Ο τομέας των βιώσιμων επενδύσεων έχει αναπτυχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, υποδεικνύοντας ότι η συνεκτίμηση περιβαλλοντικών, κοινωνικών και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG) παραγόντων γίνεται ολοένα και πιο διαδεδομένη μεταξύ των επενδυτών κατά τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων.
Τα αρχικά ESG αναφέρονται σε ένα πλαίσιο κατευθυντήριων γραμμών για την αξιολόγηση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, της κοινωνικής συνεισφοράς και των πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης μιας εταιρείας. Αυτό απαιτεί την υιοθέτηση οικολογικών πρακτικών, την τήρηση υψηλών ηθικών προτύπων και τη διασφάλιση διαφανών και υπεύθυνων επιχειρηματικών πρακτικών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Bloomberg Intelligence, τα υπό διαχείριση ESG περιουσιακά στοιχεία παγκοσμίως σημείωσαν εντυπωσιακή αύξηση ως και πάνω από 40 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2022, από 22,8 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2016. Με βάση τις τρέχουσες τάσεις, αναμένεται να ξεπεράσουν τα 50 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2025. Με πάνω από το 80% των συνολικών ESG περιουσιακών στοιχείων να συγκεντρώνεται στην Ευρώπη, η ήπειρος είναι με μεγάλη απόσταση ο ηγέτης στις ESG επενδύσεις.
Η διασύνδεση μεταξύ των χρηματοοικονομικών αγορών έχει αναδειχθεί σε ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα τα τελευταία χρόνια και έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης, καθώς η μεταβλητότητα των τιμών σε μια συγκεκριμένη αγορά μπορεί να μεταδοθεί σε άλλες, προκαλώντας αναταραχές στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό περιβάλλον.
Η βιβλιογραφία, ως επί το πλείστον, αναγνωρίζει τις μετοχές και τα ESG περιουσιακά στοιχεία ως τους κύριους παράγοντες μετάδοσης κινδύνου σε άλλες αγορές, όπως τα ομόλογα, τα ακίνητα και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, ενώ τα εμπειρικά αποτελέσματα αναφορικά με τη συμπεριφορά του αργού πετρελαίου και του χρυσού είναι ασαφή.
Παρ' όλα αυτά, η σχέση μεταξύ των αξιολογήσεων βιωσιμότητας (ESG scoring) και της διάχυσης της μεταβλητότητας των τιμών σε άλλες αγορές δεν έχει τεθεί ποτέ υπό δοκιμή. Το άρθρο των Παπαθανασίου Σπ. και Κουτσοκώστα Δρ. (2024) στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό International Journal of Banking, Accounting and Finance συμβάλλει στην κατανόηση της σύνδεσης μεταξύ ESG βαθμολόγησης και διασποράς μεταβλητότητας, παρουσιάζοντας νέα ευρήματα.
ESG βαθμολόγηση και συσχέτιση αγορών
Στο άρθρο εξετάζεται κατά πόσο η ESG βαθμολόγηση επηρεάζει τη συσχέτιση μεταξύ διαφόρων αγορών. Προς τον σκοπό αυτό, αρχικά ταξινομούνται 271 ευρωπαϊκά μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια με βάση την ESG βαθμολογία τους, προκειμένου να δημιουργηθούν δύο (ισοσταθμισμένα) χαρτοφυλάκια, ένα που περιλαμβάνει μετοχές με υψηλή ESG βαθμολόγηση και ένα με χαμηλή ESG βαθμολόγηση.
Εν συνεχεία, μελετάται η διασύνδεση μεταξύ αυτών των χαρτοφυλακίων και άλλων δημοφιλών περιουσιακών στοιχείων, όπως μετοχές, ομόλογα, ακίνητα, αργό πετρέλαιο, χρυσό και ισοτιμία Δολαρίου/Ευρώ, για την περίοδο από 1η Ιανουαρίου 2010 έως 31η Μαΐου 2024, αξιοποιώντας τη βελτιωμένη τροποποίηση του μεθοδολογικού πλαισίου των Diebold και Yilmaz (2012). Επιπλέον, αξιολογείται η συνεισφορά των ESG επενδύσεων στην αντιστάθμιση του κινδύνου εντός ενός διμερούς χαρτοφυλακίου.
Τα εμπειρικά ευρήματα καταδεικνύουν ότι τα περιουσιακά στοιχεία του δείγματος είναι συνδεδεμένα σε μέτριο βαθμό. Το χαρτοφυλάκιο με χαμηλή ESG βαθμολόγηση είναι η κύρια πηγή μετάδοσης κινδύνου στις αγορές μετοχών, ομολόγων, ακινήτων, αργού πετρελαίου, χρυσού και συναλλαγματικής ισοτιμίας, με το χαρτοφυλάκιο με υψηλή ESG βαθμολόγηση να ακολουθεί.
Η αλληλεξάρτηση των αγορών είναι ευάλωτη σε διάφορους εξωτερικούς κραδασμούς, συμπεριλαμβανομένης της πανδημίας και της πρόσφατης ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η ανάλυση αντιστάθμισης κινδύνου υποδεικνύει ότι οι μετοχές που πληρούν τα ESG κριτήρια είναι ένα χρήσιμο εργαλείο μείωσης του κινδύνου για χαρτοφυλάκια αργού πετρελαίου, ακινήτων, χρυσού και μετοχών.
Τόσο κατά τη διάρκεια της συνολικής δειγματοληπτικής περιόδου όσο και ειδικότερα κατά την πανδημία, οι μετοχές χαμηλής ESG βαθμολόγησης προσέφεραν καλύτερη προστασία από τον κίνδυνο. Ωστόσο, οι μετοχές υψηλής ESG βαθμολόγησης κατέδειξαν υπέρτερες δυνατότητες αντιστάθμισης του κινδύνου εντός ενός χαρτοφυλακίου κατά τη διάρκεια του ρωσο-ουκρανικού πολέμου.
Συμπερασματικά, η μελέτη υποδηλώνει ότι οι επενδυτές που έχουν περιουσιακά στοιχεία ευάλωτα σε μεταβολές της αγοράς πρέπει να αντιδράσουν ανάλογα και να διαχειριστούν τα χαρτοφυλάκιά τους, χρησιμοποιώντας τις μετοχές ESG ως βέλτιστη στρατηγική για να μειώσουν τον κίνδυνο.
Εφόσον, οι μετοχές υψηλής ESG βαθμολόγησης παρείχαν ισχυρότερη προστασία του χαρτοφυλακίου κατά τη διάρκεια της πρόσφατης γεωπολιτικής κρίσης, δύναται να εξασφαλίσουν οφέλη για τους επενδυτές που εκτείνονται πέρα από τα μη χρηματοοικονομικά χαρακτηριστικά τους.
* Ο Σπύρος Παπαθανασίου (φωτ. δεξιά) είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Χρηματοοικονομικής, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
* Ο Δρόσος Κουτσoκώστας είναι Διδάκτωρ Χρηματοοικονομικής, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.