Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούν την Ουάσιγκτον να εντείνει την πίεση μέσω κυρώσεων στη Μόσχα ενόψει της συνάντησης μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντίμιρ Πούτιν, που θα μπορούσε να καθορίσει την τύχη της Ουκρανίας και τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της ηπείρου.
Λίγο πριν τις συνομιλίες μεταξύ του προέδρου των ΗΠΑ και του Ρώσου ομολόγου του στην Αλάσκα την Παρασκευή, οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κινούνται ταχύτατα για να σχηματίσουν ένα ενιαίο μέτωπο ως προς τη μορφή και την ουσία μιας συνάντησης που θα μπορούσε να αποτελέσει καμπή στη ρωσική εισβολή.
Σε συνάντηση το Σάββατο, που φιλοξενήθηκε από τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι και στην οποία παρευρέθηκε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Ντ. Βανς, Ευρωπαίοι και Ουκρανοί σύμβουλοι ασφαλείας υποστήριξαν ότι η Ουάσιγκτον πρέπει να ασκήσει μεγαλύτερη πίεση στη Ρωσία μέσω απειλών για κυρώσεις, σύμφωνα με αρκετούς αξιωματούχους που συμμετείχαν ή ενημερώθηκαν για τις συνομιλίες.
«Ο Πούτιν δρα μόνο υπό πίεση», δήλωσε την Κυριακή ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς. «Προφανώς η στρατιωτική πίεση δεν είναι αρκετά ισχυρή, και οι αμερικανικές κυρώσεις δεν έχουν ακόμη επιβληθεί. Αν επιβάλλονταν, ο αντίκτυπος στην ρωσική οικονομία θα ήταν σημαντικός. Προτρέπω τον πρόεδρο των ΗΠΑ να το πράξει».
Ο Μερτς, ο οποίος είχε προγραμματισμένη συνομιλία με τον Τραμπ την Κυριακή, πρόσθεσε ότι η συνάντηση της Αλάσκας πρέπει να αποφέρει απτά αποτελέσματα. «Είτε προς την κατεύθυνση της αύξησης της πίεσης στη Ρωσία, είτε ώστε η Ρωσία να αντιληφθεί από μόνη της ότι αυτός ο πόλεμος δεν μπορεί να συνεχιστεί».
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν επίσης υποστηρίξει ότι οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία κατάπαυσης του πυρός θα πρέπει να συνοδεύεται από αυστηρές κυρώσεις για οποιαδήποτε παραβίαση, ώστε να διασφαλιστεί ότι η Ρωσία δεν θα μπορεί να αποκομίσει οικονομικά οφέλη από την ειρήνη πριν ξαναρχίσει τον πόλεμο.
Ο Βανς χαρακτήρισε την προγραμματισμένη συνάντηση «μεγάλη πρόοδο για την αμερικανική διπλωματία», λέγοντας ότι ο στόχος είναι να βρεθεί μια λύση μέσω διαπραγμάτευσης για τα εδάφη «που θα σταματήσει η αιματοχυσία».
«Τόσο οι Ρώσοι όσο και οι Ουκρανοί πιθανότατα, στο τέλος της ημέρας, θα είναι δυσαρεστημένοι με αυτήν», είπε στο Fox News.
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ προειδοποίησε επίσης την Ευρώπη ότι η Ουάσιγκτον δεν θα χρηματοδοτεί πλέον την Ουκρανία στον ίδιο βαθμό. «Αν νοιάζεστε τόσο πολύ για αυτήν τη σύγκρουση, θα πρέπει να είστε διατεθειμένοι να συμμετάσχετε πιο άμεσα και ουσιαστικά στη χρηματοδότηση αυτού του πολέμου», είπε.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στην απογευματινή του ομιλία την Κυριακή — όταν ανακοίνωσε ότι οι ρωσικές δυνάμεις είχαν πλήξει την Ζαπορίζια — δήλωσε: «Όλοι βλέπουν ότι δεν έχει υπάρξει καμία πραγματική κίνηση από τη Ρωσία προς την ειρήνη, καμία ενέργεια στο έδαφος ή στον αέρα που θα μπορούσε να σώσει ζωές».
