Οι αετονύχηδες προκαλούν ανησυχία

Πόσο διαφορετική θα ήταν η σύγχρονη Ελλάδα, εάν δεν είχε δολοφονηθεί ο πρώτος κυβερνήτης της Ιωάννης Καποδίστριας; Είναι ένα ερώτημα που έρχεται συχνά στο μυαλό μας, όταν αναφερόμαστε στις σημερινές συμπεριφορές σημαντικού μέρους των Νεοελλήνων. Κι αυτό γιατί οι προεστοί, οι οποίοι ήταν συλλέκτες φόρων για λογαριασμό των Τούρκων, ίσως δεν θα ήταν η κυρίαρχη τάξη μετά την ανεξαρτησία. Και το σύγχρονο ελληνικό κράτος θα ήταν ο προστάτης ορισμένων δικαιωμάτων, όπως στη Δύση, και όχι μηχανισμός για την προστασία του εισοδήματός τους και κατανομής απολαβών και προσόδων. Ο ιστορικός Κώστας Βεργόπουλος είχε αναφέρει κάποτε ότι το κράτος και όχι η αστική κοινωνία ήταν η θεμελιώδης δομή του ελληνικού κράτους από τα μέσα του 19ου αιώνα.

Γιατί τα αναφέρουμε όλα αυτά; Η στήλη έχει αναφερθεί στη δυσάρεστη ελληνική εμπειρία των δανείων με κρατική εγγύηση του παρελθόντος, που κατέληξαν «κόκκινα», δηλ. πληρώθηκε η εγγύηση από τους φορολογούμενους που δεν τα πήραν. Σήμερα, το κράτος οφείλει πάνω από 2 δισ. ευρώ από κατάπτωση των εγγυήσεων.  

Με δεδομένες τις δύσκολες συνθήκες που δημιουργεί η πανδημία του κορωνοϊού, το κράτος προσφέρει ρευστότητα με αναπροσανατολισμό του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και μεγάλος αριθμός εταιρειών αιτείται τραπεζικό δάνειο με κρατική/κοινοτική εγγύηση. Η γενικότερη εκτίμηση θέλει πολλά από αυτά να καταλήγουν δανεικά κι αγύριστα.      

Αρμόδιος που ρωτήθηκε σχετικά σε ανύποπτο χρόνο έδωσε το στίγμα, λέγοντας πως «δεν θα σκάσουν το 2020 αλλά τα επόμενα χρόνια» και αυτό που προέχει τώρα είναι η ενίσχυση της ρευστότητας και της απασχόλησης. Επίσης, δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις έλαβαν μέσω της ΑΑΔΕ την αποκαλούμενη επιστρεπτέα προκαταβολή. Επιπλέον, το υπουργείο Οικονομικών εμφανίζεται έτοιμο να δρομολογήσει τις διαδικασίες για ένα νέο πρόγραμμα του χρηματοδοτικού σχήματος, με πρόσθετο διαθέσιμο ποσό άνω του 1 δισ. ευρώ, το οποίο θα αφορά μεγαλύτερο αριθμό επιχειρήσεων, που επλήγησαν μετά τον Μάρτιο από την υγειονομική κρίση.

Όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, παρότι το πολιτικό σύστημα πιέζει για περισσότερα. Η γνωστοποίηση της ΚΥΑ που περιγράφει τους όρους για τη μη επιστροφή σημαντικού μέρους της προκαταβολής προκαλεί πονοκεφάλους. Κι αυτό γιατί δεν είναι μόνο ο αυξημένος κίνδυνος της μη επιστροφής από όσους την έλαβαν -κάποιοι ρεαλιστές στην κυβέρνηση τα έχουν ξεγράψει- αλλά κάτι πιο σοβαρό.

Ο κίνδυνος να σταματήσουν να κόβουν αποδείξεις πολλοί από αυτούς που την πήραν για να επιτύχουν τη μείωση του τζίρου το 2021 που απαιτεί η ΚΥΑ ώστε να πρέπει να επιστρέψουν το 60%-70% του ποσού σε πολλές δόσεις και βάθος χρόνου. Εξυπακούεται ότι μια τέτοια τακτική, αν εφαρμοζόταν από μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων, θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στα φορολογικά έσοδα από ΦΠΑ κ.λπ.   

Οι έκτακτες συνθήκες απαιτούν έκτακτα μέτρα, έχουν δηλώσει πολλοί κοινοτικοί αξιωματούχοι όπως η πρόεδρος της ΕΚΤ κα Κριστίν Λαγκάρντ. Κι έτσι πρέπει να είναι. Όταν όμως έχεις να κάνεις με κράτος και νοοτροπίες που έχουν τις ρίζες τους στον 19ο αιώνα, τα έκτακτα μέτρα έχουν συχνά παρενέργειες.