Ποιες συμφωνίες υπογράφουν σήμερα Αθήνα και Αγκυρα

Με «μικρό καλάθι» όσον αφορά τις χρόνιες, γνωστές και σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο χωρών, αλλά και αισιοδοξία για την προώθηση της λεγόμενης θετικής ατζέντας, η Αθήνα υποδέχεται σήμερα τον Ταγίπ Ερντογάν και τους υπουργούς του, για την πραγματοποίηση του 5ου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας και Τουρκίας.

Ο Τούρκος Πρόεδρος προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος, όπου τον υποδέχτηκε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και θα συναντηθεί αρχικά με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου. 

Η ελληνική κυβέρνηση, σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, προσέρχεται στο Συμβούλιο «με ειλικρινή διάθεση συνεργασίας, καθώς η εμπέδωση θετικού κλίματος αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στις σχέσεις της Ελλάδας με τη γειτονική χώρα».

Χωρίς να παραγνωρίζεται ότι ο Τούρκος πρόεδρος παραμένει πάντα απρόβλεπτος, στην ελληνική πλευρά υπάρχει η πίστη ότι η σημερινή διαδικασία θα αποτελέσει μια ακόμα θετική εξέλιξη στην προσπάθεια των τελευταίων μηνών για βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Οι δύο κυβερνήσεις αναμένεται να υπογράψουν συμφωνίες, μνημόνια και κοινές δηλώσεις, κάποιες από τις οποίες αφορούν συνεργασίες μεταξύ οργανισμών και φορέων, όπως το Entreprise Greece, στους τομείς της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας, της πολιτικής προστασίας, της υγείας, της παιδείας, του τουρισμού, του αθλητισμού, της έρευνας και τεχνολογίας, καθώς και της αγροτικής ανάπτυξης.

Επίσης, έτοιμη προς ανακοίνωση είναι η συμφωνία μέσω της οποίας θα διευκολύνονται με τη χορήγηση βίζας οι επισκέψεις Τούρκων πολιτών σε συγκεκριμένα ελληνικά νησιά, θέμα που είναι αντικείμενο συζήτησης ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Εξελίξεις αναμένονται και στο μεταναστευτικό και στην αποκατάσταση και διεύρυνση της από το 2016 συμφωνίας για τη συνεργασία μεταξύ του Ελληνικού Λιμενικού και της Τουρκικής Ακτοφυλακής (εγκατάσταση Έλληνα και Τούρκου αξιωματικού σε Σμύρνη και Λέσβο).

Θα γίνουν εξάλλου γνωστές λεπτομέρειες και για τη διακήρυξη Καλών Σχέσεων και Καλής Γειτονίας, που έκανε γνωστή ο Ταγίπ Ερντογάν. «Πρόκειται για ένα ενδιάμεσο πολιτικό σύμφωνο το οποίο θα ενσωματώσει τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και θα εμπεδώσει το έως τώρα θετικό κλίμα. Δεν είναι σαφές αν σε αυτό θα περιλαμβάνεται και ο μηχανισμός διαχείρισης κρίσεων στο πλαίσιο του NATO ή ενδεχομένως άλλοι εδραιωμένοι μηχανισμοί αποκλιμάκωσης. Σε κάθε περίπτωση, περιλαμβάνει διακήρυξη σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων, αποφυγής εμπρηστικών δηλώσεων και προώθησης της θετικής ατζέντας», τόνισε ο κ. Ερντογάν στην «Καθημερινή».

Επίσης, εκτιμάται ότι θα ανακοινωθούν η κατασκευή της σύγχρονης και λειτουργικής Γέφυρας Φιλίας Ελλάδας - Τουρκίας στους Κήπους Έβρου και η κατασκευή δεύτερης διασύνδεσης υπερυψηλής τάσης µε μεγαλύτερο περιθώριο µεταφοράς ενέργειας στις δύο χώρες.

Επόμενα βήματα

Κατά τη διμερή τους συνάντηση λίγο μετά το μεσημέρι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν αναμένεται να συζητήσουν για τα επόμενα βήματα στις σχέσεις και τις επαφές Ελλάδας και Τουρκίας με βάση τους τρεις άξονες που είχαν συμφωνηθεί κατά τη συνάντησή τους στο Βίλνιους της Λιθουανίας τον περασμένο Ιούλιο: τον πολιτικό διάλογο, τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τη θετική ατζέντα.

Όσον αφορά τη συνέντευξη του Τούρκου προέδρου, το Μέγαρο Μαξίμου σχολιάζει ότι αυτή «κινείται σε θετικούς τόνους, πολύ διαφορετικούς από αυτούς που χρησιμοποιούσε ο κ. Ερντογάν στο πρόσφατο παρελθόν ("θα έρθουμε νύχτα", "Μητσοτάκης γιοκ" κ.λπ.). Μιλάει σε φιλικό τόνο για την Ελλάδα ("Ποτέ δεν είδαμε την Ελλάδα ως εχθρό ή αντίπαλο", αναφέρει χαρακτηριστικά) και τον Πρωθυπουργό, γεγονός που σηματοδοτεί βούληση για διατήρηση του θετικού κλίματος».

Σχετικά με τις τουρκικές θέσεις σε βασικά θέματα, όπως τα περιέγραψε ο κ. Ερντογάν στην συνέντευξη, στην κυβέρνηση λένε ότι «οι θέσεις της Τουρκίας είναι γνωστές. Το ίδιο και οι θέσεις της Ελλάδας. Η διαφορά μας είναι μία: η οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Προφανώς διαφωνούμε. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε. Το σημαντικό είναι οι διαφωνίες να μην παράγουν διμερείς κρίσεις, ούτε να βρισκόμαστε "στα κόκκινα"».

Ειδικά για την παραπομπή στη Χάγη, η Αθήνα υπενθυμίζει πως πρέπει να υπογραφεί συνυποσχετικό με τη σύμφωνη γνώμη των δύο μερών και αυτό, όπως σημειώνουν στην κυβέρνηση, «αποτελεί μια πολύπλοκη διαδικασία. Έναν μακρύ και δύσκολο δρόμο, όπως έχει φανεί από τις συζητήσεις των προηγούμενων χρόνων. Απέχουμε πολύ απ' αυτό».

Από το πρωθυπουργικό περιβάλλον ξορκίζουν κάθε συζήτηση για «συνεκμετάλλευση του Αιγαίου», τονίζοντας ότι «δεν υφίσταται τέτοιο ζήτημα. Κάθε χώρα έχει τα δικά της εθνικά συμφέροντα και τα δικά της όρια εθνικής δικαιοδοσίας και κινείται αναλόγως».

Όσο για τη φράση Ερντογάν ότι «δεν σας απειλούμε αν δεν μας απειλήσετε», το Μέγαρο Μαξίμου επαναλαμβάνει πως «η Ελλάδα δεν απειλεί. Σταθερή και διαχρονική θέση της είναι η ειρηνική επίλυση των διαφορών με βάση το Διεθνές Δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας».