Διερευνητικές επαφές: Συμφώνησαν να μη… διαφωνήσουν

Μόλις 3,5 ώρες διήρκεσε τελικά ο 61ος γύρος των διερευνητικών επαφών Ελλάδας και Τουρκίας στην Κωνσταντινούπολη, με το ραντεβού τους να ανανεώνεται για το προσεχές διάστημα στην Αθήνα. Αυτό από μόνο του εκλαμβάνεται ως πρώτο θετικό βήμα, δεδομένου ότι δεν τορπιλίστηκε ο διάλογος πριν καν ξεκινήσει, όπως κάποιοι πίστευαν, με τους διαύλους επικοινωνίας να παραμένουν ανοιχτοί. Ωστόσο, αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει ότι προέκυψε σύγκλιση των θέσεων των δύο αντιπροσωπειών, ούτε καν συμφωνία για το περιεχόμενο της ατζέντας των συνομιλιών.

Τόσο στο Μέγαρο Μαξίμου όσο και στο υπουργείο Εξωτερικών τα στόματα είναι «ερμητικά κλειστά» όσον αφορά το περιεχόμενο της χθεσινής συνάντησης, της πρώτης μετά τον Μάρτιο του 2016, όταν διακόπηκαν οι συνομιλίες με ευθύνη της Άγκυρας. Πάντως, η εικόνα που υπάρχει, είναι ότι επρόκειτο για μια πρώτη -μετά από καιρό- αναγνωριστική επαφή, με σκοπό να «λιώσουν οι πάγοι» στο μέτρο του δυνατού και να γίνει μια κατ’ αρχάς αμοιβαία βολιδοσκόπηση για τις προθέσεις των δύο πλευρών. Έτσι, ο πρέσβης Παύλος Αποστολίδης από τη μία και ο εκλεκτός του Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, από την άλλη, φέρονται να επιδόθηκαν σε παράλληλους μονολόγους, με τη μεταξύ τους απόσταση να δείχνει -όπως ήταν γνωστό άλλωστε εξαρχής- τεράστια.

Δεν είναι τυχαίο ότι χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη συνάντησή του με την υπουργό Άμυνας της Γαλλίας, επανέλαβε ότι αντικείμενο των διερευνητικών επαφών είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, την ίδια ώρα που ο κ. Καλίν, με ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χαρακτήριζε «πιθανό να λύσουμε όλα τα προβλήματα, συμπεριλαμβανομένων και αυτών του Αιγαίου».

Ουσιαστικά χθες, Ελλάδα και Τουρκία συμφώνησαν να μη… διαφωνήσουν, τουλάχιστον προς το παρόν, σε τέτοιο σημείο που να διακόψουν την προσπάθεια. Επόμενος σταθμός, η Αθήνα, με τις διαρροές από την Τουρκία να προσδιορίζουν χρονικά τον 62ο γύρο των διερευνητικών επαφών στο τέλος Φεβρουαρίου - αρχές Μαρτίου. Λίγες μέρες δηλαδή πριν από την 25η Μαρτίου, όταν και έχει προγραμματιστεί η συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την αξιολόγηση της συμπεριφοράς της Τουρκίας και για τη συζήτηση ενδεχόμενων κυρώσεων σε βάρος της, κάτι που φαίνεται να απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο.

Χαρακτηριστική η χθεσινή τοποθέτηση του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών Χάικο Μάας, που εξέφρασε τον πάγιο γερμανικό σκεπτικισμό απέναντι σε μια πιο αυστηρή πολιτική απέναντι στην Τουρκία. Όπως είπε, τα θετικά σήματα που έχει αποστείλει προσφάτως η Άγκυρα και η επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών δεν πρέπει να επιβαρυνθούν από κάποια επιβολή νέων κυρώσεων σε αυτή τη φάση. 

«Καλή διαγωγή»

Γεγονός είναι ότι η Τουρκία, ειδικά σε αυτή τη χρονική συγκυρία, επιδιώκει να λάβει πιστοποιητικό καλής διαγωγής τόσο από την Ε.Ε. όσο και από τη νέα ηγεσία των ΗΠΑ και ο χρόνος που κερδίζει από τις διερευνητικές εκτιμά πως κυλά προς όφελός της.

Τη δική του σημασία έχει και το γεγονός ότι η συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε σε ξενοδοχείο, όπως ήταν αρχικά προγραμματισμένο, αλλά μεταφέρθηκε στο γραφείο της τουρκικής προεδρίας. Κάποιοι το ερμηνεύουν ως προσπάθεια του Ταγίπ Ερντογάν να αναβαθμίσει τη διαδικασία, με το βλέμμα στραμμένο προς τη Δύση.

Από την άλλη, και η ελληνική κυβέρνηση, με αυτή την εξέλιξη, βλέπει το επόμενο κρίσιμο -για πανδημία και οικονομία- διάστημα να είναι ήρεμο στο Αιγαίο, μετά το προηγούμενο δύσκολο δεκάμηνο ελέω των τουρκικών προκλήσεων, ενώ παράλληλα συνεχίζει να θωρακίζει την άμυνα της χώρας. Συμπτωματικά χθες, την ώρα που επανεκκινούσαν οι διερευνητικές, υπογραφόταν από τους υπουργούς Άμυνας Ελλάδας και Γαλλίας η σύμβαση για την αγορά από τη χώρα μας των 18 γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών Rafale. Και η ενίσχυση των Ενόπλων μας Δυνάμεων, όπως έχει προαναγγείλει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, θα συνεχιστεί.

Ειδικά αναφορικά με τις διερευνητικές, η Αθήνα κρατά χαμηλούς τόνους και κάνει λόγο για άτυπες συνομιλίες και σε καμία περίπτωση για επίσημες διαπραγματεύσεις με δεσμευτικούς όρους. Όπως, δε, επανέλαβε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Χρήστος Ταραντίλης, «η Ελλάδα δεν διαπραγματεύεται οποιοδήποτε θέμα αφορά την εθνική κυριαρχία. Η Ελλάδα προσήλθε στις συζητήσεις με αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση, αλλά δίχως αφέλεια».