Η σημερινή συνεδρίαση του ΟΠΕΚ+ στη Βιέννη θα αποτελέσει μια σημαντική στιγμή για την πορεία των τιμών του πετρελαίου, την παγκόσμια οικονομία και την παγκόσμια ενεργειακή τάξη.
Μια περικοπή της παραγωγής από 1 έως 2 εκατ. βαρέλια την ημέρα -η μεγαλύτερη μετά το κραχ της πανδημίας- είναι στο τραπέζι, ανέφεραν καλά πληροφορημένες πηγές στους Financial Times. Δεδομένου ότι ορισμένα μέλη δυσκολεύονται να εκπληρώσουν τις ποσοστώσεις τους, οι traders θα πρέπει να κάνουν διάκριση ανάμεσα στις ονομαστικές περικοπές από τις πραγματικές περικοπές.
Ωστόσο, οποιεσδήποτε μεγάλες περικοπές άνω του 1 εκατ. βαρελιών την ημέρα θα ήταν ένα σημαντικό πλήγμα για τον Λευκό Οίκο, μόλις ένα μήνα πριν από τις ενδιάμεσες εκλογές.
Ακολουθούν τέσσερις λόγοι για τους οποίους η συνεδρίαση του ΟΠΕΚ+ αποκτά μεγάλη σημασία:
Μετά από μήνες αστάθειας στις αγορές πετρελαίου, το Ριάντ προσπαθεί να ανακτήσει τον έλεγχο
Οι τιμές του πετρελαίου έφθασαν στο υψηλότερο επίπεδο του έτους, πάνω από τα 130 δολάρια το βαρέλι, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αλλά είχαν υποχωρήσει σε λίγο πάνω από τα 80 δολάρια το βαρέλι τον περασμένο μήνα. Οι φόβοι για παγκόσμια οικονομική ύφεση και η ανθεκτικότητα της ρωσικής προσφοράς πετρελαίου είναι μερικοί από τους λόγους πίσω από την υποχώρηση των τιμών.
Οι ΗΠΑ και άλλες δυτικές χώρες που απελευθερώνουν τεράστιους όγκους αποθηκευμένου πετρελαίου -βασικό στοιχείο στη στρατηγική του Λευκού Οίκου για μείωση του ενεργειακού κόστους ενόψει των εκλογών του επόμενου μήνα- βοήθησαν επίσης στη συγκράτηση των τιμών.
Όμως, ο υπουργός Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν, ετεροθαλής αδελφός του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, κατέστησε σαφές τον Αύγουστο ότι μετά από μήνες αύξησης της προσφοράς, το βασίλειο ήταν έτοιμο να αλλάξει πορεία. Ο ΟΠΕΚ+ ανακοίνωσε μια συμβολική περικοπή τον περασμένο μήνα, αλλά οι traders συνέχισαν να πωλούν, εν μέσω αυξανόμενων φόβων για την παγκόσμια ζήτηση.
Τώρα ο ΟΠΕΚ+ φαίνεται έτοιμος να προχωρήσει ξανά σε μεγάλες περικοπές.
Η συμμαχία Σαουδικής Αραβίας-ΗΠΑ περνά κρίση...
Ένα γεωπολιτικό ρήγμα βρίσκεται επίσης σε εξέλιξη, καθώς η συμμαχία μεταξύ Ουάσιγκτον και Ριάντ φθίνει υπέρ της σχέσης του βασιλείου με το Κρεμλίνο.
«Η Σαουδική Αραβία δεν θα διστάσει να επιδείξει δυναμισμό σε αυτή την κατάσταση, καθώς πιστεύει ότι η αγορά πετρελαίου χρειάζεται στήριξη, ανεξάρτητα από την παρέμβαση των ΗΠΑ», δήλωσε ο Κρίστιαν Μάλεκ της JPMorgan.
Άλλοι αναλυτές επεσήμαναν ότι η Σαουδική Αραβία παραμένει απογοητευμένη από την έλλειψη στήριξης των ΗΠΑ για την ασφάλειά τους στην περιοχή και διεκδικεί ολοένα και περισσότερο την ανεξαρτησία της από την Ουάσιγκτον.
Μια βαθιά περικοπή της παραγωγής τώρα θα σηματοδοτούσε ταπείνωση για τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο οποίος μόλις πριν από δυόμισι μήνες ταξίδεψε στν Τζέντα για να βελτιώσει τις σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία -το κράτος «παρία», όπως είχε επισημάνει νωρίτερα ο πρόεδρος- και είπε ότι το βασίλειο είχε συμφωνήσει σε «περαιτέρω βήματα» για την αύξηση της προσφοράς πετρελαίου.
Έκτοτε, η Σαουδική Αραβία είναι πιο ενοχλημένη από τη συνεχιζόμενη απελευθέρωση αποθεμάτων πετρελαίου από την κυβέρνηση Μπάιντεν και, ακόμη πιο σημαντικό, την προσπάθεια του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ να επιβάλει ανώτατο όριο τιμών στις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου. Επιπλέον, οι παραγωγοί του ΟΠΕΚ στον Κόλπο έχουν ανησυχήσει για το ενδεχόμενο ένας τέτοιος μηχανισμός να εφαρμοστεί μια μέρα και σε αυτούς, σύμφωνα με τους Financial Times.
... ενώ η συμμαχία Σαουδικής Αραβίας-Ρωσίας δυναμώνει
Εντυπωσιακό είναι επίσης ότι το Ριάντ θα επιλέξει αυτή τη στιγμή για να ενισχύσει την εξάχρονη συμμαχία του με τη Μόσχα, παρότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν κινητοποιεί εκατοντάδες χιλιάδες νέα στρατεύματα στην Ουκρανία και εξαπολύει αόριστες απειλές στη Δύση σχετικά με την πυρηνική κλιμάκωση.
Ακόμη και αν ορισμένα πρόσωπα της αμερικανικής πετρελαϊκής βιομηχανίας συμμερίζονται μέρος του επιχειρήματος της Σαουδικής Αραβίας -ότι πρέπει να ενθαρρύνει περισσότερες επενδύσεις σε όλο τον κόσμο για να αποφευχθεί η κρίση της προσφοράς τα επόμενα χρόνια-, μια απόφαση να ταχθεί ουσιαστικά με τη Μόσχα θα προκαλέσει συναγερμό στην Ουάσιγκτον.
Η Μόσχα έχει χρησιμοποιήσει τις προμήθειες φυσικού αερίου ως όπλο κατά της Ευρώπης. Εάν η Σαουδική Αραβία συνεργαστεί με τη Ρωσία για να αυξήσει τις τιμές του πετρελαίου σε μια εποχή που οι ΗΠΑ προσπαθούν να μειώσουν τα έσοδα της Μόσχας -και η παγκόσμια οικονομία τρεκλίζει-, τα ερωτήματα σχετικά με τα οφέλη της μακροχρόνιας στήριξης της Ουάσιγκτον στο Ριάντ θα επανέλθουν γρήγορα στο προσκήνιο.
Η αξιοπιστία της Σαουδικής Αραβίας είναι σε κίνδυνο
Το Ριάντ αντιμετωπίζει επίσης μια δοκιμασία. Η είδηση ότι συζητούνται περικοπές οδήγησε τις τιμές του πετρελαίου σε άνοδο 5% προχθές. Έτσι, μια περικοπή για οτιδήποτε λιγότερο από περίπου 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα μπορεί να απογοητεύσει την αγορά, προκαλώντας περαιτέρω πωλήσεις.
Οι αναλυτές λένε ότι η αγορά πετρελαίου αντιμετωπίζει σχεδόν άνευ προηγουμένου αμφίδρομους κινδύνους επί του παρόντος. Από τη μία πλευρά, η πιθανότητα βαθιάς ύφεσης -που προκαλείται σε μεγάλο βαθμό από την άνοδο του ενεργειακού κόστους σε όλο τον κόσμο μετά την εισβολή του Πούτιν στην Ουκρανία- απειλεί να προκαλέσει περαιτέρω πτώση των τιμών των εμπορευμάτων. Όταν η παγκόσμια οικονομική κρίση έπληξε τις αγορές πετρελαίου το 2008, οι τιμές έπεσαν πάνω από 100 δολάρια το βαρέλι μέσα σε λίγους μήνες.
Αλλά οι ανοδικοί κίνδυνοι είναι επίσης σοβαροί. Οι αυστηρότερες κυρώσεις στη Ρωσία ενδέχεται να αφαιρέσουν μέρος του πετρελαίου της από την αγορά ακόμα και από αυτό τον χειμώνα. Σε αντίδραση στην εφαρμογή ενός πλαφόν στις τιμές, η Μόσχα μπορεί ακόμη και να αποφασίσει μονομερώς να παρακρατήσει μέρος της προσφοράς. Ή μπορεί να διαταράξει εξαγωγές 1,2 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα, μέσω ενός αγωγού που μεταφέρει μέσω της Ρωσίας καζακικό αργό πετρέλαιο.
Η ζήτηση θα αυξηθεί περαιτέρω εάν και όταν η Κίνα χαλαρώσει τους περιορισμούς της για την Covid-19.
Εν ολίγοις, η Σαουδική Αραβία μπορεί να είναι έτοιμη να μειώσει σημαντικά την προσφορά πετρελαίου, «εν μέσω μιας από τις πιο σφιχτές αγορές στην καταγεγραμμένη ιστορία και ενόψει μιας πιθανής μείωσης των ρωσικών εξαγωγών αργότερα φέτος», ανέφερε η Goldman Sachs σε σημείωμα.
Πώς θα αντιδράσουν λοιπόν οι ΗΠΑ;
Στην Ουάσιγκτον, η κυβέρνηση είναι «αναστατωμένη» με το ενδεχόμενο βαθύτερων περικοπών από τον ΟΠΕΚ, δήλωσε πηγή στους Financial Times. Εκπρόσωπος είπε ότι δεν θα σχολιάσει «τι μπορεί ή όχι να κάνει ο ΟΠΕΚ+», αλλά πρόσθεσε ότι παραμένει επικεντρωμένη «στη λήψη κάθε βήματος για να διασφαλιστεί ότι οι αγορές έχουν επαρκείς προμήθειες για να καλύψουν τη ζήτηση για μια αναπτυσσόμενη παγκόσμια οικονομία».
Ωστόσο, αναλυτές θεωρούν ότι μια αντίδραση είναι πιθανή. Ενώ ο Λευκός Οίκος ενδέχεται να αγνοήσει τυχόν νέες περικοπές αν οι τιμές σταθεροποιηθούν στα 80 με 90 δολάρια το βαρέλι, αλλά η επιστροφή στα 100 δολάρια το βαρέλι θα οδηγούσε σε μια απάντηση των ΗΠΑ, δήλωσε ο Μπομπ ΜακΝάλι, επικεφαλής της Rapidan Energy Group και πρώην σύμβουλος του Λευκού Οίκου επί Τζορτζ Μπους.
«Η κυβέρνηση Μπάιντεν πιθανότατα θα προχωρήσει σε νέα αποδέσμευση στρατηγικών αποθεμάτων και μπορεί να ενεργοποιήσει την απειλή για περιορισμούς σε εξαγωγές προϊόντων», πρόσθεσε.