομολογούν αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου με καταβολή μετρητών.

δ) Ορισμένες από αυτές τις εταιρείες (π.χ. Αλουμύλ και Βιοκαρπέτ) επέστρεψαν το 2018 σε κερδοφόρο πορεία, διαμορφώνοντας θετικότερες προοπτικές για το μέλλον.

ε) Σειρά κινήσεων για βελτίωση της ρευστότητας (πωλήσεις θυγατρικών, διαπραγματεύσεις για αναχρηματοδότηση δανεισμού) βρίσκονται σε εξέλιξη σε αρκετές εταιρείες, μεταξύ των οποίων η MIG (κερδοφόρο αποτέλεσμα πέρυσι), η ΑΝΕΚ, ο Αγροτικός Οίκος Σπύρου και η ΕΛΓΕΚΑ.