Οι νέοι θα πληρώσουν τη νύφη

Είναι γνωστό ότι το αναδιανεμητικό συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας βασίζεται στη διαγενεαλογική αλληλεγγύη των γενεών. Οι τωρινοί ασφαλισμένοι πληρώνουν τις συντάξεις των παλαιότερων με τις εισφορές και τους φόρους τους και ούτω καθεξής. Όμως, ο αριθμός των εργαζόμενων που αντιστοιχεί σε κάθε συνταξιούχο μειώνεται σταθερά εδώ και δεκαετίες, λόγω υπογεννητικότητας και μείωσης των θέσεων απασχόλησης τα χρόνια της κρίσης.

Η αναλογία αναμένεται να χειροτερεύσει στο μέλλον και η Ελλάδα έχει τη χειρότερη στην ευρωζώνη, αν δεν μας απατά η μνήμη. Το αποτέλεσμα είναι ήδη ορατό και αρκετοί αναρωτιούνται μήπως οι νέοι εργαζόμενοι αντιδράσουν σε κάποιο σημείο στη χρηματοδότηση ενός συστήματος που οδηγεί σε χαμηλότερες συντάξεις για τους ίδιους μελλοντικά.

Μια γεύση παίρνουν οι νέοι συνταξιούχοι του αποκαλούμενου Νόμου Κατρούγκαλου αυτή την εβδομάδα, έστω κι αν η μεγάλη πλειοψηφία δεν το αντιληφθεί, γιατί δεν έπαιρνε σύνταξη παλαιότερα για να κάνει συγκρίσεις. Σύμφωνα λοιπόν με το ρεπορτάζ του euro2day και της Ρούλας Σαλούρου, οι 14.252 νέες οριστικές συντάξεις που καταβάλλονται αυτή την εβδομάδα διαμορφώνονται στα 673 ευρώ, δηλαδή περίπου 60 ευρώ χαμηλότερα σε σχέση με τη μέση σύνταξη που λαμβάνουν 2,4 εκατ. συνταξιούχοι. Στα ποσά δεν περιλαμβάνονται οι κρατήσεις υπέρ ΑΚΑΓΕ και η εισφορά υγείας.

Όμως, ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διαφοροποιήσεις ανά ταμείο καθώς οι 445 νέοι συνταξιούχοι που προέρχονται από το Δημόσιο και θα λάβουν στις 28 Αυγούστου την οριστική σύνταξή τους, θα λάβουν μέση σύνταξη της τάξης των 1.051 ευρώ έναντι μόλις 438 ευρώ των 960 νέων συνταξιούχων που θα λάβουν τη σύνταξή τους από το πρώην ΙΚΑ. Η μέση νέα σύνταξη από το πρώην ταμείο του ΗΣΑΠ είναι 1.041,56 ευρώ, 709,83 ευρώ για το πρώην ΤΕΒΕ, 1.213,83 ευρώ για το πρώην ΕΤΑΑ-ΤΣΑΥ και 771,32 ευρώ για τους μηχανικούς και 994,68 ευρώ για τους δικηγόρους. Κι ασφαλώς δεν είναι μόνο το συνταξιοδοτικό σύστημα.

Η συσσώρευση χρέους επί δεκαετίες οδηγεί πρακτικά σε μείωση της μελλοντικής κατανάλωσης παρά την πολιτική της οικονομικής καταπίεσης (financial oppression) μέσω της διατήρησης των επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα από τις κεντρικές τράπεζες. Τα νέα δάνεια που λαμβάνει η χώρα για να στηρίξει εργαζόμενους και επιχειρήσεις την περίοδο της πανδημίας, όπως τα 2,7 δισ. ευρώ που αναμένεται να λάβει στο πλαίσιο του κοινοτικού προγράμματος SURE, θα επιβαρύνουν νυν και νέους εργαζόμενους στο μέλλον. Το ίδιο και οι αδικαιολόγητες προσλήψεις προσωπικού στο δημόσιο με συμβάσεις αορίστου χρόνου για την αντιμετώπιση των αυξημένων αναγκών λόγω πανδημίας, που σε κάποιο σημείο θα τελειώσει.

Σε μια περίοδο που η τηλεργασία κερδίζει έδαφος και η 4η βιομηχανική επανάσταση των ρομπότ επιταχύνεται, δημιουργώντας νέες ανάγκες για ειδικότητες, εμείς επιμένουμε να πηγαίνουμε με τον αραμπά. Το αποτέλεσμα δεν είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Η ελληνική οικονομία, η οποία υστερεί ήδη σε παραγωγικότητα και διεθνή ανταγωνιστικότητα, θα πληρώσει μεγαλύτερο τίμημα προσαρμογής στο μέλλον σε θέσεις εργασίας, μισθούς κ.λπ. Κι αυτό μόνο και μόνο για να μπορέσει να ακολουθήσει κάπως τις πιο προηγμένες χώρες και να μη μείνει παρά πολύ πίσω ενώ το τίμημα μπορεί ενδεχομένως να είναι και εθνικό. 

Το βασικό κριτήριο του ελληνικού πολιτικού συστήματος ήταν και είναι η ελαχιστοποίηση του πολιτικού κόστους και η μεγιστοποίηση του οφέλους βραχυπρόθεσμα. Λίγα πράγματα έχουν αλλάξει.  Οι νέες γενιές θα κληθούν να πληρώσουν τον λογαριασμό.