«Σηκώνει κεφάλι» η πραγματική οικονομία

Πληθαίνουν το τελευταίο διάστημα οι δηλώσεις υψηλόβαθμων επιχειρηματικών στελεχών και παραγόντων της αγοράς που μιλούν είτε για τάσεις σταθεροποίησης της εγχώριας ζήτησης, είτε συχνά και για σημάδια ανόδου σε σχέση με τα περυσινά επίπεδα, με αποτέλεσμα να ενισχύονται οι προβλέψεις για θετική πορεία του ΑΕΠ μέσα στο 2014.

Αν και οι εκπρόσωποι των εταιρειών εξακολουθούν να πιστεύουν πως πολλά πράγματα θα πρέπει να γίνουν στο μέλλον, το μόνο βέβαιο είναι ότι το σημερινό κλίμα είναι σαφώς καλύτερο σε σύγκριση με αυτό που επικρατούσε στις αρχές του 2014. Η εκτίμηση αυτή άλλωστε επιβεβαιώνεται και από τον δείκτη οικονομικού κλίματος που από το 91,4 του Δεκεμβρίου του 2013 σκαρφάλωσε τον φετινό Απρίλιο στο 95,4.

Στο ξεκίνημα της φετινής χρονιάς, οι κλάδοι που καλούνταν να σηκώσουν το βάρος της οικονομικής ανάκαμψης μέσα στο 2014 είναι κυρίως ο τουρισμός και οι κατασκευές.

Ειδικότερα στο κομμάτι τουρισμός, οι παράγοντες ανέμεναν από την αρχή του χρόνου νέο ιστορικό ρεκόρ για την Ελλάδα και ειδικότερα μιλούσαν για αφίξεις περίπου 18,5 εκατ. ξένων τουριστών. Πολλές διοικήσεις εισηγμένων (π.χ. Autohellas, ΓΕΚΕ, Λάμψα) έχουν μιλήσει για άφιξη περισσότερων τουριστών φέτος, ωστόσο ο Έλληνας πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς -σε πρόσφατη εκδήλωση του ΣΕΤΕ- κάλεσε τους παράγοντες της αγοράς να υποδεχτούν πάνω από 20 εκατομμύρια(!), ανεβάζοντας ακόμη περισσότερο τις φετινές προσδοκίες. Ο ανοδικός τουρισμός δεν επηρεάζει μόνο τις επιχειρήσεις του κλάδου, αλλά και μια ευρεία σειρά παράπλευρων οικονομικών δραστηριοτήτων.

Στον κατασκευαστικό κλάδο, η επανεκκίνηση των μεγάλων οδικών αξόνων είναι ο κυριότερος παράγοντας προσδοκίας για την ανοδική πορεία μέσα στο 2014, καθώς οι μεγάλοι τεχνικοί όμιλοι ενίσχυσαν ουσιαστικά το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των έργων τους κατά αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Η τόνωση όμως των κατασκευών προβλέπεται πως θα επηρεάσει θετικά και άλλους κλάδους της οικονομίας, όπως για παράδειγμα την παραγωγή τσιμέντου (εκτιμήσεις για μονοψήφιο ρυθμό ανάπτυξης).

Άλλο παράδειγμα θετικού επηρεασμού είναι ο κλάδος του χάλυβα, με τον οικονομικό διευθυντή της ΣΙΔΕΝΟΡ Στράτο Θωμαδάκη να δηλώνει: «Τα δυσκολότερα έχουν περάσει. Και στην Ελλάδα αναμένουμε μια ελαφρά ανάκαμψη της ζήτησης, αλλά και στο μέτωπο του εξωτερικού είμαστε αισιόδοξοι, όχι μόνο επειδή κάποια τάση ανόδου έχει αρχίσει να διαφαίνεται, αλλά και γιατί πιστεύουμε πως μπορούμε να διεκδικήσουμε αυξημένα μερίδια αγοράς. Θα κρατήσουμε το σημερινό επίπεδο απασχόλησης, αν όχι θα το αυξήσουμε μελλοντικά σε κάποια ευκαιρία που θα μας δοθεί». Σύμφωνα με εκτιμήσεις του κ. Θωμαδάκη (λόγω των κατασκευαστικών έργων) η εγχώρια ζήτηση από τους 300 χιλιάδες τόνους πέρυσ  φέτος θα ανακάμψει στους 400-440 χιλιάδες τόνους.

