Soros: Πώς θα περάσει η Ευρώπη το "ναρκοπέδιο"

Η επόμενη κίνηση της ευρωζώνης θα έχει μοιραίες συνέπειες, καθώς ή θα καθησυχάσει τις αγορές ή θα τις οδηγήσει στα άκρα, λέει ο G. Soros. Τι προτείνει για να περάσει η ΕΕ το "ναρκοπέδιο" του τραπεζικού συστήματος.

Δημοσιεύθηκε: 14 Οκτωβρίου 2011 - 07:47

Soros: Πώς θα περάσει η Ευρώπη το ναρκοπέδιο

Την Τετάρτη, μια ομάδα περίπου 100 διακεκριμένων Ευρωπαίων απέστειλε ανοιχτή επιστολή προς τους ηγέτες των 17 χωρών της ευρωζώνης.

Η επιστολή, σύμφωνα με τον George Soros, έλεγε εν ολίγοις αυτό που φαίνεται να έχουν επιτέλους καταλάβει οι ηγέτες της Ευρώπης: ότι δεν μπορούν να συνεχίσουν να κλοτσάνε το τενεκεδάκι στον δρόμο. Και εξίσου σημαντικό, ότι πλέον καταλαβαίνουν πως δεν αρκεί να διασφαλίσουν ότι οι κυβερνήσεις μπορούν να χρηματοδοτήσουν το χρέος τους με λογικά επιτόκια, αλλά θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν τις αδυναμίες του τραπεζικού συστήματος της Ευρώπης.

Πράγματι, σημειώνει ο κ. Soros, τα τραπεζικά προβλήματα και τα προβλήματα χρέους των χωρών της Ευρώπης αλληλοενισχύονται. Η υποχώρηση των τιμών των κρατικών ομολόγων εξέθεσε την υποκεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ενώ η προοπτική οι κυβερνήσεις να χρειαστεί να χρηματοδοτήσουν την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών έχει οδηγήσει σε άνοδο του premium ρίσκου στα κρατικά ομόλογα.

Και καθώς αντιμετωπίζουν την πιθανότητα να χρειαστεί να αντλήσουν επιπλέον κεφάλαια σε μια περίοδο όπου οι μετοχές τους είναι διαπραγματεύσιμες σε ένα κλάσμα της λογιστικής τους αξίας, οι τράπεζες διαθέτουν ένα ισχυρότατο κίνητρο για να μειώσουν τους ισολογισμούς τους, αποσύροντας τις γραμμές πίστωσης και συρρικνώνοντας το χαρτοφυλάκιο των δανείων τους.

"Οι ηγέτες της ευρωζώνης τώρα μελετούν τι πρέπει να κάνουν και η επόμενη κίνησή τους θα έχει μοιραίες συνέπειες, καθώς είτε θα καθησυχάσει τις αγορές είτε θα τις οδηγήσει σε νέα άκρα.

Όλοι συμφωνούν πως η Ελλάδα χρειάζεται μια ελεγχόμενη αναδιάρθρωση, διότι μια μη ελεγχόμενη χρεοκοπία θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάρρευση της ευρωζώνης. Σε ό,τι αφορά όμως τις τράπεζες, φοβάμαι ότι οι ηγέτες της ευρωζώνης μελετούν ορισμένα βήματα που είναι ακατάλληλα", αναφέρει.

"Συγκεκριμένα, μιλάνε για ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος, αντί για εγγυήσεις. Και θέλουν αυτό να γίνει σε κρατική βάση και όχι με βάση την ευρωζώνη στο σύνολό της. Υπάρχει ένας καλός λόγος γι’ αυτό: Η Γερμανία δεν θέλει να πληρώσει για την ανακεφαλαιοποίηση των γαλλικών τραπεζών. Όμως, ενώ η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ δικαιολογείται να επιμένει σε αυτό το σημείο, αυτό την οδηγεί στη λάθος κατεύθυνση.

Ας σας περιγράψω πιο λεπτομερώς το στενό μονοπάτι που θα μπορούσε να επιτρέψει στην Ευρώπη να περάσει από αυτό το ναρκοπέδιο: Θα πρέπει πρώτα να υπάρξουν εγγυήσεις για το τραπεζικό σύστημα και μετά να ανακεφαλαιοποιηθεί. Οι κυβερνήσεις δεν έχουν το περιθώριο να ανακεφαλαιοποιήσουν τώρα τις τράπεζες, διότι κάτι τέτοιο θα τις άφηνε χωρίς επαρκείς πόρους για να χειριστούν τα προβλήματα χρέους των κρατών. Θα κοστίσει πολύ λιγότερο η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών αφού κοπάσει η κρίση και τόσο τα κρατικά ομόλογα όσο και οι τραπεζικές μετοχές επιστρέψουν σε πιο φυσιολογικά επίπεδα".

