Πλώρη για έσοδα 12,3 τρισ. δολάρια βάζει ο παγκόσμιος τουρισμός

Η αύξηση της μεσαίας τάξης σε παγκόσμια κλίμακα, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου πολλών χωρών του αναπτυσσόμενου κόσμου -ιδιαίτερα όμως της Κίνας και της Ινδίας-, καθώς και οι νέες καινοτομίες στον κλάδο της ταξιδιωτικής τεχνολογίας, είναι μερικοί μόνον από τους παράγοντες που έχουν συμβάλει στην ανάπτυξη της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς, η οποία έχει θέσει ως στόχο να φτάσει έναν ετήσιο μέσο ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 3,7% κατά την περίοδο 2023-2032.

Σύμφωνα με μία πρόσφατα δημοσιευμένη έρευνα από την Customs Market Insights, αν επιτευχθεί ο στόχος αυτός, ο παγκόσμιος τουριστικός κλάδος θα αγγίξει τη συνολική αξία των 12,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων έως το τέλος του 2032 (βλ. Διάγραμμα 1).

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η αξία της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς εκτιμήθηκε στα 8,56 τρισ. δολάρια το 2022 και στα 8,87 τρισ. δολάρια στο τέλος του 2023.

Η άνθιση του τουριστικού κλάδου φαίνεται να οφείλεται σε έναν συνδυασμό αναπτυξιακών παραγόντων και δυναμικών της αγοράς, οι οποίοι έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην παγκόσμια τουριστική βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων των τάσεων που έχουν καθορίσει την κοινωνία εν γένει τα τελευταία χρόνια, καθώς και των πιο πρόσφατων εξελίξεων.

Στο εξαιρετικά χρήσιμο Διάγραμμα 2, παρουσιάζεται και η σχετική πρόβλεψη των τουριστικών εσόδων ανά ταξιδιωτική δραστηριότητα. Παράλληλα, η μελέτη καταγράφει εκείνους τους παράγοντες που αναμένεται να επηρεάσουν τον τουριστικό κλάδο μέσα στα επόμενα χρόνια, καθώς αυτός θα οδεύει προς τον στόχο της αποτίμησης ύψους 12,3 τρισεκατομμύριων δολαρίων. Οι παράγοντες αυτοί παρατίθενται συνοπτικά παρακάτω.

Ψηφιακός μετασχηματισμός

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, η αγορά «βρίσκεται σε φάση ψηφιακού μετασχηματισμού, μέσω της ευρείας χρήσης διαδικτυακών πλατφορμών κρατήσεων, της εξάπλωσης των εφαρμογών κινητών τηλεφώνων, καθώς και της αύξησης των εικονικών εμπειριών, που δίνουν ιδιαίτερη ώθηση στην ανάπτυξη».

Αύξηση των ταξιδιωτών της μεσαίας τάξης

Μία άλλη τάση που έχει αναπτυχθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με την Custom Market Insights, είναι η αύξηση των ταξιδιωτών της μεσαίας τάξης, ειδικά από τις αναδυόμενες οικονομίες, η οποία έχει επίσης συμβάλει σημαντικά στην αύξηση του τουριστικού κύματος.

«Η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος δίνει την ευκαιρία σε μεγαλύτερο τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού να εξερευνήσει εσωτερικούς και διεθνείς προορισμούς, γεγονός το οποίο αυξάνει τη ζήτηση για ταξιδιωτικές υπηρεσίες, διαμονή και εμπειρίες», όπως αναφέρει η έρευνα.

Πολιτισμικός και βιωματικός τουρισμός

Παρατηρείται επίσης αύξηση του ενδιαφέροντος για νέες μορφές τουρισμού, όπως ο πολιτισμικός και ο βιωματικός τουρισμός, μέσα από τους οποίους οι ταξιδιώτες αναζητούν πλέον αυθεντικές και ολιστικές εμπειρίες.

«Η τάση αυτή έχει αυξήσει τη ζήτηση για ιδιαίτερους προορισμούς, διερεύνηση της τοπικής γαστρονομίας και δραστηριότητες που παρέχουν στον ταξιδιώτη ουσιαστική επαφή με την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου», όπως αναφέρει η έρευνα.

