Γιατί η Ουκρανία «καίγεται» να αποκτήσει τους πυραύλους Taurus

Η Βρετανία, η Γαλλία και οι ΗΠΑ έχουν προμηθεύσει τις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας με πυραύλους μεγαλύτερου βεληνεκούς για να τη βοηθήσουν να αντιμετωπίσει τις ρωσικές δυνάμεις. Αυτό που πραγματικά, όμως θέλει ο ουκρανικός στρατός είναι ο γερμανικής κατασκευής Taurus.

Ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς αρνείται, λέγοντας ότι τα στρατεύματα της χώρας του θα πρέπει να σταλούν στην Ουκρανία για να προγραμματίσουν τους πυραύλους, παρασύροντάς την περαιτέρω στη σύγκρουση με τη Μόσχα, σημειώνουν οι Financial Τimes. Το Βερολίνο ανησυχεί επίσης για τον κίνδυνο κλιμάκωσης εάν το Κίεβο χτυπήσει στόχους στη Ρωσία ή τη γέφυρα που συνδέει τη χώρα με την ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας.

Η συζήτηση, πάντως, ανέδειξε τις δυνατότητες του Taurus σε σύγκριση με τα αγγλο-γαλλικά συστήματα Storm Shadow και Scalp-EG.

Πόσο ανώτερος είναι ο Taurus από τους γαλλικούς και τους βρετανικούς;

Οι πύραυλοι κρουζ Taurus, που εκτοξεύονται από μαχητικά αεροσκάφη, έχουν περίπου το ίδιο μήκος και βάρος με τον βρετανικό Storm Shadow και το γαλλικό Scalp-EG.

Αυτό που πραγματικά κάνει τον γερμανικό πύραυλο να ξεχωρίζει είναι η κεφαλή Mephisto. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές κεφαλές που εκρήγνυνται μετά από καθορισμένο χρόνο, το σύστημα Mephisto επιτρέπει στον πύραυλο να διαπεράσει σε πολλά στρώματα υλικού και να εκραγεί την κατάλληλη στιγμή, εξασφαλίζοντας μέγιστη ζημιά σε κατασκευές όπως γέφυρες και αποθήκες.

Σε μια κλήση που διέρρευσε πρόσφατα από το Κρεμλίνο, Γερμανοί αξιωματικοί αναφέρθηκαν στη γέφυρα της Κριμαίας ως πιθανό στόχο, με έναν να σημειώνει ότι σε αντίθεση με τους πυραύλους Storm Shadow/Scalp-EG, οι Taurus θα μπορούσαν να «διαπεράσουν» τη δομή της.

Ο Taurus έχει μεγαλύτερη πιθανότητα επιτυχίας (kill probablility) επειδή είναι σε θέση να καταστρέφει περίπλοκες δομές, όπως γέφυρες, σε σύγκριση με το Storm Shadow/Scalp-EG», δήλωσε ο Fabian Hoffmann, διδακτορικός ερευνητής στην τεχνολογία πυραύλων στο Πανεπιστήμιο του Όσλο.

Ο πύραυλος έχει ενσωματωμένο έναν κινητήρα turbofan που του εξασφαλίζει μεγαλύτερη εμβέλεια από τους πυραύλους Storm Shadow/Scalp-EG με κινητήρα τούρμποτζετ. Ο Χόφμαν εκτιμά ότι ο Taurus θα μπορούσε να χτυπήσει στόχους έως και 250 χιλιόμετρα πιο μακριά από τους αντίστοιχους πυραύλων της Βρετανίας και της Γαλλίας.

Τα χαρακτηριστικά stealth και ο σχεδιασμός σημαίνουν ότι μπορεί να πετάξει έως και 50 μέτρα από το έδαφος,  αποφεύγοντας τον εντοπισμό από τα περισσότερα ραντάρ.

Ωστόσο, ο Christian Mölling, εμπειρογνώμονας στο think-tank German Society for Foreign Policy, είπε ότι η συζήτηση στη Γερμανία επικεντρώθηκε λιγότερο στον «στρατιωτικό αντίκτυπο» του πυραύλου και περισσότερο στην πιθανή αντίδραση της Ρωσίας στην αποστολή τόσο ισχυρών όπλων του Βερολίνου στην Ουκρανία.

Ποιος φτιάχνει τους Taurus;

Το σύστημα Taurus κατασκευάζεται από μια κοινοπραξία μεταξύ του γερμανικού βραχίονα του μεγαλύτερου κατασκευαστή πυραύλων στην Ευρώπη, MBDA, και της σουηδικής Saab. Η TDW με έδρα τη Βαυαρία, θυγατρική της MBDA Deutschland, κατασκευάζει την κεφαλή Mephisto.

Δεν παράγονται πύραυλοι αυτή τη στιγμή. Ισπανία, Νότια Κορέα και Γερμανία έχουν αποθέματα πυραύλων Taurus, αλλά κανένας δεν έχει χρησιμοποιηθεί σε πόλεμο.

Οι γραμμές παραγωγής είναι αδρανείς: ήταν για τελευταία φορά ενεργές το 2019, μετά από παραγγελία της κυβέρνησης της Νότιας Κορέας. Τα εργοστάσια στη βαυαρική πόλη Schrobenhausen πραγματοποιούν μόνο συντηρήσεις πωληθέντων πυραύλων. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι κάθε ένας κοστίζει περίπου 1,5 εκατ. ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος της παραγγελίας.

