Δείτε εδώ την ειδική έκδοση

Γιώργος Παπανικολάου

Διευθυντής του Euro2day.gr και της Media2day, σκοπευτής, σύζυγος και πατέρας. Στο χρόνο που περισσεύει, σκέφτομαι, συζητάω και διαβάζω, όχι απαραίτητα με αυτή τη σειρά.

Αποποίηση ευθυνών

Πολλές είναι οι φωνές που σήμερα καλούν για «τόνωση» της ζήτησης στο εσωτερικό της χώρας. Οι ψυχραιμότεροι όμως παρατηρούν ότι έτσι όπως έχουν τα πράγματα, μια κίνηση αυτού του είδους (μέσα από την ενίσχυση των εισοδημάτων και τις κρατικές δαπάνες), πέρα από τυχόν επιπτώσεις στο πλεόνασμα, θα είχε και μία ακόμη πολύ σημαντική επίπτωση.

Θα επιφέρει άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ εισαγωγών και εξαγωγών, καθώς η εγχώρια ζήτηση κατευθύνεται σε μεγάλο βαθμό σε εισαγόμενα αγαθά, ενώ οι εξαγωγές μας δυστυχώς δεν αυξάνονται με ζωηρούς ρυθμούς.

Η παράδοση κρατάει από πολύ παλιά, ίσως και παλαιότερα από τις διακηρύξεις του Παπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ, για «κλείσιμο των βάσεων του θανάτου» και έξοδο της χώρας από το ΝΑΤΟ. Συνεχίζεται, όμως, χωρίς διακοπή έως και τις μέρες μας.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα η ρητορική του ΠΑΣΟΚ ότι θα ανέστρεφε την πώληση του ΟΤΕ και του ΟΛΠ, στην περίοδο ΓΑΠ, αλλά και οι αντιμνημονιακές κορόνες Σαμαρά και τα… Ζάππεια, που μετατράπηκαν σε εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών, στο πλαίσιο διαφορετικών συγκυβερνήσεων.

Πρόκειται για ένα σύμπτωμα αναξιοπιστίας, που χαρακτηρίζει συλλήβδην τα μεγάλα κόμματα, όταν βρίσκονται στην αντιπολίτευση. Αρνούνται κατά κανόνα οποιαδήποτε συναίνεση στην εκάστοτε κυβέρνηση, ακόμη κι όταν πρόκειται να κάνουν τα ίδια, ή περίπου τα ίδια, με τον ερχομό τους στην εξουσία.

Την ώρα που η οικονομία δείχνει να ισορροπεί, ο βασικός φόβος όσων μετέχουν ενεργά στις οικονομικές εξελίξεις αφορά το ενδεχόμενο πολιτικής αστάθειας. Είτε λόγω ενός ατυχήματος σε κάποια από τις σοβαρές ψηφοφορίες που έπονται στη Βουλή, είτε με αφορμή την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας.

Η συγκυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με την κόπωση όχι μόνον του εκλογικού σώματος, αλλά και των βουλευτών της, μετά τον χείμαρρο σκληρών μέτρων που έχουν ληφθεί τα τελευταία χρόνια. Κι επιτείνει την κατάσταση βάζοντας αυτογκόλ, με σημαντικότερο ίσως μέχρι σήμερα τον τραγέλαφο του ΕΝΦΙΑ, που έδειξε την προχειρότητα με την οποία ψηφίζονται και εφαρμόζονται νομοθετήματα πραγματικά «στρατηγικής σημασίας» όχι μόνον οικονομικά, αλλά και πολιτικά.

Εδώ και χρόνια, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό, γίνεται πολλή συζήτηση για τα όρια που πρέπει να έχει η δραστηριοποίηση του κράτους -και αντίστοιχα των ιδιωτών- με γνώμονα το κοινωνικό, αλλά και το κρατικό συμφέρον, έννοιες που μπορεί να μοιάζουν, αλλά στην πράξη τουλάχιστον δεν είναι ταυτόσημες.

Στο ένα άκρο βρίσκονται προφανώς εκείνες οι ελάχιστες πλέον οικονομίες που λειτουργούν με κεντρικό προγραμματισμό, στηριζόμενες κυρίως σε «επιχειρήσεις» του κρατικού τομέα, είτε άμεσα, είτε ορισμένες φορές και έμμεσα.

Δύσκολα έρχεται στο νου άλλη περίοδος τις τελευταίες δεκαετίες που να προσέφερε τόσο μεγάλες εκπλήξεις όσο η τρέχουσα. Είτε μιλάμε για την κρίση στην Ουκρανία, είτε για την επικείμενη ανεξαρτητοποίηση της Σκωτίας (που εκτιμάται ότι θα τροφοδοτήσει τα αυτονομιστικά κινήματα σε άλλες χώρες της Ευρώπης), είτε για την αραβική Άνοιξη και την εμφάνιση του διακρατικού μορφώματος ISIS στην περιοχή της Συρίας και του Ιράκ.

Υπό μία έννοια, αυτές οι εκπλήξεις δεν είναι παρά απρόβλεπτες πτυχές του φαινομένου της Παγκοσμιοποίησης.
Παραδόξως, την ίδια ώρα που ενισχύεται σε πρωτοφανή βαθμό η ικανότητα επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης σε παγκόσμιο επίπεδο, ο εθνικισμός δείχνει να αναζωπυρώνεται ενώ περιφερειακές δυνάμεις, που ανέτειλαν στα πλαίσια του νέου «πολυπολικού» κόσμου, προσπαθούν να ενισχύσουν την επιρροή τους, διαγκωνιζόμενες σε διάφορα σημεία του πλανήτη.

v
Απόρρητο