Το μεγάλο και επικίνδυνο παιγνίδι των... δεδομένων

Το τελευταίο τεχνολογικό σκαλοπάτι στο χώρο του διαδικτύου φιλοδοξεί να δώσει μία ηλεκτρονική ταυτότητα σε κάθε είδους αντικείμενα, ώστε να τα συνδέσει μεταξύ τους και να τα κάνει αναγνωρίσιμα και ανιχνεύσιμα διά του ίντερνετ μέσα σε προσβάσιμες βάσεις δεδομένων.

Τον όρο «ίντερνετ των πραγμάτων» εισήγαγε το 1999 ο Βρετανός πρωτοπόρος της τεχνολογικής έρευνας Κέβιν Άστον. Μέχρι στιγμής η παροχή πληροφοριών στο διαδίκτυο ήταν άμεσα εξαρτημένη από τους ανθρώπους. Ο Άστον οραματίστηκε την αυτόνομη, αυτοματοποιημένη παροχή της πληροφορίας από τα ίδια τα αντικείμενα καθιστώντας περιττή την ανθρώπινη παρέμβαση.

Το σίγουρο είναι ότι τα δεδομένα αποκτούν πρωταγωνιστικό ρόλο. Όλα αυτά τα ψηφιακά κομμάτια που έχουν συγκεντρωθεί, μπορούν τώρα να γίνουν αντικείμενο διαχείρισης με καινοτόμους τρόπους ώστε να υπηρετήσουν νέους σκοπούς και να δώσουν προστιθέμενη αξία σε πράγματα.

Αλλά αυτό απαιτεί ένα νέο τρόπο σκέψης και θα αμφισβητήσει θεσμούς και ταυτότητες. Σε έναν κόσμο όπου τα δεδομένα διαμορφώνουν όλο και περισσότερο τις αποφάσεις, τι θα απομένει στους ανθρώπους ή στο ένστικτο ή στο ενδεχόμενο να πάει κανείς κόντρα στα δεδομένα; Αν όλοι επικαλούνται τα δεδομένα και διαχειρίζονται εργαλεία «μεγάλων δεδομένων», εκείνο που θα γίνει ίσως το κεντρικό σημείο διαφοροποίησης είναι η αδυναμία προβλεψιμότητας: το ανθρώπινο ένστικτο, το ρίσκο, τα ατυχήματα ακόμη και το λάθος.

Αν γίνει αυτό, τότε θα υπάρξει ειδική ανάγκη να κρατήσουμε ένα μέρος για τον ανθρώπινο παράγοντα: να αφήσουμε χώρο στο ένστικτο, στην κοινή λογική και στο τυχαίο ώστε να διασφαλίσουμε ότι δεν έχουν παραγκωνιστεί από τα δεδομένα και τις μηχανικές απαντήσεις.

Λειτουργικό κλειδί της νέας εφαρμογής είναι η χρήση ηλεκτρονικών τσιπ που χρησιμοποιούν την τεχνολογία ραδιοσυχνικής αναγνώρισης (RFID). Αυτά τα τσιπ, που πλέον παράγονται μαζικά και με χαμηλό κόστος, έχουν τη δική τους ηλεκτρονική ταυτότητα και ενσωματώνονται σε αντικείμενα. Έτσι καθίσταται εφικτή η επικοινωνία με αυτά, ο εντοπισμός τους και αυτοματοποιήσεις στη λειτουργία τους.

Έτσι τα αντικείμενα που είναι εφοδιασμένα με τη νέα τεχνολογία αποκτούν ένα είδος τεχνητής νοημοσύνης. Παραδείγματα τέτοιων αντικειμένων είναι το «έξυπνο» σπίτι, το οποίο μέσω ανιχνευτών αντιλαμβάνεται την παρουσία των ανθρώπων στους χώρους του ρυθμίζοντας κατάλληλα τη θερμοκρασία σε αυτούς. Πασίγνωστα είναι πλέον και τα λεγόμενα «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα που καθιστούν εφικτή την πρόσβαση σε κάθε είδους πληροφορίες.

Παράδειγμα από το... μέλλον είναι οι «έξυπνες» πόλεις. Σε αυτές θα γίνει εφικτή μέσω αυτής της τεχνολογίας η άμεση απόκτηση και ανάλυση πληροφοριών, οι οποίες θα συμβάλλουν λ.χ. στη ρύθμιση της κυκλοφορίας στους δρόμους ή στην αποτελεσματικότερη λειτουργία των δικτύων ύδρευσης και ηλεκτροδότησης.

Το όραμα του επιχειρηματικού κόσμου εξελίσσεται σε εφιάλτη των οργανώσεων προστασίας προσωπικών δεδομένων, καθώς διαπιστώνουν ότι τα «μεγάλα δεδομένα» μπορεί να γίνουν Μεγάλος Αδερφός. Σε όλες τις χώρες, αλλά ειδικά στις μη δημοκρατικές, τα «μεγάλα δεδομένα» εντείνουν την υφιστάμενη ασυμμετρία ισχύος ανάμεσα στο κράτος και στον λαό.

Η ασυμμετρία αυτή θα μπορούσε κάλλιστα να καταστεί τόσο μεγάλη που να οδηγεί στον αυταρχισμό των «μεγάλων δεδομένων», μια πιθανότητα που έχει επισημανθεί με εναργή τρόπο σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας

Πηγή: Premium.paratiritis.gr