SZ: H Σιλιάνοφσκα ήξερε τι έκανε λέγοντας «Μακεδονία»

Μετά την επικράτηση των εθνικιστών στη Βόρεια Μακεδονία η νέα πρόεδρος Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα έσπευσε να αναφερθεί στη χώρα της ως «Μακεδονία» - προκαλώντας έντονες αντιδράσεις, όπως μεταξύ άλλων και αυτήν του πρωθυπουργού Μητσοτάκη, ο οποίος σχολίασε πως με αυτόν τον τρόπο η πρόεδρος παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και το ίδιο το Σύνταγμα της χώρας της.

«Ως άλλοτε καθηγήτρια νομικής στα Σκόπια, η Σιλιάνοφσκα ήξερε τι έκανε», παρατηρεί η Süddeutsche Zeitung, προσθέτοντας πως με αυτόν τον τρόπο «έριξε λάδι σε μία φωτιά την οποία η Ευρώπη θεωρούσε πως έχει σβήσει».

Στην προσπάθειά της να ενταχθεί στην ΕΕ, η Βόρεια Μακεδονία χρειάστηκε να διαπραγματευτεί αφ' ενός μεν με την Ελλάδα στo πλαίσιo της Συμφωνίας των Πρεσπών με ζήτημα την επίσημη ονομασία της χώρας, αφ' ετέρου δε με τη Βουλγαρία σχετικά με τη συνταγματική αναγνώριση της βουλγαρικής μειονότητας που ζει στη χώρα.

Ο επικεφαλής του κόμματος των εθνικιστών όμως Κρίστιαν Μίτσκοσκι δήλωσε πως οι αλλαγές αυτές δεν πρόκειται να εγκριθούν από τον ίδιο αλλά αντί αυτών θα ήθελε να επαναδιαπραγματευτεί.

Ωστόσο είναι απίθανο να συμφωνήσουν σε κάτι τέτοιο οι Βούλγαροι, το ίδιο και η Ελλάδα. Αν και οι συντηρητικοί στην Αθήνα ήταν αντίθετοι στον συμβιβασμό με τη Βόρεια Μακεδονία το 2018, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του αναγνωρίζουν σήμερα ρητώς τη Συμφωνία των Πρεσπών ως "επικυρωμένη διεθνή συνθήκη, η οποία υπερισχύει κάθε άλλης νομικής διάταξης” – εν αντιθέσει με τους εθνικιστές των Σκοπίων», επισημαίνει η εφημερίδα του Μονάχου.

Την ίδια στιγμή η ΕΕ και το γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών «προειδοποίησαν τα Σκόπια να τηρήσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών. […] Το γραφείο της Σιλιάνοφσκα ανακοίνωσε πως στην επίσημη αλληλογραφία η πρόεδρος θα χρησιμοποιεί την ονομασία "Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”. Στις δημόσιες εμφανίσεις της όμως διατηρεί "το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα Μακεδονία, στα πλαίσια του προσωπικού δικαιώματος στον αυτοπροσδιορισμό και την αυτοδιάθεση”».

«Οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται» και στα Βαλκάνια

«Η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν μια σημαντική συμφωνία. Αποτέλεσε ιστορικό βήμα εξισορρόπησης μεταξύ Βόρειας Μακεδονίας και Ελλάδας. Ήταν μια ιστορική συμφωνία για το πώς οι δύο χώρες ήθελαν να συνεχίσουν να συνυπάρχουν ως γείτονες, η οποία άνοιξε τον δρόμο της Βόρειας Μακεδονίας προς την Ευρώπη» αναφέρει σε συνέντευξή του στην DW o Μπόρις Μιγιάτοβιτς, βουλευτής των Πρασίνων, μέλος των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Άμυνας και αντιπρόεδρος της Ομάδας Φιλίας Γερμανίας-Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Κληθείς να σχολιάσει τις δηλώσεις της νέας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας Γκορντάντα Σιλιάνοφσκα-Nτάβκοβα περί «Μακεδονίας» και οι οποίες προκάλεσαν διεθνείς αντιδράσεις, απαντά: «Δεν θα ήθελα να δώσω τόση μεγάλη έκταση σε αυτές. Στο τέλος αυτό που ισχύει είναι ότι η Συμφωνία των Πρεσπών πρέπει να τηρηθεί και πιστεύω ότι και η νέα πρόεδρος δεν θα ήθελε να ξεκινήσει με την αθέτηση της Συμφωνίας των Πρεσπών».

Τι θα σήμαινε όμως μια απόκλιση από τη Συμφωνία των Πρεσπών για την ευρωπαϊκή προοπτική της Βόρειας Μακεδονίας; Ο ίδιος εκτιμά ότι πέρα από τις διμερείς σχέσεις με την Ελλάδα, στο βάθος βρίσκεται και η Βουλγαρία, η οποία θέτει ζήτημα βουλγαρικής μεινότητας δημιουργώντας πρόσθετα εμπόδια στη Βόρεια Μακεδονία.

«Με το βλέμμα στραμμένο στη Βουλγαρία θα ήταν σημαντικό να σταλεί το μήνυμα ότι συγκεκριμένα πράγματα που έχουν συμφωνηθεί, θα πρέπει να τηρούνται και στη συνέχεια να γίνουν περαιτέρω βήματα σχετικά με την πορεία προς την Ευρώπη. Ειδικά ως προς την Βουλγαρία πρέπει να σταλεί το μήνυμα ότι οι συμφωνίες τηρούνται». Για τον ίδιο είναι σημαντικό σε κάθε περίπτωση να μην δημιουργηθούν πρόσθετα εμπόδια στην ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας, η οποία και υπό τη νέα κυβέρνηση θα πρέπει να υλοποιήσει γρήγορα τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.

