Η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από το βουλευτικό αξίωμα και η πλεύση του προς τη δημιουργία κόμματος/κίνησης/φορέα μπορεί, αντικειμενικά, να λειτουργήσει ως θρυαλλίδα εξελίξεων στο πολιτικό σκηνικό, κυρίως σε αυτό που τοποθετείται στον δημοκρατικό-προοδευτικό χώρο.
Η προϋπόθεση για να γίνει “θα” το “μπορεί”, είναι να πείσει ένα μεγάλο τμήμα της κοινωνίας ότι “επιστρέφει” ώριμος, έμπειρος, με προίκα την εντιμότητα που επέδειξε ο ίδιος ως πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του συνολικά, συν ένα χαρακτηριστικό: ότι δεν επιθυμεί πλέον να εκφράσει μόνο τον αριστερό χώρο, ριζοσπαστικό ή μη, διότι απευθύνεται στο πολύ ευρύτερο δημοκρατικό ακροατήριο.
Από τη δήλωση της παραίτησής του απουσίαζε όχι μόνο η λέξη “αριστερά” (και τα παράγωγά της) αλλά και η “στενή” αναφορά στον προοδευτικό χώρο, καθώς μίλησε για τη “μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία” και τη “δημοκρατική αντιπολίτευση”.
Με τη χθεσινή συνέντευξη (στην Εφημερίδα των Συντακτών) ξεκαθάρισε όχι απλώς ότι με τον ΣΥΡΙΖΑ τελείωσε (“η σχέση μου με τον ΣΥΡΙΖΑ ήταν μια σχέση ζωής, αλλά έχει κλείσει”) αλλά και ότι δεν βρίσκει σημείο επαφής με το σύνολο των αριστερών-προοδευτικών κομμάτων, καθώς μίλησε για “ανασύνταξη, ανασύνθεση πιο σωστά, της προοδευτικής αντιπολίτευσης” η οποία “στη σημερινή πολυκερματισμένη μορφή της, με περίκλειστα και αναξιόπιστα σχήματα, δεν μπορεί να παίξει τον ρόλο που το Σύνταγμα ορίζει και η κοινωνία χρειάζεται”.
Και όχι μόνο: επιφύλαξε δύο… χειμωνιάτικες ψυχρολουσίες στους πρώην συντρόφους του, είτε βρίσκονται στον ΣΥΡΙΖΑ είτε στη Νέα Αριστερά:
- Η πρώτη: υπερτόνισε την απόφασή του να πορευθεί μόνος του στην κοινωνία για να την αφουγκραστεί - και γνωστοποιώντας ότι δεν έχει στείλει “προσκλητήρια” σε κανέναν.
- Η δεύτερη: Στην ερώτηση πού τοποθετεί τον εαυτό του, στην κλίμακα Αριστερά-Δεξιά, απάντησε: “Λίγη σημασία έχει πόσο αριστερά στην κλίμακα θα τοποθετήσουμε τον εαυτό μας. Αυτό που μετράει είναι να είμαστε αποτελεσματικοί για τον λαό και τη χώρα μας. ‘Ασπρος γάτος, μαύρος γάτος, σημασία έχει να πιάνει ποντίκια’ έλεγε ο Κινέζος ηγέτης Ντενγκ Σιαοπίνγκ. Εγώ θα το πω αλλιώς: Αριστερές πολιτικές είναι αυτές που αλλάζουν μια χώρα στην κατεύθυνση της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ευημερίας των πολλών”…
«Ομπρέλα» ή προεδροκεντρικό κόμμα
Η προσοχή, ως εκ τούτων, πέφτει στο επόμενο βήμα του πρώην πρωθυπουργού: Θα ιδρύσει κόμμα; Θα προτιμήσει φορέα-ομπρέλα που θα περιλαμβάνει υπάρχοντα κόμματα και κοινή κάθοδο στις εκλογές με επικεφαλής τον ίδιον;
Σύμφωνα με πρόσωπα που έχουν συνομιλήσει μαζί του, ο ίδιος θα επέλεγε το δεύτερο σενάριο, υπό την προϋπόθεση η “ομπρέλα" να περιλαμβάνει το σύνολο του προοδευτικών κομμάτων, δηλαδή και του ΠΑΣΟΚ. Μία ‘ομπρέλα’ που θα περιλαμβάνει μόνο τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά “θα έμοιαζε με ανέκδοτο”, είναι μία χαρακτηριστική φράση.
