Oι διαπραγματευτές που συζητούν την ειρηνευτική πρωτοβουλία με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ παραμένουν διχασμένοι για το εδαφικό, δήλωσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ενώ ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε την απογοήτευσή του για τον χειρισμό της συμφωνίας από το Κίεβο.
Στοιχεία του αμερικανικού σχεδίου απαιτούν περαιτέρω συζήτηση για σειρά από «ευαίσθητα ζητήματα», συμπεριλαμβανομένων των εγγυήσεων ασφαλείας για τη χώρα και του ελέγχου των ανατολικών περιοχών, δήλωσε ο Ζελένσκι σε τηλεφωνική συνέντευξη στο Bloomberg. Ο Ουκρανός ηγέτης πρόσθεσε ότι οι συνομιλίες δεν έχουν ακόμη καταλήξει σε συμφωνία για την περιφέρεια Ντονμπάς, που περιλαμβάνει τις επαρχίες Ντονέτσκ και Λουχάνσκ.
«Υπάρχει η οπτική των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Ουκρανίας -δεν έχουμε ενιαία άποψη για το Ντονμπάς», δήλωσε ο Ζελένσκι, προσθέτοντας ότι το Κίεβο πιέζει για ξεχωριστή συμφωνία σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας από τους Δυτικούς συμμάχους, πάνω απ' όλα τις ΗΠΑ.
Ο Ζελένσκι μίλησε ώρες αφότου ο Τραμπ τον επέκρινε -σε αντίθεση με τα σχόλια των τελευταίων ημερών σχετικά με την αντίδραση του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν-, λέγοντας ότι ήταν «απογοητευμένος» από τον Ουκρανό ηγέτη, ο οποίος είπε ότι δεν είχε ακόμη διαβάσει την πρόταση. Η Μόσχα, από την άλλη πλευρά, «είναι εντάξει μ' αυτό», δήλωσε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους στην Ουάσιγκτον την Κυριακή.
Τα σχόλια του Ζελένσκι δείχνουν ότι χρειάζεται να καλυφθεί περισσότερο έδαφος για την επίτευξη συναίνεσης. Οι ΗΠΑ δήλωσαν την Παρασκευή ότι οι διαπραγματευτές κατέληξαν σε συμφωνία με το Κίεβο σχετικά μ' ένα «πλαίσιο ρυθμίσεων ασφαλείας» και συζήτησαν τι απαιτείται για να αποτραπεί νέα επίθεση, αν και υπήρχαν ελάχιστες ενδείξεις για σημαντική πρόοδο.
Ο Ουκρανός πρόεδρος, ο οποίος δήλωσε πρόθυμος να πετάξει στην Ουάσιγκτον για συνομιλίες με τον Τραμπ, υπογράμμισε τη θέση του Κιέβου να λειτουργούν οι εγγυήσεις ασφαλείας όπως το Άρθρο 5 του ΝΑΤΟ περί αμοιβαίας άμυνας. Αλλά ζητά να μάθει τι προτίθενται να προσφέρουν οι Δυτικοί σύμμαχοι, όπως είπε, καθώς οι διαπραγματευτές εργάζονται πάνω σε μια ξεχωριστή συμφωνία που θα περιλαμβάνει τις εγγυήσεις.
«Υπάρχει ένα ερώτημα στο οποίο εγώ και όλοι οι Ουκρανοί θέλουμε να λάβουμε απάντηση: αν η Ρωσία ξεκινήσει ξανά πόλεμο, τι θα κάνουν οι εταίροι μας;», δήλωσε ο Ζελένσκι.
Ο Ουκρανός ηγέτης έφτασε στο Λονδίνο σήμερα Δευτέρα, για συναντήσεις με τον πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς και τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, προκειμένου να συζητήσουν την πρόταση των ΗΠΑ.
Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας, που σε μεγάλο βαθμό αποκλείονται από την αμερικανική διπλωματία, έχουν αντιδράσει στην πρωτοβουλία που θεωρείται ότι κλίνει προς τη Μόσχα. Ο Τραμπ έχει στείλει τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ και τον γαμπρό του Τζάρεντ Κούσνερ για να εργαστούν πάνω στην πρόταση σε συνομιλίες στη Μόσχα, ενώ Ουκρανοί αξιωματούχοι μετακινούνται μεταξύ Κιέβου, Γενεύης και Φλόριντας.
Το αρχικό προσχέδιο 28 σημείων, το οποίο φαινόταν ευνοϊκό για τη Ρωσία, έδωσε τη θέση του σε έγγραφο-πλαίσιο 20 σημείων, ωστόσο παραμένει ασαφές το πώς θα αποτραπεί τυχόν νέα επίθεση της Μόσχας.
Το Κρεμλίνο απαιτεί από την Ουκρανία να παραχωρήσει περιοχές του Ντονέτσκ που τα στρατεύματά της δεν κατάφεραν να καταλάβουν στα τέσσερα χρόνια πολέμου. Ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι πρέπει να επιβληθεί εκεχειρία κατά μήκος της τρέχουσας γραμμής του μετώπου, απορρίπτοντας το αίτημα για αποχώρηση του ουκρανικού στρατού.
Στοιχεία του αμερικανικού σχεδίου αφορούν επίσης την προοπτική της Ουκρανίας να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την αξιοποίηση παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας.
«Μιλάμε με τις ΗΠΑ -είναι εποικοδομητική εργασία», είπε ο Ζελένσκι. «Αλλά υπάρχουν ερωτήματα που αφορούν την Ευρώπη -και δεν μπορούμε να αποφασίσουμε εμείς για την Ευρώπη. Πρέπει να συζητήσουμε την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, η οποία αποτελεί επίσης μέρος των εγγυήσεων ασφαλείας».
Μετά το Λονδίνο, και αφού συναντηθεί για λεπτομερή ενημέρωση με τον Ουκρανό ανώτατο αξιωματούχο ασφαλείας Ρουστέμ Ουμέροφ, ο οποίος είχε συνάντηση με τον Γουίτκοφ και τον Κούσνερ το Σαββατοκύριακο, ο Ζελένσκι θα μεταβεί στις Βρυξέλλες για συνομιλίες και αύριο Τρίτη στη Ρώμη για συνάντηση με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι.
«Μετά απ' αυτό, θα έχουμε την κοινή μας οπτική» για τις συνομιλίες, είπε ο Ζελένσκι. «Και είμαι πρόθυμος να πετάξω στις ΗΠΑ, εάν ο πρόεδρος είναι επίσης πρόθυμος για μια τέτοια συνάντηση».