Οι εκπτώσεις δεν βγάζουν σε καλό 

Από ταμειακής πλευράς και βραχυπρόθεσμα, η έκπτωση του 25% στην ολοσχερή, εμπρόθεσμη πληρωμή φόρων φαίνεται καλή κίνηση. Όμως, μεσομακροπρόθεσμα, η ζημιά μπορεί να είναι μεγαλύτερη, σε μια χώρα που αρκετοί έχουν συνηθίσει να μην πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους -ακόμη κι όταν μπορούν-, με την πρώτη δυσκολία.

Ας ξεκινήσουμε με τα καλά νέα. Από τα στοιχεία για τη μεταβολή των ταμειακών αποθεμάτων που δόθηκαν στη δημοσιότητα στα τέλη Απριλίου σε σύγκριση με τα τέλη Μαρτίου προκύπτει μια μείωση της τάξης του 1,2 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τον υφυπουργό Οικονομικών κ. Σκυλακάκη, τα ταμειακά αποθέματα στις 29 Απριλίου ήταν 28,027 δισ. ευρώ έναντι 29,2 δισ. στις 31 Μαρτίου. Σ’ αυτά συμπεριλαμβάνονται τα 15,7 δισ. ευρώ του «μαξιλαριού ασφαλείας» που χρειάζεται η έγκριση του ESM, αλλά δεν περιλαμβάνονται  οι καταθέσεις των φορέων της γενικής κυβέρνησης στις τράπεζες. Επίσης, η χώρα δανείσθηκε 2 δισ. ευρώ τον Απρίλιο μέσω της πώλησης του 7ετούς ομολόγου. Επομένως, λείπουν 3,2 δισ. ευρώ περίπου από ταμειακής πλευράς.

Πρόκειται για καλύτερη επίδοση από τα 5 δισ. ευρώ περίπου που η στήλη περίμενε πως ο προϋπολογισμός θα «κάψει» τον Απρίλιο, με βάση την εικόνα που είχε.

Επειδή οι δαπάνες του προϋπολογισμού είναι λίγο-πολύ δεδομένες, π.χ. μισθοί, συντάξεις, επιδόματα κ.λπ., ακόμη κι αν υπήρξε κάποια μικρή υπέρβαση, η εξήγηση για την καλύτερη της αναμενόμενης επίδοσης οφείλεται στα φορολογικά έσοδα. Προφανώς, έρρευσαν περισσότερα λεφτά στα ταμεία από αυτά που εκτιμούνταν αρχικά και αυτό οφείλεται στο κίνητρο της γενναιόδωρης έκπτωσης του 25% που δόθηκε για την ολική εξόφληση βεβαιωμένων οφειλών και δόσεων ρυθμίσεων φόρων αντί της αναστολής πληρωμών για το φθινόπωρο. Υπό αυτή την οπτική, η έκπτωση του 25% ήταν πετυχημένη κίνηση σε βραχυπρόθεσμη βάση.

Όμως, το κόστος της κίνησης είναι μεγαλύτερο σε μεσοπρόθεσμη βάση. Αφενός, τα έσοδα της έκπτωσης θα λείπουν τα επόμενα τρίμηνα και αφετέρου, η έκπτωση στέλνει μήνυμα στους φορολογούμενους να περιμένουν κάποιο κίνητρο ή ρύθμιση την επόμενη φορά που θα προκύψει κάποια κρίση. 

Το πρόβλημα γίνεται σοβαρότερο, γιατί δόθηκε έκπτωση 25% στον ΦΠΑ του 1ου τριμήνου, δηλαδή φόρο που εισπράχθηκε από τους καταναλωτές για να αποδοθεί στο κράτος. Φυσικά, αυτό δεν θα χρειαζόταν να γίνει, αν οι αρμόδιοι είχαν φροντίσει να συνδεθούν οι ταμειακές μηχανές με τους κεντρικούς σέρβερ σε real time -μια προσπάθεια που ξεκίνησε το 2014 κι ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί- μαζί με τα ηλεκτρονικά τιμολόγια. 

Παρά τα όποια βήματα προόδου έχουν γίνει, το μήνυμα που έστειλε το κράτος στους φορολογούμενους είναι απλό. Μη σπεύδετε να πληρώσετε φόρους, τόκους κ.λπ., κάθε φορά που υπάρχει κρίση, γιατί μπορείτε βασίμως να ελπίζετε σε κάποια διευκόλυνση από το κράτος. Ιδίως, αν το δημόσιο αντιμετωπίζει ταμειακές δυσκολίες.