Εμπλοκές στην εφαρμογή του ν. Κατρούγκαλου για τις συντάξεις

Δύο χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, στα... χαρτιά παραμένει η διοικητική αλλά και η ουσιαστική ενοποίηση του ΕΦΚΑ, όπως ανέλυσαν χθες, σε ειδική ημερίδα, στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης, επισημαίνοντας τα θεσμικά προβλήματα και τις οργανωτικές δυσλειτουργίες του νέου συστήματος. Την εκδήλωση διοργάνωσαν από κοινού το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ) και η Ένωση για την Προάσπιση των Κοινωνικών Δικαιωμάτων (ΕΚΠΟΔΙ).

Μεταξύ άλλων δε, στελέχη της δημόσιας διοίκησης προερχόμενα από την κοινωνική ασφάλιση αλλά και γνώστες του θέματος επεσήμαναν την καθυστέρηση στην έκδοση του απαιτούμενου και αναγκαίου Ενιαίου Κανονισμού Ασφάλισης και Παροχών καθώς και του νέου Κανονισμού χορήγησης αναπηρικών συντάξεων, τα νομικά προβλήματα κάποια εκ των οποίων ενδέχεται να αντιμετωπιστούν με την πολυαναμενόμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), αλλά και δεκάδες διοικητικά θέματα που δημιουργούν καθυστερήσεις, ταλαιπωρία στους ασφαλισμένους αλλά και προβλήματα στους εργαζόμενους.

Η δημιουργία του ΕΦΚΑ έβγαλε στην επιφάνεια ασυμβατότητες και δυσλειτουργίες ενός πολυδαίδαλου συστήματος που προϋπήρχαν, επεσήμανε η Διευθύντρια στη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Ασφάλισης Δέσποινα Πατούνα, η οποία ξεκαθάρισε ότι σε οργανωτικό επίπεδο, μακροπρόθεσμα μπορεί να οδεύουμε σε ένα σύστημα με ενιαίους κανόνες, όμως μεσοπρόθεσμα υπάρχουν προβλήματα.

Την έλλειψη συντονισμού, την υδροκέφαλη αναποτελεσματική κεντρική διοίκηση, τη μείωση του προσωπικού που οδηγεί σε καθυστερήσεις και αύξηση των εκκρεμοτήτων υπογράμμισε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος των εργαζόμενων στην κοινωνική ασφάλιση Γιάννης Μαστρογιαννόπουλος. Ο οποίος μάλιστα, ανέδειξε και προβλήματα όπως οι τεράστιες καθυστερήσεις στην έκδοση των διαδοχικών συντάξεων, καθώς πρόκειται εκ των πραγμάτων για μια δύσκολη και χρονοβόρα υπόθεση.

Σύμφωνα με τον κ. Μαστρογιαννόπουλο, σήμερα, εκκρεμούν τουλάχιστον 18.000 συνταξιοδοτικά αιτήματα (14.000 αφορούν στον πρώην ΟΑΕΕ), που με το παλαιό καθεστώς θα είχαν λάβει απορριπτικές αποφάσεις και θα είχαν διαβιβαστεί στον επόμενο φορέα, προκειμένου να εξετάσει το αίτημα και να απονεμηθεί η σύνταξη. Λόγω όμως του ΕΦΚΑ, που λειτουργεί ως ενιαίος φορέας, αυτό διοικητικά είναι ασύμβατο (δεν μπορεί ο ΕΦΚΑ να απορρίπτει και να στέλνει το αίτημα στον ίδιο).

Η κ. Πατούνα αναφέρθηκε επίσης στα «οικονομικού τύπου» προβλήματα που προκύπτουν κυρίως λόγω των αλλαγών στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών για τους μη μισθωτούς. Προβλήματα που σύμφωνα με τον γνωστό δικηγόρο Δημήτρη Μπούρλο, θα μπορούσαν να λυθούν εάν ο υπολογισμός των εισφορών γινόταν επί του πραγματικού εισοδήματος.

Μια σειρά ασφαλιστικών θεμάτων πάλι, όπως είναι ο επανυπολογισμός των παλαιών ή και ο τρόπος υπολογισμού των νέων συντάξεων, θα κριθούν σε νομικό επίπεδο, καθώς έχουν προσφύγει για αυτά στο ΣτΕ μεγάλες ομάδες ασφαλισμένων. Κι ενώ σύμφωνα με την κ. Πατούνα, στο θέμα του επανυπολογισμού υπάρχουν νομικά και συνταγματικά επιχειρήματα τόσο υπέρ όσο και κατά της διαδικασίας, στο θέμα του νέου συστήματος αποδεικνύεται στην πράξη ότι ειδικά για το ανταποδοτικό σκέλος της σύνταξης, υλοποιείται μια μεγάλη αδικία σε βάρος των ασφαλισμένων με 25-35 έτη ασφάλισης, καθώς διατηρείται ο διανεμητικός χαρακτήρας μιας... ανταποδοτικής παροχής.

