Βενιάμης: Η ΕΕ να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα των ναυτιλιακών επιχειρήσεων

Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων που έχει η πανδημία στην ευρωπαϊκή ναυτιλία είναι θέμα άμεσης προτεραιότητας για έναν κλάδο ανοικτό στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.

Είναι απολύτως σαφές ότι και η ναυτιλία επλήγη αναπόδραστα από τον κλονισμό της παγκόσμιας οικονομίας και του εμπορίου λόγω της πανδημίας, αναφέρει ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ) Θεόδωρος Βενιάμης, προλογίζοντας την ετήσια έκθεση της ΕΕΕ.

Υπογραμμίζει ότι πρέπει άμεσα να επιλυθούν τα σοβαρά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί στη μετακίνηση των ναυτικών και στις αλλαγές πληρωμάτων. Η διεθνής κοινότητα πρέπει να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη μετακίνηση των ναυτικών ανά τον κόσμο, με γνώμονα πρωτίστως την υγεία και την ευημερία τους, που έχουν άμεση επίπτωση και στην ασφάλεια των πλοίων και της ναυσιπλοΐας.

Επιπλέον η μεγάλη επιδείνωση της ναυλαγοράς, όπου για κάποιες κατηγορίες πλοίων υπήρξε κατακόρυφη πτώση των ναύλων και σχεδόν μηδενική ζήτηση μεταφορικών υπηρεσιών, δημιούργησε μεγάλη πίεση στις ναυτιλιακές εταιρείες.

Επομένως, πρέπει να εξασφαλισθεί άμεσα η βιωσιμότητα των ναυτιλιακών επιχειρήσεων, βασική προϋπόθεση της οποίας είναι η εξασφάλιση της ρευστότητας αυτών και η παροχή ευελιξίας στην αποπληρωμή των δανείων τους.

Προς τον σκοπό αυτό, υπογραμμίζει ο κ. Βενιάμης, τέθηκε εγκαίρως στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και στα αρμόδια όργανα, καθώς και στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, η αναγκαιότητα συμπερίληψης των ναυτιλιακών εταιρειών στα οριζόντια υποστηρικτικά μέτρα, που προβλέπουν, μεταξύ άλλων, την αναστολή πληρωμής των προγραμματισμένων δόσεων δανείων για καθορισμένο χρονικό διάστημα και τα οποία υιοθετήθηκαν δια νομοθετικών ή μη moratoria από το σύνολο σχεδόν των ευρωπαϊκών κρατών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, και των εποπτικών τους τραπεζικών αρχών.

Να σημειωθεί ότι στο κεφάλαιο της έκθεσης που αναφέρεται στη ναυτιλιακή πολιτική επισημαίνεται αναλυτικότερα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να βοηθήσει τις ναυτιλιακές εταιρείες να διατηρήσουν τη ρευστότητά τους, για να συνεχίσουν να παρέχουν τις απαραίτητες υπηρεσίες τους κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης και κατά την επερχόμενη ανάκαμψη.

Παράλληλα τονίζεται ότι συγκεκριμένα μέτρα ανάκαμψης, που θα εστιάζουν κυρίως στην παροχή της απαραίτητης ευελιξίας και ρευστότητας των ναυτιλιακών εταιρειών, πρέπει να υιοθετηθούν άμεσα και να εφαρμοστούν το ταχύτερο δυνατό, προκειμένου στην πράξη να διοχετευτούν αποτελεσματικά στις επιχειρήσεις. Τα μέτρα αυτά πρέπει να εξασφαλίζουν ότι οι ναυτιλιακές εταιρείες μπορούν να επιβιώσουν κατά τη διάρκεια αυτής της έκτακτης κρίσης και να ανακάμψουν από τις καταστροφικές συνέπειές της, μόλις αυτή τελειώσει, διασφαλίζοντας μακροπρόθεσμα τη βιωσιμότητά τους.

Ενδεικτικά, τέτοια μέτρα θα πρέπει να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, αναστολή πληρωμής των προγραμματισμένων δόσεων (deferral on amortizations / loan payments) ναυτιλιακών δανείων για καθορισμένο χρονικό διάστημα, π.χ. για περίοδο 18 μηνών, όπως επίσης και αναστολή συμβατικής λειτουργίας και επέλευσης συνεπειών των default clauses των ναυτιλιακών δανείων, εμπεριεχομένων και των ρητρών LTV (Loan-to-Value clauses).

Ζητούνται ολοκληρωμένες χρηματοτοδικές πολιτικές

Ιδιαίτερης σημασίας είναι η επισήμανση της έκθεσης στην ανάγκη η Ευρωπαϊκή Ένωση να επιδιώξει την υιοθέτηση συγκεκριμένων και ολοκληρωμένων χρηματοδοτικών πολιτικών, που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες και στα ειδικά χαρακτηριστικά της ευρωπαϊκής ναυτιλίας.

Όπως εξηγείται στην έκθεση της ΕΕΕ η ναυτιλία είναι μια δραστηριότητα υψηλής έντασης κεφαλαίου. Η ευρωπαϊκή ναυτιλία απαρτίζεται κυρίως από ένα μεγάλο αριθμό ιδιωτικών/οικογενειακών επιχειρήσεων, οι οποίες πρωτίστως βασίζονται στην τραπεζική δανειοδότηση και όχι στην κεφαλαιαγορά για να καλύψουν τις χρηματοδοτικές τους ανάγκες.

