Λεφτά υπάρχουν, έτοιμα μεγάλα πρότζεκτ όχι

Πριν λίγο καιρό έγινε ολόκληρο θέμα στα κοινωνικά δίκτυα και στον Τύπο, η τοποθέτηση της πρώην υπουργού Εργασίας κ. Αχτσιόγλου που επέκρινε την κυβερνητική πολιτική, λέγοντας ότι η αύξηση των μισθών ήταν προϋπόθεση για την ανάπτυξη και τη βελτίωση της απασχόλησης.

Για να ενισχύσει την θέση της μετά τον ορυμαγδό των αρνητικών σχολίων που δέχθηκε, η ίδια αναφέρθηκε σε στοιχεία του ΕΦΚΑ για τον Μάρτιο του 2019, που δείχνουν πως η αύξηση των μισθών συνοδεύθηκε από περισσότερες θέσεις εργασίας σε σχέση με τον ίδιο μήνα το 2018.

Οπωσδήποτε, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. 

Ο μακροχρόνιος δυνητικός ρυθμός ανάπτυξης μιας χώρας είναι συνισταμένη διαφόρων παραγόντων όπως το δημογραφικό. Σημαντικό ρόλο παίζει επίσης η παραγωγικότητα, που απουσίαζε από την τοποθέτηση της τομεάρχη του ΣΥΡΙΖΑ και των επικριτών της. 

Δυστυχώς, οι προβλέψεις για την Ελλάδα δεν είναι καλές στο δημογραφικό μέτωπο. Γήρανση του πληθυσμού αναμένεται πως θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση της εργατικής δύναμης μεταξύ 2020 και 2060, σύμφωνα με την ΕΕ.

Η Ελλάδα καταγράφει επίσης τον χαμηλότερο μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης της παραγωγικότητας (TFP) ανάμεσα στις χώρες της ευρωζώνης τις τελευταίες δεκαετίες. 

Για να αυξήσει την παραγωγικότητά της και να δικαιολογήσει μεγαλύτερες αυξήσεις μισθών χωρίς παρενέργειες, θα πρέπει να κάνει κάτι που δεν έχει κάνει στο παρελθόν. Να προχωρήσει σε τόσες πολλές και διάρκεια διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, π.χ. ανοίγματα επαγγελμάτων, αγορών κ.λπ., που δεν έχει ξανακάνει στο παρελθόν, σύμφωνα με το ΔΝΤ και άλλους οικονομολόγους.

Τι απομένει για να τονωθεί ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας βραχυπρόθεσμα, δηλ. τα επόμενα χρόνια, και να κλείσει το αποκαλούμενο παραγωγικό κενό (output gap) και να ενισχυθεί η παραγωγικότητα;  Οι επενδύσεις.

Είναι εφικτό για μια οικονομία, όπως η ελληνική, που εμφανίζει μεγάλο επενδυτικό έλλειμμα την τελευταία δεκαετία, αλλά δεν είναι εύκολο. 

Όπως έχουμε αναφέρει ξανά, οι εγχώριες επενδύσεις χρηματοδοτήθηκαν σε μεγάλο βαθμό από τον τραπεζικό τομέα και τις επιδοτήσεις στο παρελθόν και όχι από ίδια κεφάλαια. 

Επομένως, το γεγονός ότι τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα δεν έχουν ξεφορτωθεί ακόμη τον μεγάλο όγκο «κόκκινων» δανείων που κουβαλάνε στα βιβλία τους δεν βοηθά.

Οι ίδιες δείχνουν σαφή προτίμηση για τη χρηματοδότηση των μεγάλων, υγιών επιχειρήσεων και πολύ λιγότερο των υπολοίπων, π.χ. ΜμΕ, καταναλωτές.     

Από την άλλη πλευρά, λεφτά υπάρχουν και πολλά στο εξωτερικό, που αναζητούν τοποθετήσεις με θετικές αποδόσεις σ’ ένα περιβάλλον αρνητικών επιτοκίων. 

Πριν λίγο καιρό είχαμε αναφερθεί σε ξένα funds που ενδιαφέρονται να αγοράσουν από κατασκευαστικές εταιρείες τις μελλοντικές ροές από συμβάσεις παραχώρησης, ΣΔΙΤ κ.λπ. Μ’ αυτό τον τρόπο παρέχουν ρευστότητα στις ελληνικές εταιρείες και τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε νέα επενδυτικά πρότζεκτ.

Όμως, με όποιον μεγάλο παίκτη, π.χ. επιχειρηματία, κι αν μιλήσεις στο εξωτερικό για επενδύσεις στην Ελλάδα, η κατάληξη συνήθως είναι μία. Ποια μεγάλα επενδυτικά πρότζεκτ έχει η Ελλάδα;

Το Ελληνικό, με όλες τις δυσκολίες και περιπλοκότητες, είναι ένα από αυτά που θα μπορούσαν να προσελκύσουν ξένα κεφάλαια, π.χ. το καζίνο. Κι εδώ ακόμη ο ρόλος των ελληνικών τραπεζών είναι καθοριστικός, με βάση τις διαρροές για τα χρηματοδοτικά σχέδια της Lamda.  

Ασφαλώς, η βελτίωση του γενικότερου πλαισίου με μείωση των γραφειοκρατικών εμποδίων, της φορολογίας, το χωροταξικό, το δικαστικό  που ευαγγελίζεται η κυβέρνηση είναι απαραίτητη.

Όταν όμως θέλεις να προσελκύσεις μεγάλες άμεσες επενδύσεις, θα πρέπει να παρουσιάσεις συγκεκριμένα πρότζεκτ γιατί οι μεγάλοι παίκτες δεν ασχολούνται με τα μικρά. Κι εδώ το σύστημα παραδοσιακά χωλαίνει.

Δυστυχώς, σε μια εποχή που υπάρχει άπλετη ρευστότητα στο εξωτερικό, η χώρα δεν έχει αρκετά μεγάλα έτοιμα πρότζεκτ για επένδυση. Αυτοί που το λένε, κάτι ξέρουν.