Mουδιασμένη ήταν η φετινή 80ή έκθεση αυτοκινήτου στη Γενεύη, που ολοκληρώνεται την Κυριακή 14/3. Τα στελέχη των αυτοκινητοβιομηχανιών δεν έκρυβαν την ανακούφισή τους γιατί... επέζησαν από το 2009, που ήταν μία χρονιά με μεγάλες ανακατατάξεις στον κλάδο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι πέρυσι, υπό το βάρος της κρίσης και των λανθασμένων επιλογών τους, οι ιστορικές αμερικανικές εταιρείες General Motors και Chrysler χρεοκόπησαν και αναγκάστηκαν να λάβουν κρατική βοήθεια.

Από την άλλη, το 2009 τα κρατικά προγράμματα στήριξης του κλάδου στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη τόνωσαν τις πωλήσεις. Αυτά όμως έχουν πλέον ολοκληρωθεί και οι επιχειρήσεις πρέπει να βασιστούν στις δικές τους δυνάμεις.

Ποια είναι η κίνηση που θα αναδείξει τον νικητή των επόμενων χρόνων; Οι επενδύσεις στις νέες τεχνολογίες είναι πάντα σίγουρο χαρτί. Όμως, έως τώρα τα ηλεκτροκίνητα οχήματα δείχνουν να μην πείθουν. Βέβαια, υπάρχουν οι ισχυρά αναπτυσσόμενες ασιατικές αγορές, όπου ο ανταγωνισμός οξύνεται.

Ειδικότερα, οι δηλώσεις από στελέχη ισχυρών αυτοκινητοβιομηχανιών, που μετείχαν στην ετήσια έκθεση αυτοκινήτου στη Γενεύη, φανερώνουν το κλίμα αβεβαιότητας μετά τη μεγάλη κρίση. Αυτά δεν έκρυψαν την ανακούφισή τους που κατάφεραν -και με την κρατική αρωγή- να επιβιώσουν από την κρίση που ξέσπασε το 2008.

Η πτώση των πωλήσεων διεθνώς την προηγούμενη χρονιά ήταν μόλις 5%, ποσοστό πολύ χαμηλότερο των αρχικών ιδιαίτερα δυσοίωνων εκτιμήσεων έως και 20% κατά περίπτωση. Όμως, το τοπίο στις δυτικές αγορές δεν δείχνει να βελτιώνεται σύντομα.

--- Πιο δύσκολα στην Ευρώπη

Η κατάσταση είναι πιο δύσκολη στην Ευρώπη, όπου η οικονομική ανάκαμψη είναι αναιμική σε σχέση με αυτή των ΗΠΑ. Ενδεικτικά, ο διευθύνων σύμβουλος της Renault - Nissan, κ. Κάρλος Γκοσν, δήλωσε από τη Γενεύη ότι η ευρωπαϊκή αγορά αυτοκινήτου θα συρρικνωθεί κατά 10% φέτος.

Στο ίδιο πλαίσιο, η άλλη γαλλική ισχυρή αυτοκινητοβιομηχανία, PSA Peugeot, προβλέπει πως η σταδιακή απόσυρση των προγραμμάτων επιδότησης για την απόκτηση αυτοκινήτων νεότερης τεχνολογίας θα επηρεάσει αρνητικά την αγορά, με αποτέλεσμα να υπάρξει μονοψήφια μείωση πωλήσεων φέτος στην Ευρώπη. Λίγο καλύτερη αναμένεται η κίνηση στην αγορά των ΗΠΑ, όπου οι φετινές πωλήσεις θα παραμείνουν σταθερές ή θα παρουσιάσουν μονοψήφια αύξηση σε σύγκριση με το 2009.

Ευρύτερα, σύμφωνα με τα στελέχη των εταιρειών, η κατάσταση δεν αναμένεται να ομαλοποιηθεί πριν από το 2012, χρονιά για την οποία άλλοι πιστεύουν ότι οι δυτικές αγορές θα κινηθούν ισχυρά δυναμικά και άλλοι ότι απλώς θα επιστρέψουν στο σημείο όπου βρίσκονταν πριν ξεσπάσει η κρίση.

Μάλιστα, ο διευθύνων σύμβουλος της BMW, κ. Νόρμπερτ Ραϊτχόφερ, ανέφερε: «Θα χρειαστούν πολλά χρόνια ώστε οι πωλήσεις να επιστρέψουν στα επίπεδα του 2007, ιδίως στη δυτική Ευρώπη. Απέχουμε ακόμα πολύ από ένα φυσιολογικό επίπεδο». Από την πλευρά της, η κ. Μισέλ Κρεμπς, αναλύτρια της εταιρείας ερευνών Edmunds.com, με ειδίκευση στον κλάδο αυτοκινήτου, παρατήρησε: «Είναι προφανές ότι η αγορά βελτιώνεται. Αυτήν τη χρονιά θα δούμε περισσότερα νέα μοντέλα».

Η ίδια δίνει προβάδισμα στις αμερικανικές εταιρείες διότι αφενός η οικονομία των ΗΠΑ θα κινηθεί με μεγαλύτερο ρυθμό και αφετέρου οι αμερικανικές επιχειρήσεις έχουν προχωρήσει σε σημαντικές περικοπές στο κόστος κατασκευής, με αποτέλεσμα να έχουν ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά τους.

ΤΑ ΥΒΡΙΔΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΑ ΔΕΝ ΠΕΙΘΟΥΝ

Τα υβριδικά αυτοκίνητα αποτελούν το μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας. Μέχρι τώρα, πάντως, φαίνεται ότι οι μαζικές πωλήσεις υβριδικών θα καθυστερήσουν για αρκετά χρόνια, εξαιτίας του υψηλού κόστους τους σε σύγκριση με αυτό των συμβατικών οχημάτων.

