Η απόδοση της στην «ακρίβεια», που καταπίνει τις αυξήσεις μισθών και εισοδημάτων είναι όμως γενικόλογη και ελλιπής. Πέραν του πληθωρισμού που χτύπησε τις περισσότερες χώρες του κόσμου τα προηγούμενα χρόνια και των ελλείψεων σε θέματα ανταγωνισμού, υπάρχει μία ακόμη σημαντική αιτία. Ο οικονομικός εκτοπισμός (economic displacement) μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας, από τους δύο σημαντικότερους μέχρι τώρα τομείς οικονομικής ανάπτυξης, δηλαδή τον τουρισμό και την ανάπτυξη ακινήτων.

Από τη φύση τους οι δύο αυτοί τομείς επιδρούν (σε ορισμένες περιπτώσεις συνδυαστικά), στην αχίλλειο πτέρνα των περισσότερων ελληνικών νοικοκυριών: Στα κόστη στέγασης και κατανάλωσης βασικών ειδών, όπως κατ εξοχήν είναι τα τρόφιμα, τα ποτά και άλλα είδη καθημερινής διαβίωσης.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση κινδυνεύει να βρεθεί σύντομα αντιμέτωπη με φυγόκεντρες δυνάμεις που δεν θα μπορούν να αντιμετωπιστούν εύκολα. Αιτία τους θα είναι η τριπλή κρίση που έχει εμφανιστεί. Χορηγός τους, οι αμερικανικές πολιτικές, σε συνδυασμό με τη διαρκώς εντεινόμενη απόκλιση του ευρωπαϊκού πολιτικού κατεστημένου, από τον ρεαλισμό.

Η πρώτη κρίση είναι πολιτική. Έχοντας συνταχθεί εδώ και δεκαετίες με το αμερικανικό κατεστημένο, η πλειονότητα των ευρωπαϊκών ηγεσιών εξακολουθεί να ομνύει στην παλαιά διεθνή τάξη και την παγκοσμιοποίηση, με ό,τι επιπτώσεις έχει αυτό στην ανάδειξη ισχυρών αντισυστημικών και συνήθως εθνικιστικών παρατάξεων, που πλέον διεκδικούν την ανάληψη εξουσίας ακόμη και σε κεντρικές χώρες.

Οσοι κριτικάρουν τη νέα προεδρία Τραμπ για το σχέδιό της να αλλάξει τις διεθνείς οικονομικές σχέσεις, υπερασπιζόμενοι τα επιτεύγματα του παρελθόντος, μάλλον δεν έχουν αντιληφθεί ποιο είναι το πρόβλημα, ούτε πόσο έχει καθυστερήσει η επίλυσή του.

Το πρόβλημα είναι ότι στο διάστημα των τελευταίων δύο δεκαετιών, όταν τα ανεπτυγμένα κράτη -με ελάχιστες εξαιρέσεις- βούλιαξαν στα ελλείμματα και τα χρέη, οι μεγάλες αναπτυσσόμενες χώρες (με κορυφαίο παράδειγμα την Κίνα) αποκτούσαν ολοένα μεγαλύτερο μερτικό στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα.

Ένα βασικό στοιχείο του πολέμου στην Ουκρανία είναι ότι μονίμως επηρεάζεται από ψευδαισθήσεις. Πριν ακόμη αρχίσει, υπήρχε η ψευδαίσθηση στη Δύση ότι μπορεί να συνεχίζει την ένταξη στο ΝΑΤΟ παραμεθόριων της Ρωσίας περιοχών, χωρίς να υπάρξει δυναμική αντίδραση. Στη συνέχεια ήταν ο Πούτιν που είχε την ψευδαίσθηση ότι θα εισβάλει και οι «αδελφοί Σλάβοι» της Ουκρανίας θα τον υποδεχτούν περίπου με ανοικτές αγκάλες.

Σειρά πήρε η Δύση, που πίστεψε αφενός ότι η ρωσική οικονομία θα συντριβεί από τις κυρώσεις και αφετέρου (για ένα μέρος της περιόδου 2022-2023) ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να νικήσει τη Ρωσία και να φτάσει στην Κριμαία.

Πακτωλό έως τρισεκατομμυρίων ευρώ, με δανεικά, δηλώνουν ότι προτίθενται να δαπανήσουν Κομισιόν και ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου να ενισχύσουν την άμυνα, χωρίς όμως να έχει καταστρωθεί, έστω στοιχειωδώς, κοινή αμυντική και εξωτερική πολιτική. Θέλει και μπορεί η Ευρώπη να γίνει παγκόσμια στρατιωτική δύναμη; Ή απλώς να αντιμετωπίσει απειλές σε κάποια σύνορά της;

Το κάρο μπήκε μπροστά από το άλογο, διότι κυριαρχεί μια αντιρωσική υστερία, με επίκεντρο την Ουκρανία, που εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα, ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού: Τους νεο-ιδεολόγους «γκλομπαλιστές», που βλέπουν τον κόσμο μέσα από ένα μανιχαϊστικό πρίσμα επικράτησης της δημοκρατικής Δύσης απέναντι στα αυταρχικά καθεστώτα.