Οι Storm Shadow και Scalp-EG κατασκευάζεται από την MBDA στο Ηνωμένο Βασίλειο και στη Γαλλία. Πέρυσι είδαμε την πρώτη χρήση αυτών των πυραύλων κρουζ στην Ουκρανία — παραχωρήθηκαν από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία — που εκτοξεύτηκαν από αεροσκάφη Su-24.

Υπάρχει μία ενεργή γραμμή παραγωγής Scalp-EG στη Γαλλία που εκτελεί παραγγελία από την Ελλάδα. Η Αθήνα προμηθεύτηκε μερικούς επιπλέον πυραύλους ως μέρος ενός ευρύτερου πακέτου όπλων για τα αεροσκάφη Rafale της Dassault Aviation.

Ούτε το Ηνωμένο Βασίλειο, ούτε η Γαλλία έχουν αποκαλύψει πόσους πυραύλους έχουν στείλει στην Ουκρανία. Ωστόσο, πριν στείλει τους Storm Shadows στο Κίεβο, η Βρετανία είχε απόθεμα έως και 850, υπολόγισε ο Hoffmann. Η Γαλλία είχε αποθέματα έως και 460 πυραύλων Scalp-EG πριν από τις παραδόσεις στην Ουκρανία.

Οι ΗΠΑ άρχισαν να προμηθεύουν την Ουκρανία με τους πυραύλους ATACMS, στα τέλη του περασμένου έτους. Κατασκευασμένοι από τη Lockheed Martin, εκτοξεύονται από το έδαφος και έχουν μέγιστο βεληνεκές 300 χλμ — αν και αυτοί που αποστέλλονται στο Κίεβο είναι οι παλαιότεροι πύραυλοι με βεληνεκές 165 km.

Πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να ξαναρχίσει η παραγωγή;

Ο Joachim Knopf, διευθύνων σύμβουλος της Taurus Systems, τον Ιανουάριο είπε ότι η παραγωγή θα μπορούσε να επανεκκινήσει «σε σύντομο χρονικό διάστημα», εφόσον είχε γίνει μια παραγγελία. Ωστόσο, οι αναλυτές εκτιμούν ότι ένας νέος πύραυλος Taurus θα χρειαζόταν περίπου δύο χρόνια για να κατασκευαστεί.

Η αύξηση ή η επανεκκίνηση της παραγωγής ενός πυραύλου κρουζ «δεν μπορεί να γίνει εν μία νυκτί, με την αλυσίδα εφοδιασμού να χρειάζεται επίσης να αυξήσει την παραγωγή ή να επανεκκινήσει την παραγωγή εξαρτημάτων, όλα αυτά χρειάζονται χρόνο», δήλωσε ο Douglas Barrie, ανώτερος συνεργάτης για τη στρατιωτική αεροδιαστημική στο Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών.

Τυχόν πύραυλοι που θα έπαιρνε η Ουκρανία πιθανότατα θα προέρχονται από το απόθεμα της Bundeswehr με περίπου 600 πυραύλους Taurus - αν και μόνο οι μισοί από αυτούς πιστεύεται ότι είναι επιχειρησιακοί, σύμφωνα με τον Hoffmann.

Πέρα από τη συζήτηση για τον εφοδιασμό της Ουκρανίας, η Ευρώπη πρέπει να εξετάσει το δικό της οπλοστάσιο, είπε ο Χόφμαν. «[Τα συστήματα πυραύλων] είναι βασικές παράμετροι στον σύγχρονο πόλεμο – δεν έχουμε αρκετά από αυτά στα οπλοστάσια μας και επί του παρόντος δεν τα παράγουμε», είπε.

Εν τω μεταξύ, η Ρωσία αύξησε την παραγωγή των πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς της, από περίπου 40 το μήνα το 2022 σε περίπου 100 το μήνα στο τέλη του περασμένου έτους, σύμφωνα με το Royal United Services Institute.

Πόσο εύκολο είναι να εκπαιδευτεί το προσωπικό για να χειριστεί τον Taurus;

Η επικοινωνία μεταξύ Γερμανών αξιωματικών που διέρρευσε αποκάλυψε ότι τα ουκρανικά στρατεύματα θα μπορούσαν να εκπαιδευτούν να χρησιμοποιούν τα πυραυλικά συστήματα παρά τους προηγούμενους ισχυρισμούς του Σολτς ότι οι Γερμανοί θα έπρεπε να τα χειριστούν. Οι αξιωματικοί συζήτησαν διάφορα σενάρια εκπαίδευσης, τα οποία θα μπορούσαν να γίνουν σε λιγότερο από 12 εβδομάδες.

Ο Mölling είπε ότι ο πραγματικός γρίφος είναι η τεχνική ενσωμάτωση οποιουδήποτε πυραυλικού συστήματος στα υπάρχοντα αεροσκάφη της Ουκρανίας. Αλλά πρόσθεσε ότι «έχει γίνει στο παρελθόν, συνέβη με τον Storm Shadow και τον Scalp».