Πώς η Covid-19 επιδείνωσε την ενεργειακή φτώχεια

Τα τελικά συμπεράσματα του ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος STEP-IN (Using Living Labs to Improve Energy Efficiency and Comfort Levels) παρουσιάστηκαν στη διαδικτυακή ημερίδα που διεξήχθη την Τρίτη 13 Απριλίου 2021.

Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε μετά από 34 μήνες επιτυχούς έργου και είχε ως αντικείμενο την ανάπτυξη μίας καινοτόμου μεθοδολογίας για την ανάλυση και την αντιμετώπιση των θεμάτων της ενεργειακής φτώχειας μέσω τριών βιωματικών εργαστηρίων (Living labs) στην Ελλάδα (Μέτσοβο), στην Ουγγαρία (Nyirbator) και στο Ηνωμένο Βασίλειο (Manchester).

Από ελληνικής πλευράς στο πρόγραμμα συμμετείχαν η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και ο Δήμος Μετσόβου.

O καθηγητής του ΕΜΠ Δημήτρης Δαμίγος, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα από την περιοχή του Μετσόβου, σημείωσε πως περισσότερο από το 75% των συμμετεχόντων στο βιωματικό εργαστήριο χαρακτήρισε το πρόγραμμα ως χρήσιμο καθώς, μεταξύ άλλων, το 30% αυτών άλλαξε κάποιες κακές ενεργειακές συνήθειες, το 21% απέκτησε καλύτερη κατανόηση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας και το 40% των συμμετεχόντων δήλωσε πως το πρόγραμμα βελτίωσε την ποιότητα ζωής του.

Δόθηκαν επίσης στοιχεία αναφορικά με το μέσο ετήσιο ενεργειακό κόστος θέρμανσης-ηλεκτρικής ενέργειας των νοικοκυριών, τα οποία, σε ποσοστό 80%, ξοδεύουν πάνω από το 10% του εισοδήματός τους προκειμένου να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες. Έγινε, παράλληλα, αναφορά στην ανάγκη βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων και της αλλαγής της ενεργειακής συμπεριφοράς.

Τέλος, παρουσιάστηκαν στοιχεία για τον αντίκτυπο των περιοριστικών μέτρων λόγω της Covid-19. Το 75% των πολιτών βρίσκονται πλέον περισσότερο χρόνο στο σπίτι, το 60% αύξησε τη χρήση ηλεκτρικών συσκευών, το 40% αύξησε τη χρήση θέρμανσης μεταξύ 1 και 5 ωρών τη μέρα, το 45% είχε αλλαγές στην εργασιακή κατάσταση και το 50% είχε μείωση στο εισόδημά του.

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στη συμβολή της Ελληνικής Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας και ειδικότερα του Δρ. Διονύσιου Παπαχρήστου στο εν λόγω πρόγραμμα. Πιο συγκεκριμένα σε συνεργασία με τις άλλες ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές ελήφθησαν υπόψη οι βέλτιστες πρακτικές που ισχύουν σε χώρες της ΕΕ και υποβλήθηκαν προτάσεις στο έγγραφο πολιτικής “The Role of EU & National Policy Makers and Regulators in Fighting Energy Poverty”, που οδηγούν στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Ορισμένα από αυτά τα μέτρα αναλύονται και στο ειδικό φυλλάδιο που εκδόθηκε στο πλαίσιο του STEP-IN από το ΕΜΠ, τη ΡΑΕ και τον Δήμο Μετσόβου, το οποίο με τη συνδρομή της ΡΑΕ έχει σταλεί σε όλες τις 13 Περιφέρειες και τους 332 Δήμους της Ελλάδας και παρουσιάστηκαν στο 1ο Διαδικτυακό συνέδριο για την Ενεργειακή Φτώχεια που πραγματοποιήθηκε από το ΕΜΠ και τη ΡΑΕ στις 19.11.2020 με εξαιρετική επιτυχία.

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ Στέφαν Μπουζαρόφσκι, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα για την ενεργειακή φτώχεια στην ευρύτερη περιοχή του Μάντσεστερ, έκανε λόγο για υψηλά επίπεδά της, για νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν πολλαπλά και έντονα προβλήματα ενώ σημείωσε ταυτόχρονα πως η κατάσταση επιδεινώθηκε λόγω της Covid-19, που οδήγησε σε αυξημένο ενεργειακό κόστος και ανεργία. Με τη συνδρομή του STEP-IN, περισσότερα από 560 νοικοκυριά (που αντιστοιχούν σε 1.100 άτομα περίπου) έλαβαν εξατομικευμένες συμβουλές και πέτυχαν βελτίωση της ποιότητας ζωής τους και μείωση των ενεργειακών τους δαπανών κατά 9% περίπου.

Από την πλευρά του, ο καθηγητής Ζόλταν Κμέτυ παρουσίασε τα αποτελέσματα του ουγγρικού βιωματικού εργαστηρίου που υλοποιήθηκε στην περιοχή Nyirbator. Πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις σε περισσότερα από 600 νοικοκυριά στο πλαίσιο του προγράμματος STEP-IN, βελτιώνοντας τη ζωή 800 περίπου ατόμων, παρά τον αρνητικό αντίκτυπο της Covid-19. Σε ένα σημαντικό ποσοστό των νοικοκυριών (περίπου 70%) παρατηρήθηκε μείωση του ενεργειακού κόστους κατά 5% και άλλα νοικοκυριά, χάρη στο έργο, απέκτησαν εκ νέου πρόσβαση στο ηλεκτρικό δίκτυο, περιόρισαν τις καθυστερήσεις στις πληρωμές λογαριασμών κοινής ωφέλειας και παρατήρησαν βελτίωση στην ποιότητα ζωής τους.

Αναλυτικότερες πληροφορίες για τα αποτελέσματα και τα παραδοτέα του έργου μπορούν να βρεθούν στον σύνδεσμο: https://www.step-in-project.eu/publications/