«Πιο κοντά στις Βρυξέλλες παρά στη Μόσχα τα Δ. Βαλκάνια»

Παλιές έριδες αναζυπώρονται κατά τόπους τα τελευταία χρόνια, με ολοένα μεγαλύτερη συχνότητα, στα Δυτικά Βαλκάνια, ξυπνώντας μνήμες από το αιματοβαμμένο παρελθόν μετά την κατάρρευση της πρώην Γιουγκοσλαβίας και έχοντας σήμερα στο φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη Ρωσία του Πούτιν.

«Πρέπει να δει κανείς ότι η Ρωσία αποκτά μεγάλη επιρροή (στα Δυτικά Βαλκάνια) μέσω διασποράς ψευδών ειδήσεων ή χειραγώγησης των πληροφοριών. Αυτό πχ. αντανακλάται στη σερβική ιδιωτική τηλεόραση αλλά και σε πολλούς άλλους τομείς όταν ο Σέρβος πρωθυπουργός αποδέχεται τιμές από τον Ρώσο πρόεδρο ή του απονέμει τιμές την ώρα που εμείς στην ΕΕ τον καταζητούμε ως εγκληματία πολέμου μέσω Χάγης. Πρόκειται για εξελίξεις τις οποίες προφανώς και πρέπει να παρακολουθούμε» παρατηρεί ο Μιγιάτοβιτς συμπληρώνοντας:

«Όμως στην πραγματικότητα πιστεύω ότι η περιοχή βρίσκεται πιο κοντά στην Ευρώπη και τις Βρυξέλλες παρά στη Μόσχα και ότι οι άνθρωποι ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για την ειρήνη, την ελευθερία και την ασφάλεια, όταν αναζητούν τον δρόμο προς το μέλλον εντός της ΕΕ».

Ισχυρό μήνυμα από Συμβούλιο της Ευρώπης για Κόσοβο

«Το Συμβούλιο της Ευρώπης είναι ένας από τους παλαιότερους θεσμούς στην Ευρώπη για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Εκεί μετέχουν 46 χώρες και ήδη έχουμε τη συζήτηση αν μπορεί το Κόσοβο να γίνει το 47ο μέλος» αναφέρει ο Μιγιάτοβιτς σχετικά με την πρόσφατη έκθεση που εισηγήθηκε η Ντόρα Μπακογιάνη για την ένταξη του Κοσόβου στο Συμβούλιο της Ευρώπης, εξηγώντας μάλιστα ότι η πλειοψηφία στη σχετική ψηφοφορία (πάνω από 80%) ήταν πολύ «ισχυρή» δεδομένου ότι απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων, δηλαδή γύρω στο 66%.

Χαρακτηρίζει την απόφαση της κοινοβουλευτικής συνέλευσης «πολύ θετικό σήμα», διευκρινίζοντας ότι το «Συμβούλιο της Ευρώπης δεν έχει σχεδιαστεί για κυβερνήσεις αλλά για τους κατοίκους, για τους ανθρώπους των χωρών ώστε να έχουν ένα πρόσθετο βαθμό προστασίας σε θέματα μειονοτήτων, κράτους δικαίου, προσβολών κατά της δημοκρατίας. Με αυτόν τον τρόπο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα είναι προσβάσιμο για όλους τους ανθρώπους της ‘Δημοκρατίας του Κοσόβου’, μεταξύ αυτών και για τους ανθρώπους της σερβικής μειονότητας στον βορρά.

Για εμάς αποτελεί σημαντικό βήμα και θα χαιρόμασταν αν και το Συμβούλιο Υπουργών, που είναι το δεύτερο στάδιο, συμμεριστεί αυτή την απόφαση. Αλλά και εκεί χρειαζόμαστε πλειοψηφία δύο τρίτων».

«ΕE: Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία και μετά Αλβανία»

Ενδιαφέρον έχει και η εκτίμησή του για το μέλλον της Αλβανίας στην ΕΕ. Παρομοιάζει την ενταξιακή πορεία με μια υποθετική «ιστιοπλοϊκή ρεγκάτα», στην οποία όπως λέει, θα έβλεπε για την ώρα να προηγούνται της Αλβανίας «με βραχεία κεφαλή» το Μαυροβούνιο και η Βόρεια Μακεδονία. Κι αυτό παρά τα θετικά βήματα που σημειώνουν τα Τίρανα. «Αλλά αυτό είναι μια προσωπική εκτίμηση» προσθέτει.

«Εάν η Αλβανία, αύριο κιόλας, εφαρμόσει ορισμένες μεταρρυθμίσεις, θα περάσει και πάλι μπροστά». Για τον ίδιο πάντως περισσότερο προβληματισμό προκαλεί η εικόνα οπισθοδρόμησης στη Σερβία και την Βοσνία-Ερζεγοβίνη και μάλιστα σε κρίσιμα πεδία που σχετίζονται με τη διενέργεια ελεύθερων και ανόθευτων εκλογών, την ανεξαρτησία των ΜΜΕ ή με φαινόμενα νεποτισμού.

ΠΗΓΗ: DEUTSCHE WELLE