Οι κυβερνήσεις μπορούν, ωστόσο, να παράσχουν μια αξιόπιστη εγγύηση, δεδομένης της εξουσίας που έχουν να επιβάλλουν φόρους. Ο κ. Soros υποστηρίζει: "Αυτό που θα απαιτηθεί ώστε η ευρωζώνη να μπορέσει να ενεργοποιήσει αυτήν την εξουσία είναι μια νέα συμφωνία -όχι μια αλλαγή στη Συνθήκη της Λισαβόνας- και μια τέτοια συμφωνία θα χρειαστεί χρόνο για τις διαπραγματεύσεις και την επικύρωσή της. Όμως, στο μεταξύ, οι κυβερνήσεις μπορούν να απευθυνθούν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, την οποία ήδη τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης εγγυώνται πλήρως σε μια pro rata βάση.

Ως αντάλλαγμα για την εγγύηση, οι μεγάλες τράπεζες της ευρωζώνης θα έπρεπε να συμφωνήσουν να συμμορφωθούν με τις οδηγίες της ΕΚΤ. Αυτό είναι ένα ριζοσπαστικό βήμα, όμως είναι απαραίτητο κάτω από αυτές τις συνθήκες. Ενεργώντας υπό τις διαταγές των κρατών-μελών, η ΕΚΤ διαθέτει αρκετή εξουσία για να μπορεί να είναι 'πειστική'. Θα μπορούσε να κλείσει το παράθυρο εκπτώσεων στις τράπεζες και οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να κρατικοποιήσουν τις τράπεζες που αρνούνται να συνεργαστούν.

Η ΕΚΤ στη συνέχεια θα έδινε οδηγία στις τράπεζες να διατηρήσουν τις γραμμές πίστωσής τους και τα χαρτοφυλάκια των δανείων τους, ενώ θα ήλεγχε αυστηρά τα ρίσκα που παίρνουν για λογαριασμό τους. Αυτό θα αφαιρούσε τη μία από τις δύο κύριες κινητήριες δυνάμεις της τρέχουσας αναταραχής στις αγορές.

Η ΕΚΤ θα μπορούσε να χειριστεί την άλλη κινητήρια δύναμη, δηλαδή την έλλειψη χρηματοδότησης για τα κρατικά χρέη, με το να μειώσει την έκπτωση, ενθαρρύνοντας τις προβληματικές χώρες να εκδώσουν έντοκα γραμμάτια και ενθαρρύνοντας τις τράπεζες να καλύψουν την έκδοση (ιδέα που 'χρωστάω' στον Tommaso Padoa-Schioppa). Τα έντοκα γραμμάτια θα μπορούσαν να πουληθούν ανά πάσα στιγμή στην ΕΚΤ, γεγονός που θα τα καθιστούσε ισοδύναμα με τα μετρητά.

Όμως, όσο τα έντοκα γραμμάτια αποφέρουν περισσότερα από όσα οι καταθέσεις στην ΕΚΤ, οι τράπεζες θα έβρισκαν ότι είναι προς όφελός τους να τα διακρατήσουν. Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις χρηματοδοτικές τους ανάγκες εντός των συμφωνημένων ορίων με πολύ χαμηλό κόστος κατά τη διάρκεια αυτής της έκτακτης περιόδου και η ΕΚΤ, από την πλευρά της, δεν θα παραβίαζε το άρθρο 123 της Συνθήκης της Λισαβόνας".

Σύμφωνα με τον κ. Soros, "αυτά τα μέτρα θα ήταν αρκετά για να καθησυχάσουν τις αγορές και να δώσουν τέλος στην κορύφωση της κρίσης. Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα πρέπει να περιμένει μέχρι τότε και μόνο οι 'τρύπες' που θα δημιουργούσε η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα έπρεπε να καλυφθούν αμέσως. Σε συμφωνία με τις απαιτήσεις της Γερμανίας, τα επιπλέον κεφάλαια θα έρχονταν πρώτα από την αγορά και μετά από τις κυβερνήσεις, ενώ το EFSF θα ήταν μόνο η ύστατη λύση - και ως εκ τούτου θα διατηρούσε τη δύναμη πυρός του".

"Μια νέα συμφωνία για την ευρωζώνη -η διαπραγμάτευση για την οποία θα πρέπει να γίνει σε πιο ήρεμο κλίμα- δεν θα πρέπει μόνο να κωδικοποιεί τις πρακτικές που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης, αλλά και να ανοίγει τον δρόμο για μια στρατηγική οικονομικής ανάπτυξης. Κατά τη διάρκεια της περιόδου της κρίσης, η περικοπή των δημοσίων δαπανών και η λιτότητα είναι αναπόφευκτες. Χωρίς ανάπτυξη, όμως, τόσο το χρέος όσο και η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση θα γίνουν μη βιώσιμα", καταλήγει ο κ. Soros.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.