Συνεπώς, για να παραμείνει ανταγωνιστική έναντι του αυξανόμενου σφοδρού παγκόσμιου ανταγωνισμού, οι πλοιοκτήτες της ΕΕ πρέπει να συνεχίσουν να έχουν πρόσβαση σε επαρκή και ελκυστική χρηματοδότηση στην Ευρώπη. Η ύπαρξη μιας δυνατής χρηματοδοτικής κοινότητας στην Ευρώπη θα επέτρεπε στις ναυτιλιακές εταιρείες να διατηρήσουν την παρουσία τους στην Ευρώπη και παγκοσμίως, καθώς και τον ρόλο τους ως η καρδιά ενός διευρυμένου ευρωπαϊκού ναυτιλιακού πλέγματος.

Η εισαγωγή επιπρόσθετων περιοριστικών μέτρων και τραπεζικών κεφαλαιακών απαιτήσεων σε ένα ήδη περιορισμένο για τη ναυτιλία χρηματοδοτικό σύστημα, ειδικότερα αν αυτά είναι αυστηρότερα σε σχέση με εκείνα τα μέτρα που εφαρμόζονται σε άλλα μέρη του κόσμου, θα καθιστούσε τους παραδοσιακούς δανειστές ακόμα πιο επιφυλακτικούς, δεδομένων και των εγγενών κινδύνων του ναυτιλιακού τομέα. Αυτό θα ζημίωνε τις προοπτικές της ευρωπαϊκής ναυτιλίας, θα υπονόμευε το ευρύτερο ναυτιλιακό πλέγμα και πιθανώς θα διατάραζε το διεθνές θαλάσσιο εμπόριο. Η ευρωπαϊκή ναυτιλία χρειάζεται πρόσβαση σε επαρκή και βιώσιμη χρηματοδότηση στην Ευρώπη, η οποία θα βοηθούσε τον τομέα να διατηρήσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα, την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα και τη διεθνή παρουσία του.

Η πρωτιά της ελληνικής ναυτιλίας

Στην έκθεση υπογραμμίζεται ο πρωταγωνιστικός ρόλος διεθνώς της ελληνόκτητης ναυτιλίας και σημειώνεται ότι η Ελλάδα παραμένει παγκοσμίως η χώρα με τη μεγαλύτερη πλοιοκτησία. Μολονότι ο πληθυσμός της Ελλάδας αντιπροσωπεύει μόνο το 0,16% του παγκόσμιου πληθυσμού, οι Έλληνες πλοιοκτήτες κατέχουν το 20,67% της παγκόσμιας χωρητικότητας και το 54,28% της χωρητικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης - ΕΕ. Οι Έλληνες πλοιοκτήτες υπερδιπλασίασαν τη μεταφορική ικανότητα του στόλου τους στο διάστημα 2007-2019 ενώ ελέγχουν

- το 32,64% του παγκόσμιου στόλου δεξαμενοπλοίων, το 15,14% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χημικών και παραγώγων πετρελαίου και το 16,33% του παγκόσμιου στόλου υγραεριοφόρων (LNG/LPG),

- το 21,7% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου και

- το 8,92% του παγκόσμιου στόλου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Μέτρα για το νηολόγιο και την απασχόληση

Στο προλογικό του σημείωμα ο κ. Βενιάμης δεν παραλείπει βέβαια τις αναφορές στην ελληνική ναυτιλία, όπου τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού νηολογίου και την αναβίωση της ναυτοσύνης, επισημαίνοντας ότι τα δύο αλληλένδετα θέματα χρειάζονται ολιστική προσέγγιση και στρατηγική και αποτελούν προτεραιότητες της εθνικής ναυτιλιακής πολιτικής.

Στο πλαίσιο αυτό, οι πρόσφατες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις για τη ναυτολόγηση Ελλήνων στα πλοία υπό ελληνική σημαία θα δώσουν νέα πνοή και δυναμική στο ελληνικό νηολόγιο, καθιστώντας το ελκυστική επιλογή για τα πλοία μας.

Παράλληλα, δίνεται επιτέλους στους νέους που αναζητούν ευκαιρίες εργασίας και επαγγελματικής αποκατάστασης η διέξοδος του ναυτικού επαγγέλματος, δεδομένου ότι θα μπορούν να ναυτολογηθούν με ανταγωνιστικούς όρους, συμβατούς με τα κρατούντα στη διεθνή ναυτική αγορά εργασίας. Στην ίδια κατεύθυνση, η πρόσφατη αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου για τους απόφοιτους των Επαγγελματικών Λυκείων Ναυτικής Κατεύθυνσης, με την οποία ανακτούν το δικαίωμα προαγωγής έως τον α’ βαθμό πλοιάρχου και μηχανικού, αποτελεί ιδιαίτερα θετική εξέλιξη.

Επιπροσθέτως, η ανακοινωθείσα συνεργασία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής με το Ίδρυμα Ευγενίδου για την εκπόνηση σχετικής μελέτης συνολικής αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού του συστήματος ναυτικής εκπαίδευσης είναι άκρως επίκαιρη και αναμένονται με ενδιαφέρον τα αποτελέσματα αυτής, προκειμένου η ναυτική εκπαίδευση να μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της εποχής για την ανάδειξη άρτια εκπαιδευμένων αξιωματικών.