Βιώσιμες τουριστικές πρακτικές

Σύμφωνα με ένα επίσης ενδιαφέρον εύρημα της έρευνας, προκύπτει ότι οι σύγχρονοι ταξιδιώτες έχουν «αυξημένη περιβαλλοντική συνείδηση» και «προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του τουριστικού κλάδου, έχει αυξηθεί η υιοθέτηση τουριστικών πρακτικών που είναι φιλικές προς το περιβάλλον».

Ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός ταξιδιωτών επιλέγουν πλέον προορισμούς και επιχειρήσεις που θέτουν ως προτεραιότητα την υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών, γεγονός το οποίο έχει ωθήσει τον τουριστικό κλάδο να λάβει πρωτοβουλίες με θετικό περιβαλλοντικό πρόσημο.

Παγκοσμιοποίηση και προσβασιμότητα

Οι βελτιωμένες υποδομές στις μεταφορές και η αυξημένη διασυνδεσιμότητα των αεροπορικών εταιρειών, έχουν συμβάλει στην παγκοσμιοποίηση του τουρισμού και στην αύξηση της συνολικής αξίας του κλάδου.

«Η αύξηση της προσβασιμότητας μακρινών προορισμών έχει ανοίξει τον δρόμο για την εξερεύνηση διαφορετικών προορισμών από τους ταξιδιώτες, προάγοντας παράλληλα τις διαπολιτισμικές σχέσεις και επεκτείνοντας την παγκόσμια τουριστική αγορά», όπως αναφέρει η έρευνα.

Ο κλάδος είναι ευάλωτος σε εξωτερικούς παράγοντες 

Δεν αποτελεί έκπληξη ότι ο τουριστικός κλάδος είναι ευάλωτος απέναντι σε εξωτερικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των γεωπολιτικών εξελίξεων, των φυσικών καταστροφών, των υγειονομικών κρίσεων και, φυσικά, των πολέμων. Οι παράγοντες αυτοί, σύμφωνα με την έρευνα, μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ταξιδιωτική συμπεριφορά, με ξαφνικές αλλαγές στην ζήτηση και διαταραχές (disruptions) που θα επηρεάσουν την γενικότερη δυναμική του τουριστικού κλάδου.

Καινοτομίες στην ταξιδιωτική τεχνολογία

Οι συνεχείς εξελίξεις στην ταξιδιωτική τεχνολογία, πολλές από τις οποίες έχουν αποτελέσει πρώτη είδηση τα τελευταία χρόνια, όπως η εικονική πραγματικότητα (virtual reality), η επαυξημένη πραγματικότητα (augmented reality) και η τεχνητή νοημοσύνη (artificial intelligence), έχουν επίσης διαμορφώσει με αποφασιστικό τρόπο την παγκόσμια τουριστική αγορά και θα συνεχίσουν να το κάνουν.

«Οι καινοτομίες αυτές εμπλουτίζουν την εμπειρία του προγραμματισμού ενός ταξιδιού, παρέχουν υποστήριξη σε πραγματικό χρόνο κατά την διάρκεια του ταξιδιού και προσφέρουν πιο αποτελεσματική και προσωποποιημένη εξυπηρέτηση στον ταξιδιώτη, γεγονός το οποίο έχει αντίκτυπο στην συνολική ανάπτυξη της αγοράς», όπως αναφέρει η έρευνα.

Συνολικά, ενώ η βιομηχανία του τουρισμού προσφέρει πολυάριθμες ευκαιρίες για οικονομική ανάπτυξη, πολιτιστικές ανταλλαγές και προστασία του περιβάλλοντος, η αντιμετώπιση των προκλήσεων απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό, συνεργασία και πρακτικές βιώσιμης διαχείρισης για να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και ο θετικός αντίκτυπός της στους τουριστικούς προορισμούς και στις τοπικές κοινότητες.

Διάγραμμα 1: Αποτίμηση της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς σε δισ. δολάρια

Πηγή: Customs Market Insights

Διάγραμμα 2: Πρόβλεψη κατανομής τουριστικών εσόδων ανά ταξιδιωτική δραστηριότητα

Πηγή: Customs Market Insights

* Ο Νικόλαος Φίλιππας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς και Πρόεδρος και Ιδρυτής του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού