Εκτακτη και τακτική ΑΜΚ, οι διαφορές που πρέπει να ξέρετε

Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΕ μας απασχόλησε, ήδη, σε προηγούμενη αρθρογραφία μας. Είχαμε την ευκαιρία, εκεί, να επισημάνουμε τη σημασία της αύξησης κεφαλαίου ως τρόπου/μέσου χρηματοδότησης της ΑΕ˙ να αναφερθούμε, επίσης, στις διακρίσεις της αύξησης και, μεταξύ άλλων, στην τακτική και την έκτακτη. Ως τακτική είχαμε προσδιορίσει την αύξηση κεφαλαίου, την οποία αποφασίζει η ΓΣ με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. Ως έκτακτη, εκείνη που αποφασίζεται είτε από τη ΓΣ (με απλή απαρτία και πλειοψηφία) είτε από το ΔΣ. Περί της έκτακτης αύξησης, αμέσως, στη συνέχεια:

Έκτακτη Αύξηση Με Απόφαση Του ΔΣ

Το καταρχήν αρμόδιο εταιρικό όργανο για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου είναι η ΓΣ. Η ΓΣ όμως, σε σύγκριση με το ΔΣ, χαρακτηρίζεται από μικρότερη ευελιξία και ταχύτητα, ως προς τη σύγκληση και λήψη απόφασης. Για την επιτάχυνση των σχετικών διαδικασιών και προθεσμιών είναι δυνατό να παρασχεθεί στο (περισσότερο ευέλικτο) ΔΣ, η εξουσία για, εντός συγκεκριμένων πλαισίου και ορίων, αύξηση του κεφαλαίου της ΑΕ.

Στην περίπτωση που η σχετική  δυνατότητα παρέχεται από το καταστατικό, το ΔΣ έχει το δικαίωμα με απόφασή του να αυξάνει το κεφάλαιο μέχρι το τριπλάσιο του αρχικού και για μια πενταετία, κατ’ ανώτατο όριο, από την σύσταση της εταιρείας. Η συγκεκριμένη απόφαση του ΔΣ λαμβάνεται με πλειοψηφία των 2/3, τουλάχιστον, του συνόλου των μελών του.

Η εξουσία του ΔΣ για αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου μπορεί να παρέχεται, εκτός από το καταστατικό, και από τη ΓΣ της ΑΕ-που αποφασίζει με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. Η διάρκεια της εξουσιοδότησης του ΔΣ δεν είναι δυνατό να υπερβαίνει την πενταετία από την (εκάστοτε) χορήγησή της από τη ΓΣ. Το ποσό της αύξησης, που δικαιούται να αποφασίσει το ΔΣ, δεν μπορεί να υπερβεί το τριπλάσιο του καταβεβλημένου (κατά το χρόνο της εξουσιοδότησης) κεφαλαίου.

Έκτακτη Αύξηση Με Απόφαση Της ΓΣ

Η ΓΣ της ΑΕ είναι αυτή που, όπως είδαμε, αποφασίζει την τακτική αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία. Στη ΓΣ όμως παρέχεται, υπό προϋποθέσεις επίσης, και η δυνατότητα της έκτακτης αύξησης.

Στη συγκεκριμένη, όμως, περίπτωση, η ΓΣ αποφασίζει την αύξηση με απλή απαρτία και πλειοψηφία.

Προϋποτίθεται, σε κάθε περίπτωση, σχετική καταστατική πρόβλεψη. Το χρονικό διάστημα για την άσκηση της εξουσίας της ΓΣ για έκτακτη αύξηση δεν μπορεί να υπερβαίνει την πενταετία από τη σύσταση της ΑΕ. Επίσης: Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου δεν μπορεί να υπερβαίνει το οκταπλάσιο του αρχικού.

Έκτακτη Vs Τακτική Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου

Είδαμε, ήδη, πως η Γενική Συνέλευση μπορεί να αποφασίσει έκτακτη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας με κοινή (και όχι αυξημένη) απαρτία και πλειοψηφία. Είδαμε, επίσης, πως το Διοικητικό Συμβούλιο μπορεί να αποφασίσει, πολύ γρήγορα, έκτακτη αύξηση με πλειοψηφία των 2/3 των μελών του.