Κλάδος-κλειδί για την πορεία της ελληνικής οικονομίας είναι και η ναυτιλία. Οι διοικήσεις των εισηγμένων εταιρειών Καθημερινή και REVOIL αισιοδοξούν για βελτίωση των εσόδων τους από το κομμάτι της ναυτιλιακής τους δραστηριότητας. Κατά το πρώτο δίμηνο άλλωστε, όπως προκύπτει από το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, οι εισπράξεις από τη ναυτιλία σημείωσαν άνοδο 5,6% (-11% το αντίστοιχο περυσινό διάστημα), με τον κλάδο να σημειώνει ανάκαμψη μετά από αρκετά χρόνια βαθιάς ύφεσης.

Πέραν αυτών όμως, αξιοσημείωτες τάσεις σταθεροποίησης εμφανίζονται και σε δραστηριότητες που στην αρχή του χρόνου αναμένονταν να κλείσουν φέτος με σαφώς αρνητικό πρόσημο.

Έτσι, ο οικονομικός διευθυντής της Lamda Development Βασίλειος Μπαλούμης σημείωσε πως μέσα στο πρώτο φετινό τρίμηνο οι πωλήσεις των καταστημάτων στα τρία μεγάλα εμπορικά κέντρα που διαθέτει ο όμιλος (Athens Mall, Golden Hall, Mediterranean Cosmos) αυξήθηκαν 8%, ενώ η επίδοση του Μαρτίου προσέγγισε το +15%! Όσο και αν τα εμπορικά κέντρα κερδίζουν μερίδια αγοράς σε βάρος των λοιπών σημείων λιανικής πώλησης, μια τόσο μεγάλη αύξηση τζίρου δείχνει ενδεχομένως και μια τάση αν μη τι άλλο σταθεροποίησης για το σύνολο του λιανικού εμπορίου.

Προς την ίδια κατεύθυνση κινούνται και οι εκτιμήσεις των παραγόντων της αγοράς για το ποσοστό πληρότητας των εμπορικών καταστημάτων στην Αττική, που από 95% το 2008 κατρακύλησε στο 70% το 2012, για να ανακάμψει στο 75% πέρυσι.

Ο κ. Γιώργος Δημητρίου, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ομώνυμης εισηγμένης (ΓΕΔ), δήλωσε πως η αγορά των ηλεκτρικών συσκευών κινήθηκε ανοδικά το πρώτο τρίμηνο του 2014, μετά από πολυετή και μεγάλη υποχώρηση.

Η εταιρεία Π. Πετρόπουλος δραστηριοποιείται στην ευρύτερη αγορά των οχημάτων, με τον πρόεδρό της Κων/νο Πετρόπουλο να δηλώνει πως μετά την τόσο μεγάλη πτώση των τελευταίων ετών σε καμιά από τις αγορές όπου δραστηριοποιείται η εισηγμένη δεν εμφανίζονται φέτος τάσεις υποχώρησης, ενώ σε ορισμένες εξ αυτών επικρατεί αισιοδοξία για άνοδο.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Pasal Development Σωτήρης Θεοδωρίδης βλέπει τάσεις σταθεροποίησης στις τιμές των εμπορικών ακινήτων, ενώ αντίθετα οι παράγοντες της αγοράς αφήνουν περιθώρια περαιτέρω πτώσης στις τιμές των κατοικιών.

Γενικότερα, οι άνθρωποι της αγοράς εξακολουθούν να πιστεύουν πως χρειάζεται να γίνουν αρκετά ακόμη προκειμένου να μπει η οικονομία σε ουσιαστική τροχιά ανάπτυξης. Επισημαίνουν ακόμα πως οι όποιες βελτιώσεις γίνονται με βάση τις φτωχότατες επιδόσεις του 2013, όταν η ζήτηση σε πολλούς κλάδους είχε χάσει από το 50% έως το 95% της αξίας της σε σύγκριση με τα προ της κρίσης επίπεδα.

Αναγνωρίζουν ωστόσο πως αν συνεχιστούν τα θετικά μηνύματα των τελευταίων μηνών (π.χ. η έξοδος χώρας και μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων στις αγορές, η συμμετοχή ξένων funds στις ελληνικές τράπεζες και οι περικοπές σε εργοδοτικές εισφορές) και αποκλιμακωθούν επίσης το κόστος των καυσίμων και το ύψος των επιτοκίων, τότε δημιουργείται ένα σαφώς καλύτερο κλίμα για το σύνολο της οικονομίας.