Ειδικότερα, στη Γενεύη παρουσιάστηκαν ορισμένα υβριδικά μοντέλα, τα οποία αντιμετωπίστηκαν περισσότερο ως πειραματισμοί εν όψει του μέλλοντος παρά ως προϊόντα προς άμεση πώληση.

Το μεγάλο τους μειονέκτημα είναι πως, λόγω των μπαταριών ιόντων λιθίου που χρησιμοποιούν, τα έξοδα κατασκευής των επαναφορτιζόμενων αυτοκινήτων είναι έως και κατά 18.000 ευρώ υψηλότερα από αυτά για τα συμβατικά αυτοκίνητα που κινούνται με βενζίνη.

Το Εθνικό Συμβούλιο Ερευνών και Εθνικών Ακαδημιών των ΗΠΑ σε πρόσφατη μελέτη του ανέφερε ότι θα χρειαστεί μία εικοσαετία έως ότου το 2030 οι τιμές των μπαταριών να πέσουν σε τέτοιο επίπεδο ώστε τα ηλεκτροκίνητα οχήματα να είναι ανταγωνιστικά των συμβατικών και να έχουν εμπορική επιτυχία.

Η πρόβλεψη αυτή θέτει υπό αμφισβήτηση τα σχέδια της Nissan, της General Motors, της Tesla Motors και της Fisker για μεγάλες πωλήσεις ήδη από το 2010 μοντέλων τα οποία κινούνται με μπαταρίες. «Ένα σύστημα μπαταρίας οχήματος, όπως το ηλεκτροκίνητο Leaf της Nissan, κοστίζει 15.600 δολάρια.
 
Αντίθετα, ένα συμβατικό ντεπόζιτο βενζίνης κοστίζει 30 δολάρια και διανύει τα τετραπλάσια χιλιόμετρα με ένα μόνο γέμισμα». Αυτό σημειώνει ο αναλυτής της Deutsche Bank, κ. Ροντ Λέις, αποτυπώνοντας την κατάσταση. Να τονιστεί ότι μέχρι στιγμής μόνο η Toyota είχε κάποια επιτυχία με τα υβριδικά, κυρίως στις αγορές των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας.

Από την άλλη, ο κλάδος των ηλεκτρικών οχημάτων επλήγη από τις πρόσφατες αποσύρσεις μοντέλων της Toyota λόγω προβλημάτων στο πεντάλ. Η εταιρεία ανακάλεσε 8 εκατ. οχήματα Prius, που είναι το πρώτο υβριδικό μοντέλο ευρείας παραγωγής, και ήδη αναλυτές του χώρου τονίζουν πως οι κίνδυνοι για τυχόν προβλήματα θα αυξάνονται όσο τα νέα μοντέλα θα εξαρτώνται από το λογισμικό και τα ηλεκτρονικά.

Η ΚΙΝΑ ΚΑΤΕΒΑΖΕΙ ΤΑΧΥΤΗΤΑ

Σαφώς μειωμένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια θα είναι φέτος η αύξηση των πωλήσεων αυτοκινήτων στην αγορά της Κίνας. Το 2009 η χώρα πήρε τα ηνία από τις ΗΠΑ στην παγκόσμια αγορά, αφού οι πωλήσεις της σε ετήσια βάση αυξήθηκαν κατά 46,15%, στα 13,64 εκατ. οχήματα. Αντίθετα, στις ΗΠΑ οι πωλήσεις υποχώρησαν σε ποσοστό 21,2%, φτάνοντας στα 10,43 εκατ. οχήματα.

Όμως, οι προβλέψεις για την κινεζική αγορά φέτος είναι πολύ πιο ήπιες. «Είναι αρκετά δύσκολο να επιτύχουμε τους ρυθμούς ανάπτυξης του 2009. Το 2010 η αγορά θα αναπτυχθεί κατά 9% - 10%», ανέφερε ο αναλυτής της IHS Global Insight κ. Τζον Ζενγκ. Μάλιστα, η εκτίμησή του είναι αισιόδοξη σε σχέση με άλλων αναλυτών, που δίνουν βελτίωση έως 7% και μάλιστα υπό την προϋπόθεση ότι η κυβέρνηση του Πεκίνου θα συνεχίσει το πρόγραμμα φοροαπαλλαγών και επιδοτήσεων αγορών αυτοκινήτων.

Το 2009 η κινεζική αγορά πρόσφερε ισχυρές ανάσες στις δυτικές εταιρείες, τη στιγμή που οι πωλήσεις σε εγχώριες αγορές έπεφταν. Ενδεικτικά, η μονάδα Mercedes της Daimler αύξησε τις πωλήσεις της στην Κίνα κατά 39%, ενώ συνολικά αυτές μειώθηκαν σε ποσοστό 14%. Επίσης, οι πωλήσεις στην κινεζική αγορά της G.M., της Ford και της Volkswagen παρουσίασαν άνοδο κατά 67%, 44% και 36,7% αντίστοιχα.

Την ίδια στιγμή, πάντως, ο ανταγωνισμός που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις της Δύσης από κινεζικές οξύνεται. Ήδη, στο Σαλόνι της Γενεύης έκανε την πρώτη εμφάνισή της η κινεζική BYD Autos.

* Αναδημοσίευση από το 625ο φύλλο της εβδομαδιαίας εφημερίδας ΜΕΤΟΧΟΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, 12 - 16 Μαρτίου 2010.