Και πρόσθεσε: «Γι’ αυτό χρειάζονται κυρώσεις, χρειάζεται πίεση. Χρειάζεται ισχύς — των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ευρώπης… Αν η Ρωσία δεν θέλει να σταματήσει τον πόλεμο, τότε η οικονομία της πρέπει να σταματήσει».
Η Ευρώπη εξετάζει επίσης τα παγωμένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία ως μέσο πίεσης, με τις Βρυξέλλες να προτείνουν τη χρήση τους για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους της ΕΕ.
«Κάποια στιγμή μπορεί να υπάρξει συζήτηση για το τι θα γίνει με αυτά τα περιουσιακά στοιχεία, αν η Ρωσία δεν αποζημιώσει την Ουκρανία για την καταστροφή που προκάλεσε», είπε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ.
Οι Ευρωπαίοι πιέζουν να παρευρεθεί ο Ζελένσκι στη συνάντηση της Αλάσκας, ανέφερε ο Μερτς.
Με τον Τραμπ να σκοπεύει να συζητήσει πιθανές εδαφικές παραχωρήσεις με τον Πούτιν, οι Ευρωπαίοι απαιτούν ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία ως μέρος οποιασδήποτε συμφωνίας.
«Οι εγγυήσεις ασφαλείας είναι υψίστης σημασίας για την Ουκρανία», είπε ο αξιωματούχος της ΕΕ, προσθέτοντας: «Η πιο ισχυρή εγγύηση θα ήταν να μην υπάρχουν περιορισμοί στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και στην υποστήριξη τρίτων χωρών προς την Ουκρανία».
Οι Ευρωπαίοι έχουν προειδοποιήσει κατά της ανταλλαγής εδαφών, μια ιδέα που παρουσίασε ο Τραμπ την προηγούμενη εβδομάδα, φοβούμενοι ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με παραχώρηση γης σε έναν επιτιθέμενο. Αντίθετα, έχουν υποστηρίξει ότι η τρέχουσα γραμμή του μετώπου πρέπει να είναι το σημείο εκκίνησης για τις συνομιλίες κατάπαυσης του πυρός.
«Όσον αφορά τα εδαφικά ζητήματα, η ρωσική θέση παρουσιάζεται ως ανταλλαγή εδαφών, αλλά φαίνεται να είναι μια μάλλον μονόπλευρη ανταλλαγή», είπε ο αξιωματούχος της ΕΕ.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε δήλωσε στο ABC την Κυριακή ότι οι διαπραγματεύσεις θα αφορούν επίσης «την απόλυτη ανάγκη να αναγνωριστεί ότι η Ουκρανία αποφασίζει το δικό της μέλλον… χωρίς περιορισμούς στον αριθμό των στρατευμάτων της». Πρόσθεσε ότι η διατλαντική συμμαχία δεν θα πρέπει να έχει «κανέναν περιορισμό» στην παρουσία της στο ανατολικό μέτωπο.
Στο Κίεβο, ανώτατοι αξιωματούχοι εξέφρασαν ανησυχία ότι ο Τραμπ μπορεί να προσπαθήσει να πιέσει τον Ζελένσκι να αποδεχθεί οποιαδήποτε συμφωνία συναφθεί στην Αλάσκα. Από την επιστροφή του στο αξίωμα τον Φεβρουάριο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει αναστείλει δύο φορές τις αποστολές όπλων και μία φορά την ανταλλαγή πληροφοριών με το Κίεβο, προκειμένου να πιέσει τον Ζελένσκι να τερματίσει τον πόλεμο.
Ανώτατοι Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είπαν ότι αναμένουν ο Πούτιν να κατηγορήσει τον Ουκρανό πρόεδρο ότι αποτελεί εμπόδιο για μια συμφωνία.
«Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε ότι η Ρωσία συνεχίζει να απειλεί ολόκληρο το ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλειας», είπε ο Μερτς. «Γι’ αυτό δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη που να ανταμείβει τη ρωσική επιθετική ενέργεια και πιθανόν να ενθαρρύνει περαιτέρω ενέργειες».