Τι σημαίνουν όμως, σε πρακτικό επίπεδο, οι συγκεκριμένες δυνατότητες;

Η Γενική Συνέλευση, με μειωμένα ποσοστά, δικαιούται να αυξήσει το μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας μέχρι το οκταπλάσιο του αρχικού. Με άλλα λόγια: μέτοχος που διαθέτει άμεσα ή έμμεσα το ½ του μετοχικού κεφαλαίου+μία μετοχή έχει το δικαίωμα να αποφασίσει αύξησή του-έως το οκταπλάσιο του αρχικού. Κι αν εκείνος μεν διαθέτει και τα αναγκαία κεφάλαια ενώ οι λοιποί, (συμ)μέτοχοι, όχι; Διαθέτει, επιπρόσθετα, την εξουσία σημαντικής διεύρυνσης της δικής του συμμετοχής και δραματικής απομείωσης της συμμετοχής των λοιπών μετόχων-ακόμα και κάτω από κρίσιμα ποσοστά.

Από την άλλη πλευρά, η υλοποίηση έκτακτης αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου από το Διοικητικό Συμβούλιο μπορεί να έχει σαν συνέπεια την ταχύτατη επίτευξη συγκεκριμένου επιχειρηματικού στόχου. Καθώς μάλιστα δεν απαιτείται η σύγκληση Γενικής Συνέλευσης, η σχετική διαδικασία μπορεί να επιταχυνθεί τουλάχιστον κατά τις προθεσμίες σύγκλησής της-στις περιπτώσεις που δεν μιλάμε για καθολική Γενική Συνέλευση-παρουσία δηλ. όλων των μετόχων. Μια τέτοια, γρήγορη, διαδικασία μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη στις περιπτώσεις που απαιτούνται ταχύτατες ενέργειες-λ.χ. αξιοποίηση σημαντικής επιχειρηματικής ευκαιρίας.

Αντίστοιχα, όμως, μέτοχος που διαθέτει (ή μπορεί να πείσει ή να προσεταιρισθεί) τα 3/5 των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου (ανεξάρτητα από τον αριθμό των μετοχών του), μπορεί να αποφασίσει, υπό προϋποθέσεις,  έκτακτη αύξηση μέχρι το τριπλάσιο του μετοχικού κεφαλαίου. Κι αν, ταυτόχρονα, εκείνος μεν διαθέτει τα αναγκαία κεφάλαια για να καλύψει την αύξηση όχι όμως και οι υπόλοιποι μέτοχοι, εύκολα μπορεί να καταστεί, δια μιας, μεγαλομέτοχος ή, έστω, πλειοψηφών.

Η αξιοποίηση της (δυνητικής) ευχέρειας για έκτακτη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου είναι δυνατό να αποδειχθεί εργαλείο πολύτιμο για την ταχύτατη επίτευξη συγκεκριμένου επιχειρηματικού στόχου˙ για την αξιοποίηση σημαντικής επιχειρηματικής ευκαιρίας. Είναι δυνατό όμως, ταυτόχρονα, να αποδειχθεί εργαλείο χρηστικό (ή, κατά περίπτωση, επικίνδυνο-εξαρτάται από την οπτική) για την αναδιαμόρφωση μετοχικών ποσοστών, την αλλαγή κρίσιμων πλειοψηφιών ακόμα και την παράδοση των ηνίων της εταιρείας και της ίδιας της  διοίκησής της.

Η θέσπιση, κατά τούτο, της συγκεκριμένης ευχέρειας, η σύνθεση του μετοχικού κεφαλαίου αλλά και του ίδιου του Διοικητικού Συμβουλίου απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή και εκγρήγορση: μπορούν να αποδειχθούν καθοριστικές προς την κατεύθυνση της επίτευξης θεμιτών ή αθέμιτων στόχων.

Συνεπώς: Μέτοχοι, γρηγορείτε.

* Ο Σταύρος Κουμεντάκης είναι Managing Partner Koumentakis and Associates Law Firm