Εάν, συνεπώς, το εν λόγω σενάριο δεν “περπατήσει”, η επιλογή της ίδρυσης κόμματος θα είναι μονόδρομος, αλλά με μία διαφορά: δεν θα πρόκειται για “άλλο ένα κόμμα σαν αυτά που έχουμε μάθει”, με… κεντρικές επιτροπές, πολιτικά συμβούλια, οργανώσεις βάσης κλπ.
Τι θα είναι; Κάτι πιο χαλαρό, “καθαρά προεδροκεντρικό, με πολύ δράση και λίγη θεωρία μακριά από ατέρμονες συνεδριάσεις και… χρυσές τομές”.
Κατά τις πληροφορίες δε, έχει αρχίσει η προσπάθεια να στηθούν “πυρήνες” ανά τη χώρα (σ.σ. όχι “οργανώσεις βάσεις” με τη γνωστή μορφή του) που θα αποτελέσουν τη “μαγιά” του εγχειρήματος, εν όψει των περιοδειών που θα κάνει ο κ. Τσίπρας μετά τα τέλη Νοεμβρίου, με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του.
Ένα ερώτημα, όμως, που τίθεται πιο έντονα από χθες, είναι… ποιοι θα ρίξουν τη “μαγιά”, δεδομένης της αυστηρής σύστασης που απηύθυνε ο ίδιος στους πρώην συντρόφους του να μη σπεύσουν στον προθάλαμο.
“Στην πραγματικότητα, αυτή τη στιγμή έχουμε ένα αρχιτεκτονικό σχέδιο από το οποίο λείπει ο χώρος υποδοχής”, όπως παρατηρεί έτερος παράγοντας του χώρου που έχει γνώση των διεργασιών.
Με την παρατήρηση ότι δεν πρόκειται για …τεχνική αβλεψία, αλλά για συνειδητή επιλογή μέχρι να εμπεδώσουν (οι πρώην) το μήνυμα πως δεν υπάρχει χώρος για συνωστισμό ενδιαφερομένων.
Ταραχή και αναμονή
Εάν το εγχείρημα του κ. Τσίπρα ευοδωθεί, το μεγάλο πλήγμα θα το δεχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ, με τις προβλέψεις (βάσει των δημοσκοπικών ερευνών) να τον φέρνουν κάτω και από το όριο εισόδου στη Βουλή - εάν, βεβαίως, επιλεγεί η λύση του νέου κόμματος και όχι του φορέα-ομπρέλα.
Εάν υπάρξει επανασυγκόλληση με τη Νέα Αριστερά (τουλάχιστον με όσους δεν ακολουθήσουν τον κ. Τσίπρα…) “ίσως να υπάρξει εκλογική διάσωση”, από τους αριστερούς ψηφοφόρους που ήδη επικρίνουν τη στροφή του πρώην προέδρου τους - αν και η περιέργεια για το τι θα εμφανίσει, τελικά, παραμένει ισχυρή.
Από πλευράς Χ. Τρικούπη δηλώνεται ότι δεν υπάρχει κανένα δίλημμα: το ΠΑΣΟΚ θα επιμείνει στην αυτόνομη πορεία και θα προσπαθήσει να έχει τέτοια εκλογική απήχηση που αφενός να αφήσει πίσω του “το κόμμα Τσίπρα” και, αφετέρου, θα αποδείξει ότι αυτό είναι ο εκφραστής του προοδευτικού χώρου.
Ως προς τούτο, τα στελέχη του επικαλούνται τα δημοσκοπικά ευρήματα που δίνουν μεγαλύτερη εκλογική “περίμετρο” στο ΠΑΣΟΚ από ότι στο “ίσως κόμμα Τσίπρα”. Συμφωνούν όμως στην παρατήρηση πως οι πραγματικές εκτιμήσεις θα γίνουν όταν φύγει από τη μέση το “ίσως” και οι μετρήσεις θα περιλαμβάνουν, πια, το “κόμμα Τσίπρα”.
Πάμε όπως είμαστε;
Υπάρχει και το σενάριο να μην γίνει τίποτα από τα παραπάνω και να πάμε στις κάλπες με τα υπάρχοντα κόμματα; “Θεωρητικά ναι”, απαντούν …οι σεναριογράφοι, κυρίως στην περίπτωση των πολύ πρόωρων εκλογών.
Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, “θα μετρηθούν όλοι, αλλά εάν οι αυτοδυναμίες, οι αυτονομίες και οι ισχνές συνεργασίες δεν αποδώσουν, το βράδυ των εκλογών θα τεθεί εκ των πραγμάτων ‘το νέο’”, ως επιτακτική ανάγκη λόγω των επαναληπτικών εκλογών.
Συμπέρασμα: το επόμενο τετράμηνο θα είναι πλούσιο και θα καθορίσει τις εξελίξεις, τις οποίες κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια από τώρα.