Αδικίες σε βάρος των παλαιών ασφαλισμένων δημιουργεί επίσης η πρόβλεψη του νόμου Κατρούγκαλου για την προσαύξηση της σύνταξης σε περιπτώσεις καταβολής αυξημένων εισφορών ή εισφορών για παράλληλη ασφάλιση σε άλλο ταμείο.

Ο κ. Μπούρλος μάλιστα παρουσίασε περιπτώσεις που με εγκυκλίους άλλαξε το πνεύμα του νόμου Κατρούγκαλου, ενώ αναφερόμενος στη μη επίτευξη ενιαίων κανόνων επεσήμανε ότι ενώ με το παλαιό καθεστώς υπήρχαν 900 ασφαλιστικά πακέτα κάλυψης, με το νέο σύστημα, αντί να μειωθούν, αυξήθηκαν κατά 130 με 140...

Τη δραματική μείωση των νέων επικουρικών συντάξεων και των εφάπαξ ανέλυσε ο πρώην Γενικός Διευθυντής του ΕΤΕΑΕΠ Νίκος Καλάκος, υπογραμμίζοντας ότι ενώ ο κλάδος εφάπαξ του ταμείου έχει αποθεματικά 3,6 δισ. ευρώ, πληρώνει εφάπαξ με το σταγονόμετρο και μάλιστα με χρήματα που δανείζεται το ελληνικό κράτος από τους πιστωτές...

Το αλαλούμ με το ενιαίο Μητρώο

Ένα ανεπανάληπτο κομφούζιο με ιστορίες ασφαλιστικής τρέλας κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν μέσα σε ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα οι εργαζόμενοι της ΗΔΙΚΑ, κατά τη διαδικασία ενοποίησης του μητρώου ασφαλισμένων του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ).

Είναι ενδεικτικό ότι όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε χθες, κατά τη διάρκεια της ημερίδας που συνδιοργάνωσαν το ΕΒΕΑ με την ΕΚΠΟΔΙ, η Διευθύντρια της ΗΔΙΚΑ Αθηνά Τριανταφυλλίδη, για τη δημιουργία του μητρώου του ΕΦΚΑ απεστάλησαν από τουλάχιστον 90 φορείς (ταμεία και επιμέρους τομείς), συνολικά 29.667.166 εγγραφές που αφορούν, μετά την ταυτοποίηση και εκκαθάριση, 15.715.538 ασφαλισμένους.

Μεταξύ των πολυάριθμων προβλημάτων που κλήθηκε να αντιμετωπίσει η ΗΔΙΚΑ και τα οποία σε πολλές περιπτώσεις προκάλεσαν τεράστια ταλαιπωρία σε χιλιάδες πολίτες που ξαφνικά «χάθηκαν» από τον ΕΦΚΑ, ήταν για παράδειγμα η ύπαρξη 634.270 ασφαλισμένων με Αριθμό Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ), όχι όμως και Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ). Τριπλάσιοι, ήτοι 1.830.242 ασφαλισμένοι, ήταν όσοι ενώ είχαν ΑΜΚΑ δεν είχαν ΑΦΜ, ενώ κοντά στα 3 εκατ. ασφαλισμένων (2.863.893 εγγραφές) δεν είχαν ούτε ΑΜΚΑ, ούτε ΑΦΜ. Παράλληλα δε, διαπιστώθηκαν και περίπου 3,5 εκατ. εγγραφές ασφαλισμένων χωρίς Αριθμό Δελτίου Ταυτότητας.

Και τα προβλήματα δεν σταμάτησαν εκεί. Παράλληλα διαπιστώθηκαν 6.038.865 εγγραφές ασφαλισμένων με πλασματική ημερομηνία έναρξης ασφάλισης, 151.721 άτομα με άγνωστο πατρώνυμο, 459.034 άτομα με άγνωστο μητρώνυμο, 7.735.921 άτομα με πλασματική ημερομηνία γέννησης καθώς και 566.673 άτομα με άγνωστη χώρα υπηκοότητας.

Μάλιστα, ένα από τα πλέον σημαντικά προβλήματα που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν οι υπηρεσίες ήταν η επιλογή του «σωστού» προσώπου στις περίπου 500.000 περιπτώσεις όπου διαπιστώθηκαν σε μία εγγραφή πολλαπλοί ΑΜΚΑ, αλλά και στις πάνω από 600.000 περιπτώσεις που ασφαλισμένοι κάτω από τον ίδιο ΑΜΚΑ είχαν ανοίξει περισσότερες της μίας εγγραφές ασφαλιστικής ιστορίας. Ακόμη και στα στοιχεία των αυτοαπασχολούμενων που έστειλε η ΑΑΔΕ υπήρξαν περίπου 100.000 που τελικά περίσσευαν, καθώς από το 1,55 εκατ. ασφαλισμένοι ταυτοποιήθηκε το 1,45 εκατομμύριο.